آیا دفاع از اوکراین در برابر تهاجم روسیه سخت خواهد بود؟

اسدلله جعفری (پژمان)
آیا دفاع از اوکراین در برابر تهاجم روسیه سخت خواهد بود؟

مترجم: اسدالله جعفری (پژمان)

بی‌بی‌سی‌ نیوز: ۲۴ فبروری؛ ۲۰۲۲

گزینه‌ها و انتخاب‌های سخت

اکنون که حملات تهاجمی توسط روسیه آغاز شده است، آیا دفاع‌کردن اوکراین از خودش سخت خواهد بود؟ اوکراین پس از مشاهده و سرمایه‌گذاری قابل توجه در مدرنیزه‌شدن و نوگرایی در نیروهای مسلح روسیه توسط رییس جمهور پوتین؛ اما این کشور در کل از نظر تعداد، کمیت و تسلیحات نظامی بیش‌تر از روسیه حضور دارد. دکتر جک واتلینگ، از اتحادیه‌ی مؤسسه خدمات رویال، می‌گوید: «من فکر می‌کنم که اوکراینی‌ها در یک موقعیت بسیار دشواری قرار دارند». او به تازگی از اوکراین بازگشته است و می‌گوید که رهبران نظامی این کشور اکنون با «گزینه‌ها و انتخاب‌های بسیار سختی» روبه‌رو استند و آن هم سردرگم در انتخاب آن.

از ساعت ۱۰ صبح تا ساعت ۷ شب

مقامات و دیپلمات‌های کشورهای غربی تخمین می‌زنند که روسیه ۱۹۰ هزار سرباز و نیروی نظامی مستقر در مرز اوکراین دارد که این رقم چند برابر بیش‌تر از کل ارتش رسمی اوکراین است. درحالی‌که ارتش تشکیلاتی و رسمی اوکراین متشکل از ۱۲۵۶۰۰ نفر است. با این‌حال؛ نیروهای روسی در حال حاضر از چندین جهت از مرز اوکراین به داخل عبور می‌کنند. دفاع‌کردن اوکراین از خودش از هزاران مایل فاصله از مرزهای خود از بلاروس در شمال تا کریمه در جنوب سخت خواهد بود. اگر اوکراین را به عنوان یک عقربه‌ای ساعت دیواری در نظر بگیرید، با این‌وجود؛ روسی‌ها می‌توانند اوکراین را از ساعت ۱۰ صبح تا ساعت ۷ شب تسخیر کنند. بین باری، از مؤسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک و یا IISS)) و هم‌چنان فرمانده سابق ارتش باریتانیا، می‌گوید که انتخاب چنین موقعیت‌ها برای یک مدافع واقعی و میهنی «بسیار دشوار» است. جک واتلینگ از اتحادیه‌ی مؤسسه خدمات رویال و یا RUSI))، می‌گوید علاوه بر آن، اکنون اوکراین از جهت‌های مختلف تهدید می‌شود و نیروهای آن‌ «درحال از هم پاشیدن» است.

تسلط هوایی روسیه

اما تفاوت‌های واقعی بین نیروهای روسیه و اوکراینی در میدان‌ها و آسمان‌های نبرد است. آقای واتلینگ، می‌گوید که اوکراین در مقایسه با ۳۰۰ هواپیمای جنگی روسیه فقط ۱۰۵ هواپیمای جنگی در مرز خود دارد. او پیش‌بینی می‌کند که روسی‌ها «بسیار سریع اولویت‌ها و قلمروهای هوایی را در اوکراین به دست خواهند آورد». تسلیحات و سامانه‌های دفاع هوایی پیشرفته روسیه مانند موشک‌های اس-۴۰۰ نیز به نیروهای این کشور برتری و غرور می‌بخشند؛ اما، اوکراین نسبت به روسیه سامانه‌های دفاع هوایی قدیمی‌تر و محدودتری دارد. آقای واتلینگ مثال می‌زند که کشورهای مانند اسرائیل می‌تواند از چندین جهت از خودش دفاع کند. اما او می‌افزاید که روسیه تنها به دلیل برتری تسلیحاتی و موشکی در هوا توانسته است این کار را ا انجام دهد. این چیزهای است که اوکراین به سادگی ندارد.

