فروپاشی نهادهای صحی در افغانستان؛ ۳۳ شفاخانه‌ی ويژه‌ی کرونا فعالیت ندارد

علی‌اکبر خیرخواه
فروپاشی نهادهای صحی در افغانستان؛ ۳۳ شفاخانه‌ی ويژه‌ی کرونا فعالیت ندارد

در روزهای پسین، وزارت صحت عامه‌ی طالبان از افزایش شمار مبتلایان به ویروس کرونا خبر داده است. بر بنیاد گفته‌های این وزارت، در دو ماه گذشته، روزانه ۲۰ تا ۳۰ واقعه‌ی مثبت کرونا تشخیص می‌شد؛ اما در حال حاضر روزانه ۴۰۰-۶۰۰ نفر به کرونا مبتلا می‌شوند. این شمار نشان می‌دهد که کرونا به گونه‌ی گسترده در میان مردم گردش می‌کند.

بر اساس آماری که در اختیار روزنامه‌ی صبح کابل قرار گرفته است، در ۲۴ ساعت روز چهارشنبه- ۱۳ دلو-، ۴۴۸ نفر به ویروس کرونا مبتلا شده و یک نفر آن جان باخته است.

ویروس کرونا در حالی میان مردم جولان می‌کند که نهادهای صحی افغانستان در آستانه‌ا‌ی فروپاشی قرار دارد. با روی‌کار آمدن حکومت طالبان، شمار زیادی از شفاخانه‌های ویژه‌ی مراقبت کرونا به دلیل توقف پروژه‌های حمایتی‌ای که در بخش صحت سرمایه‌گزاری شده بود، بسته شده است.

مسؤولان در وزارت صحت عامه، می‌گویند که پس از تغییر نظام، از ۳۸ شفاخانه‌ی ویژه‌ی کرونا که به دلیل نبود بودجه بسته شده بود، به تازگی تنها ۵ شفاخانه‌ی آن فعال شده و ۳۳ شفاخانه‌ی دیگر غیرفعال است.

این در حالی است که در حکومت پیشین، حدود شش میلیارد و ۷۲۷ میلیون افغانی برای مبارزه با ویروس کرونا اختصاص یافته بود. افزون بر آن، در همه‌ی ولایت‌ها، مراکز و شفاخانه‌های ویژه‌ی کرونا نیز ساخته شده بود.

با این حال، جاوید هژیر، سخن‌گوی وزارت صحت عامه‌ی طالبان، به روزنامه‌ی صبح کابل، می‌گوید که در حال حاضر پنج شفاخانه‌ در ولایت کابل، ننگرهار، هرات و هلمند فعالیت می‌کنند. به گفته‌ی او، به تازگی برای این شفاخانه‌ها حامیان مالی پیدا شده است.

به گفته‌ی هژیر، پس از سقوط نظام پیشین، پروژه‌های مختص به کرونا که به گونه‌ی مستقیم از سوی بانک جهانی حمایت و تمویل می‌شد، متوقف شده است. توقف پروژه و گسترش موج تازه‌ی اومیکرون باعث شد که رقم مبتلایان نیز افزایش یابد. بر اساس معلومات سخن‌گوی وزارت صحت، تنها در ماه گذشته، ۵ هزار و ۶۳۰ نفر به ویروس کرونا مبتلا شده و ۶۰ بیمار نیز جان باخته اند.

در حالی که نهادهای صحی در افغانستان از رسیدگی به بیماری کرونا ناتوان است؛ شیوع نوع جدید این ویروس نیز به نگرانی‌های وزارت صحت افزوده است. بر اساس آخرین گزارش‌ها، چندین میلیون نفر به نوع جدید کرونا- سویه‌ی اومیکرون- در بیش از ۱۰۰ کشور جهان مبتلا شده اند.

نبود ظرفیت تشخیص اومیکرون

طوری که در بالا گفته شد، روزانه نزدیک به ۵۰۰ واقعه‌ی مثبت کرونا در افغانستان تشخیص می‌شود. این در حالی است که نهادهای صحی این کشور، ظرفیت تشخیص سویه‌ی جدید کرونا- اومیکرون- را ندارد؛ چیزی که وزارت صحت از آن ابراز نگرانی می‌کند. به گفته‌ی سخن‌گوی این وزارت، در حال حاضر هیچ کیت تشخیص سویه‌ی اومیکرون در افغانستان وجود ندارد.

