بدون شک، این روزها، کرونا یک اپیدمی خطرناک و بلای جهانی است و حتا کشورهای مدرن و پیش‌رفته نیز که دیر اقدام به کنترل و پیش‌گیری کرده اند، در باتلاق آن گیر کرده و با مشکل روبه‌رو شده اند. مسؤولان ولایت کابل، از بازنگری پیش‌نویس طرح قرنطین کابل برای پیش‌گیری از شیوع ویروس کرونا خبر داده و می‌گویند که تمام اداره‌های دولتی، به غیر از اداره‌هایی که در امر مشترک مبارزه با کرونا اثرگذار است، برای سه هفته تعطیل خواهد شد.
کابل در وضعیت اضطرار قرار گرفته و به استثنای مراکر عرضه‌ی مواد غذایی و صحی، تمام شرکت‌های تولیدی، مغازه‌ها، رستورانت‌ها و… به گونه‌ی موقت بسته خواهد شد. بر رفت‌وآمد موترها و تعداد سواری‌های آن نیز محدودیت وضع شده، کشتارگاه‌ها، نخاس‌ها و معتادان به خارج از شهر منتقل می‌شوند. افراد فوت شده به دلیل کرونا نیز در جایی که از سوی دولت در نظر گرفته می‌شود، دفن می‌شوند، ۷۰ تیم سیار برای تشخیص افراد مشکوک در نظر گرفته شده و مناطق حاجی کمپ، دانشگاه‌های کابل، پولی‌تخنیک و تعلیم و تربیه‌ی استاد ربانی و مکتب‌های حبیبیه، نادریه و تعدادی از هوتل‌ها و مکان‌های دیگر برای بیماران کرونا تجهیز می‌شوند.
همان‌گونه که در روزنامه‌ی صبح کابل بارها تذکر داده شده است، بیش از هر چیز برای مبارزه با کرونا، کنترل شیوع و گسترش آن یا کنترل افزایش سریع آن است که با توجه به کم‌بود امکانات و مشکلات بهداشتی و درمانی‌ای که کشورمان دارد، با فاجعه روبه‌رو نشویم. از قرار معلوم و بر بنیاد توویت «وحید عمر»، مشاور ارشد رییس‌جمهور و رییس کمیته‌ی ارتباطات عامه جهت وقایه و جلوگیری از شیوع کرونا در افغانستان، دولت طرح وضع قیود گشت‌وگذار در کابل را تصویب و اجرایی خواهد کرد. مشکلی که در بسیار کشورها برای این موضوع پیش آمده، آن است که مردم باید دقیقا بدانند که این محدودیت‌ها در کجا و برای کدام نوع فعالیت و کارها اجرا خواهد شد و برنامه‌ی دقیق حکومت در باره‌ی کنترل و رسیدن به مردم بی‌بضاعت و نادار چیست تا این وضعیت، موجب بلوا و شورش گرسنگان در شهرها نشود.
وضعیت کشور با توجه با فقر گسترده و این که جمعیت بسیاری زیر خط فقر زندگی می‌کنند، با وضع گسترده‌ی محدودیت‌های رفت‌وآمد و گسترش ویروس کرونا واقعا شکننده و سخت است. مدیریت این مرحله کار بسیار مشکل بوده و فداکاری زیادی نیاز دارد تا حکومت بتواند، هم جلو گسترش ویروس کرونا و مرگ مردم را بگیرد و هم از مردن آنان به دلیل فقر جلوگیری کند. این روزها زمام‌داران ما با توجه به اختلاف‌های جدی‌ای که در داخل وجود دارد، فشار امریکا مبنی بر اجرایی شدن توافق‌نامه‌ی این کشور با طالبان برای آزادی زندانیان و البته گفت‌وگوهای میان‌افغانی و کنترل ویروس کرونا، در شرایط بسیار سختی قرار گرفته و سربلند خارج شدن از این همه فشار، واقعا کار سختی است؛ چون کشورهای بسیاری حتا با امکانات غیرقابل مقایسه با ما، در مبارزه با یکی از این مشکلات، ناتوان شده و عاجز مانده اند.