کمک‌های جنگ‌افزاری مرگ‌بار

بین باری، گفت که مسکو نسخه به ویژه خودش را به نام «دهشت و هیبت» با توپ‌خانه‌های هوایی و موشکی‌های دوربرد توسعه داده است. این موارد به روسیه اجازه می‌دهد تا از راه‌های دور به مراکز فرماندهی، انبارهای مهمات، نیروی هوایی و پدافند هوایی اوکراین حمله کند. به نظر می‌رسد که جنگ با حملات موشکی با موشک‌های کروز به نقاط هدف در نزدیکی پایتخت اوکراین کی‌یف آغاز شده است. آقای واتلینگ، می‌گوید که روسیه دارای زرادخانه‌های بسیار مهم تسلیحاتی و قابلیت‌های مدرنی است که اوکراین هیچ پاسخی در برابر آن‌ها ندارد – آن هم مانند سامانه‌های دفاعی، کروز اسکندر و موشک‌های بالستیکی تولیدات روسیه. اوکراین اخیراً از ایالات متحده آمریکا و بریتانیا «کمک‌های جنگ‌افزاری مرگبار» را دریافت کرده است. اما این‌ها عمدتاً موشک‌های هوا به هوای کوتاه‌برد و سلاح‌های ضد وسایط نقلیه و تانک هستند.

مناطق لوهانسک و دونتسک

به‌طوری خلاصه؛ روسیه از اوکراین از نظر نظامی و تسلیحاتی پیشی گرفته و اوکراین را در یک نقطه هدف و لرزان قرارداده است. با برتری هوایی روسیه و سامانه‌های تسلیحاتی دوربرد آن، خطر جدی برای نیروهای اوکراینی این است که آنان در برابر چنین سامانه‌های هوشمند و غیرهوشمند به زودی سرنگون خواهند شد. بنابراین؛ آقای واتلینگ معتقد است که نیروهای اوکراینی می‌توانند از توانایی‌های نظامی و تغییر موقعیت برای مقابله با پیشروی‌های روسیه از هر جهت دیگری جلوگیری کنند. بسیاری از بهترین واحدها و قطعات نظامی آموزش‌دیده و مجهز اوکراین درمناطق شرقی این کشور نزدیک به خطوط کنترل مرزی در مناطق مانند لوهانسک و دونتسک مستقراند؛ جایی که از سال ۲۰۱۴ میلادی تا کنون در این مناطق درگیری وجود داشته است.

نگرانی‌های عینی و واقعی

مسؤولان و مقامات استخباراتی کشورهای غربی به بی‌بی‌سی، گفته‌اند بسیار نگرانی‌های عینی و واقعی وجود دارد که روسیه بتواند اوکراین و نیروهای آن را محاصره کند. با این‌حال؛ نیروهای مسلح و دفاعی اوکراین نسبت به زمانی که روسیه به کریمه حمله کرد، آموزش دیده و مجهزتر نسبت به امروز بودند. آقای باری گفت قطعات، کندک‌ها و سربازان دفاعی اوکراین از نبرد با جدایی طلبان تحت حمایت روسیه در شرق کشور تجارب جنگی خوب و مفیدی را به دست آورده‌اند. اما او می‌افزاید که آن‌ها عمدتاً درگیر جنگ‌های پراکنده در نوارمرزی بوده‌اند، خواسته‌ها و مطالبات «عملیات‌های جنگی» بسیار سخت‌تر از آن چیزی خواهد بود که تصور می‌شود. نیروهای دفاعی روسیه قادر به حرکت‌های سریع و ضربتی با سامانه‌های موشک‌انداز متحرک و پدافند هوایی استند. نیروهای روسیه نیز، پس از تهاجم به کریمه و سوریه، جنگ‌ها و نبردهای سختی را تجربه کردند.

