در حالی که یک هفتهی دیگر تا اعلام نتیجهی ابتدایی انتخابات ریاستجمهوری زمان باقی مانده است؛ اختلافات دیدگاه میان اعضای کمیسیون مستقل انتخابات این نگرانی را به میان آورده است که آنان ممکن نتوانند مطابق به تقویم انتخابات، نتیجهی ابتدایی را در ۲۳ عقرب سال جاری اعلام کنند.
مسؤولان کمیسیون مستقل انتخابات، ابتدای همین هفته اعلام کردند که روند پاکسازی آرای بایومتریک شده از سوی شرکت درملوگ به پایان رسیده و ۸۶۲۲۶ رأی تکراری شناسایی شده است. اورنگ زیب، از کمیشنران این کمیسیون در آن زمان گفته بود که کمیسیون انتخابات به لحاظ تخنیکی و عملیاتی، با مشکلی مواجه نیست و تلاش دارد تا نتیجهی ابتدایی را در وقت تعیینشده اعلام کند.
اما اخیرا تکت انتخاباتی ثبات و همگرایی به رهبری عبدالله عبدالله، مدعی شده است که حدود ۳۰۰ هزار رأی باید باطل اعلام شود. نورالرحمان اخلاقی، ناظر تخنیکی تیم ثبات و همگرایی، روز دوشنبه (۱۳ عقرب) در یک نشست خبری گفت که ۱۱۲ هزار رأی که خارج از زمان رأیگیری (قبل از ساعت ۷ صبح و بعد از ساعت ۵ عصر شش میزان) درج سیستم شده، باید باطل اعلام شود.
این عضو دستهی ثبات و همگرایی همچنان خواستار باطل شدن ۱۳۷۶۳۰ رأی دیگر نیز شد؛ زیرا به گفتهی او، هیچ وضاحتی در مورد این آرا وجود ندارد.
خواستیم در این مورد دیدگاه کمیسیون انتخابات را داشته باشیم که سرنوشت این آرا به کجا میکشد؛ اما مولانا محمد عبدالله، کمیشنر کمیسیون انتخابات ضمن خودداری از ارائهی معلومات، به خبرنگار صبح کابل توهین کرد.
آنچه اما نگرانیها در مورد روند کاری کمیسیون را بیشتر کرده است، نبود همآهنگی میان اعضای کمیسیون انتخابات است. مولانا محمد عبدالله، روز دوشنبه (۱۴عقرب) به نحوی بر اظهارات اخیر دستهی انتخاباتی ثبات و همگرایی مهر تأیید گذاشته و گفته است که سرنوشت ۱۳۷۶۳۰رأی معلق و ۱۰۲۰۱۲ رأی استعمال شدهیخارج از زمان انتخابات نیاز به بازشماری دوباره دارد که بدون آن روند بازشماری به مشکل مواجه میشود.
این عضو کمیسیون انتخابات نوشته است: «حضور آن عده از مسؤولان کمیسیون انتخابات که در ساحات کاری شان تفاوت فاحش آرا وجود دارد؛ مطابق فیصلهی مورخ ۷ میزان ۱۳۹۸ باید به مراجع عدلی مربوط معرفی شوند؛ زیرا در موجودیت چنین اشخاص مشروعیت بازشماری نیز زیر سوال میرود.»
در همین حال، نهادهای ناظر انتخابات نیز عدم همآهنگی میان اعضای کمیسیون انتخابات را تأیید میکنند و میگویند که نبود دیدگاه واحد، یکی از دلایلی است که سبب تأخیر در اعلام نتیجه و کندی روند انتخابات شده است. سمیرا رسا، سخنگوی بنیاد انتخابات آزاد و عادلانهی افغانستان (فیفا) به روزنامهی صبح کابل میگوید، از مهمترین چالشهایی که در کمیسیون انتخابات وجود دارد، عدم وحدت دیدگاه میان اعضای این کمیسیون است.
بانو رسا میگوید: «وقتی که کمیشنری در رسانهای اظهار نظری میکند، سایر اعضای کمیسیون این مسأله را نمی پذیرند و عدم موافقت دیگر کمیشنران، در تصمیم شان نیز تأثیر منفی دارد و این مسأله مشکلات زیادی در روند انتخابات به وجود آورده است.»
از سویی هم، سخنگوی فیفا، اظهارات تکتهای انتخاباتی منبی بر باطل و یا عدم باطل کردن آرا را، خلاف قانون و بیاحترامی به آرای مردم میداند. او میگوید که تکتهای انتخاباتی، حق تصمیمگیری در مورد این که چقدر رأی باطل شود و یا نشود را ندارند. بانو رسا این تصمیم را حق کمیسیون انتخابات میداند و میگوید که تنها کمیسیونهای انتخاباتی حق دارند در مورد آرای مردم تصمیم بگیرند.
نهادهای ناظر انتخابات همچنان از نقض تقویم انتخابات نیز نگرانی دارند. به گفتهی این نهادها، با توجه به کندی روند انتخابات و عدم توجه به زمان، این امکان وجود دارد که تقویم انتخابات برای بار سوم نیز نقص شود و کمیسیون انتخابات باید هرچه زودتر در این مورد دیدگاه خود را مشخص کند.
با این همه، روند تفتیش و بازشماری آرا از دیگر مسائلی است که تا اعلام نتیجهی ابتدایی، کمیسیون انتخابات باید آن را پشت سر بگذارد. این کمیسیون اخیرا اعلام کرده است که تیمهای تخنیکی به منظور بازشماری آرا به ولایتها فرستاده شده اند. هر چند تکت انتخاباتی دولتساز به رهبری محمد اشرفغنی خواستار آغاز هرچه زودتر روند بازشماری است؛ اما تکت انتخاباتی عبدالله عبدالله میگوید، تا زمانی که سرنوشت ۳۰۰ هزار معلوم نشود، کمیسیون نباید به بازشماری آرا بپردازد.