دولت‌هایی که در برابر قرنطینه کردن کشور شان مقاومت و یا دیر اقدام کردند، بسیار ضرر دیده و در نهایت مجبور شدند که شهرها و کشور شان را قرنطین کنند و این مسأله که میزان قرنطین تا کجاها است، حتا در کشورهایی مثل انگلستان نیز، در روزهای اول برای مردم مشکل‌ساز و سؤال‌برانگیز بود؛ چه رسد به کشور بی‌نظمی مثل افغانستان!
باید زمام‌داران ما و هر کسی، از خود بپرسیم که روش درست مبارزه با کرونا با توجه به الگوهای موفق در کشورهای دیگر، چیست و با کدام روش‌ها می‌توان در کنترل این اپیدمی سربلند شد.
یکی از موفق‌ترین کشورها در مبارزه با کرونا، کوریای جنوبی است؛ کشوری که پس از چین، دومین کشور کرونازده بود و هر روز بیش از ۹۰۰ نفر در این کشور به کرونا مبتلا می‌شدند؛ اما دولت کوریای جنوبی و مردم این کشور با هم‌کاری نزدیک، برنامه‌ی دقیق و تلاش خستگی‌ناپذیر، توانستند که کرونا را کنترل کنند. دولت کوریای جنوبی، نخستین کارش این بود که چند شرکت بزرگ دواسازی این کشور را مؤظف به ساختن کیت‌های تشخیصیه‌ی کرونا کرد و این شرکت‌ها در ۱۷روز، کیت‌ها را ساختند. در تمام این کشور ۹۶ لابراتوار تشخیص کرونا ساختند و ظرفیت تشخیص را به روزِ ۲۰هزار رساندند. کیت‌ها به صورت رایگان در اختیار مردم قرار گرفت و آن‌ها هر روز ۴۰ برابر جاپان و ۱۲۰ برابر امریکا از مردم آزمایش گرفتند. این کشور برای هجوم نبردن مردم به شفاخانه‌ها، ۱۰۰ لابراتوار سیار ایجاد کردند؛ لابراتوارهایی که به تمام جاها رفتند و حتا در جاده‌ها و بزرگ‌راه‌ها بدون آن که مردم از موتر شان پیاده شوند، در کم‌ترین زمان ممکن، از آنان آزمایش گرفتند و بین ۵ تا ۶ ساعت نتیجه‌ی آزمایش‌ها را مشخص کردند. در کوریای جنوبی، تنها حکومت با کرونا مبارزه نکرد که مردم بیش از هر زمان دیگری، به مقابله با آن برخاستند. مردم از همان روزهای نخست، توصیه‌های پزشکی و بهداشتی را رعایت و از تجمع دوری کردند، در خانه ماندند و به صورت داوطلبانه در ساختن ماسک، کمک کردن پول و… هم‌کاری کردند. صاحب‌خانه‌ها کرایه‌های شان را نصف کرده و یا بخشیدند. یکی از دانش‌جویان کوریای جنوبی، آپلیکشنی برای موبایل ساخت که افراد مبتلا به کرونا می‌توانستند بدون ذکر نام در آن ثبت نام کنند تا افراد سالم بدانند که کرونا در کجا است که از آن مسیر نروند و یا احتیاط بیش‌تری انجام دهند. وقتی نتیجه‌ی آزمایش افراد منفی بود، «اس ام اس» می‌دادند؛ اما وقتی نتیجه مثبت بود، با فرد مبتلا تماس می‌گرفتند و با ایجاد یک پرونده، او را با امکانات دولتی در خانه‌اش بستری می‌کردند تا از هجوم مردم به شفاخانه‌ها و گسترش ویروس جلوگیری شود.