جنگ در داخل شهرک‌ها و شهرها

اگر جنگ وارد شهرک‌ها و شهرهای بزرگ اوکراین شود، ممکن است که این امر به نیروهای اوکراینی فرصتی بهتر و بیش‌تری مقابله را بدهد. یک مدافع خوب و آماده‌ی نبرد می‌تواند جنگ شهری را برای هر مهاجمی که باشد دشوار و خونین کند – همان‌طوری که تجربه‌های نظامی در استالین‌گراد در جنگ جهانی دوم و اخیراً در موصلِ عراق نشان داده شده است. بین باری، معتقد است که نیروهای روسی در ابتدا ممکن است که سعی کنند شهرک‌ها و شهرهای بزرگی اوکراین را به محاصره خود در آورند. اما او بر این باور است بسیار بعید و ناممکن به نظر می‌رسد که روسی‌ها بتوانند از یک جنگ شهری کوچه به کوچه اجتناب کنند، به ویژه در کی‌یف پایتخت اوکراین با توجه به اهمیت سیاسی آن که برخوردار است. جک واتلینگ، می‌گوید اگر اوکراینی‌ها بتوانند به درستی از شهرک‌ها و شهرهای خود دفاع کنند، ممکن است که آنان بتوانند برای مدت‌طولانی در برابر این تهاجم و یورش مقاومت کنند.

کشتار رهبران جامعه مدنی

سلاح‌های سبک و سنگین ضد تانک تهیه‌شده توسط بریتانیا که (به نام و اصطلاح نظامی NLAW نیز شناخته می‌شود) ممکن است در نبردهای کوچه به کوچه و نزدیک که نیروهای اوکراینی می‌توانند با استفاده از پشت بام‌ها و ساختمان‌ها شلیک کنند مفید و کمک‌کننده است. با این‌حال؛ تعداد نامعلومی از غیرنظامیان و افراد ملکی نیز در اوکراین می‌توانند اسلحه به دست بگیرند و علیه روسی‌ها بجنگند. روسیه نمی‌تواند برای کنترل و تسخیر شهرک‌ها و شهرهای بزرگ اوکراین فقط به حملات هوایی و توپخانه‌ای اتکا کند. اما آقای واتلینگ می‌گوید که روسیه در حال حاضر فرمانده و عامل عملیاتی در میدان‌های نبرد است. او گفت: «عملیات‌های براندازی، خرابکارانه و غیرمتعارف در کی‌یف برای بی‌ثبات کردن دولت اوکراین انجام خواهند شد». وی افزود که روسیه هم‌چنین تلاش خواهد کرد تا شهرک‌ها و شهرهای بزرگ اوکراین را محاصره کند و از سلاح‌های دوربرد برای هدف قراردادن جیب‌های اقتصادی مقاومت استفاده کند. بنابراین؛ سپس سعی خواهد کرد که از نیروهای ویژه برای «کشتار رهبران جامعه مدنی» در اوکراین استفاده کند.

اوکراین اکنون برای زنده‌ماندن و بقای خود می‌جنگد

این کشور درطی هشت سال گذشته درگیر جنگ با نیروهای تحت حمایت روسیه در شرق اوکراین بوده است؛ اما اکنون این تهدیدی است که برای بقای کل کشور ایجاد شده است. آقای واتلینگ که به تازگی از اوکراین دید و بازدید کرده است گفت که سرانجام؛ «عزمی بسیار تلخ برای زنده‌ماندن و بقا به عنوان یک کشور باقی مانده است. اما این درک وجود دارد که آن‌ها بیش از حد همانند هم استند و این امر در این بحران بسیار خونین خواهد بود».