جاوید هژیر، می‌گوید که وزارت صحت عامه، حدود دو ماه پیش و در نخستین روزهای شیوع نوع امیکرون کرونا طی ایمیل رسمی از سازمان جهانی بهداشت، خواسته بود که ۵۰ هزار کیت تشخیص امیکرون و ماشینری پیشرفته را در اختیار این وزارت قرار بدهد. به گفته‌ی او، با آن که این سازمان وعده سپرده بود؛ اما هیچ کیتی را در اختیار  وزارت صحت قرار نداده است. «اخیرا دوباره تماس داشتیم، وعده دادند که در روزهای آینده کیت و ماشینری را تسلیم خواهند داد؛ اما تا اکنون ندادند.»

پیشین از این رییس شفاخانه‌ی افغان-جاپان، گفته بود که در حال حاضر آن‌ها بیماران نوع امیکرون کرونا را تنها از روی علایم و نشانه‌های این بیماری شناسایی می‌کنند.

مسؤولان وزارت صحت عامه از جامعه‌ی جهانی می‌خواهند که کمک‌های شان را از سر بگیرد و در این شرایط شهروندان افغانستان را تنها نگذارند.

۸ میلیون نفر واکسین دریافت کرده اند

یکی از مهم‌ترین عواملی که سبب افزایش مبتلایان به ویروس کرونا شده، دلسردی مردم از گرفتن واکسین است. داکتر طارق احمد اکبری، سرطبیب شفاخانه‌ی افغان-جاپان، می‌گوید که ۸۵ درصد بیماران داخل بستر این شفاخانه که به ویروس کرونا متبلا شده اند، حتا یک دوز واکسین کرونا نیز دریافت نکرده اند.

داکتر اکبری، می‌گوید که هرچند واکسین کرونا نمی‌تواند صددرصد معافیت بدن را در مقابل ویروس کرونا بلند ببرد؛ اما حدقل می‌تواند مقاومت وجود را در برابر این ویروس تا ۸۰ درصد افزایش دهد.

این در حالی است که وزارت صحت عامه می‌گوید، روند تطبیق واکسین کرونا در سراسر کشور به گونه عادی جریان دارد. هژیر، گفت که از زمان آغاز روند تطبیق واکسین کرونا تا اکنون حدود ۸ میلیون نفر واکسین کرونا دریافت کرده اند.

براساس معلومات او، ۳٫۶ میلیون نفر پس از آمدن طالبان، واکسین دریافت کرده اند. سخن‌گوی وزارت صحت، علاقه‌مندی مردم به گرفتن واکسین را مثبت خوانده و می‌گوید که به گونه‌ی منظم روزانه تا ۱۱ هزار نفر در سراسر افغانستان واکسین کرونا را دریافت می‌کنند.

در حال حاضر ۳۷۷ مرکز تطبیق واکسین کرونا در سراسر کشور وجود دارد که ۱۶ مرکز آن در ولایت کابل و ۳۶۱ مرکز دیگر آن در ولایت‌ها است.

هم‌چنان جاوید هژیر، اطمینان می‌دهد که به اندازه‌ی کافی واکسین کرونا در سردخانه‌های وزارت صحت عامه وجود دارد. او می‌گوید: «این وزارت ۴ میلیون دوز واکسین ذخیره دارد و ۵٫۸ میلیون دوز واکسین دیگر نیز توسط سازمان‌های جهانی تعهد شده است.»

این همه در حالی است که از آغاز شیوع ویروس کرونا در افغانستان تا اکنون، ۱۶۳ هزار و ۵۵۵ نفر در کشور به ویروس کرونا مبتلا شده اند که از این میان ۱۴۶ هزار و ۶۰۸ نفر دوباره بهبود یافته و ۷ هزار و ۴۱۷ نفر جان باخته است.