افراد ویژه، تمام رفت‌وآمد افرادی که مبتلا به کرونا بودند را در دو هفته‌ی گذشته توسط کمره‌های مدار بسته، شناسایی و تمام آن اماکن را بسته و ضد عفونی می‌کردند. دولت برای دوهفته، میلیون‌ها ماسک و مواد ضدعفونی کننده را به صورت رایگان بین مردم توزیع و اعلام کرد که گران‌فروشان و محتکران، ۴۲هزار دالر امریکایی جریمه و دو سال زندانی خواهند شد. تمام شرکت‌های فعال مجبور بودند، روز دوبار دمای بدن کارمندان خود را بررسی کرده و تمام ساختمان را ضدعفونی کنند. با تمام این تفاسیر و تلاش‌هایی که حکومت کوریای جنوبی برای مهار کرونا انجام داد، باز هم بیش از یک میلیون امضا جمع شد و مردم خواستار استعفای رییس‌جمهور این کشور شدند که چرا کرونا وارد کوریای جنوبی شده است!
حالا که آمار مجموعی افراد مبتلا به کرونا به صورت رسمی در افغانستان به مرز صد نفر نزدیک شده است، نگرانی آن است که قدرت تشخیص لابراتوارها و کنترل کادرهای پزشکی ما بیش از اعلام چند مورد در روز نباشد. به این مفهوم که ممکن است بیماران و یا ناقلان زیادی در کشور وجود داشته باشند؛ بدون آن که تشخیص شده باشند.
در تمام کشورها، کادرهای پزشکی و بهداشتی، زحمت‌های زیادی را کشیده اند که در افغانستان نیز با وجود محدودیت‌های زیاد، هیچ کسی نمی‌تواند و نباید منکر زحمت‌های این عزیزان باشد. کسانی که مثل یک سرباز جان به‌کف، در خط مقدم مبارزه با کرونا استند و شبانه‌روز زحمت می‌کشند. مشکل از سیستم و کم‌بود امکانات است. مردم چند روز به شوخی می‌گفتند، «کرونا در هرات، آزمایشگاه در کابل و شفاخانه در ننگرهار است» و این زیاد هم بی‌ربط نیست.
از قرار معلوم پزشکان عزیز کشور مان نیز به کرونا مبتلا شده اند و بر اساس آمار وزارت صحت‌عامه، ۵ نفر از این عزیزان که مؤظف به نجات جان مردم بودند، حالا جان خود شان به خطر افتاده است. برای این، نیاز است تا مردم با مسؤولیت و آگاهی بیش‌تری با کرونا برخورد کنند تا کشور و مردم مظلوم مان بیش از این با مشکل روبه‌رو نشوند.
بر اساس آمارهای جهانی وقتی یک نفر آلوده به کرونا به طور متوسط می‌تواند ۴۰۶ نفر را آلوده کند، کنترل و جلوگیری از عدم گسترش کرونا در افغانستان کار بسیار سخت و مشکل است.
کار نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان نیز در روزهای آینده بسیار سخت و جدی خواهد بود؛ مبارزه در جبهه‌های مختلف کاری است که این عزیزان سال‌ها است آن را انجام می‌دهند و مردم نباید مشکلی بر مشکلات آن‌ها اضافه کنند. این روزها، زمان آگاهی و برخورد مسؤولانه است. باید همه دست به دست یک‌دیگر دهیم تا در مبارزه با کرونا پیروز شویم. تا امروز تمام حرف‌ها، توصیه‌ها و تلاش‌ها بیشتر برای مراحل بعد از شیوع و گسترش کرونا بوده است و با توجه به بافت اجتماعی، فرهنگ و وضعیت زندگی مردم، نیاز است تا دولت حتا اگر شده با نیروی قهریه، برای مرحله‌ی پیش‌گیری و عدم شیوع گسترده نیز دست به کار شود که قرنطین شدن شهرها یکی از گزینه‌ها است.
