نبی‌الله پیرخیل-رییس کمیته‌ی آگاهی عامه کمیته‌ی اضطرار مبارزه با کرونا-کابل
وقتی ویروس کرونا از چین به سراسر جهان شیوع پیدا کرد، همه از آن ترسیدند. هر روز، هزاران مورد جدید ابتلا به این بیماری و صد‌ها مورد مرگ ناشی از آن در کشورهای مختلف جهان ثبت شد. بسیاری از شهر‌های جهان تعطیل شد. پرواز‌ها و سفر‌های هوایی، رفت‌وآمد، ترانزیت، رویداد‌های مختلف ورزشی و همایش‌های سالانه و مراسم‌های گوناگون لغو شد.
از نخستین روزهای پخش ناقوسِ این ویروس از طریق انسان و وسایل مورد استفاده‌ی آنان به سراسر جهان، دولت افغانستان برای مقابله با شیوع و گسترش آن در کشور، به حالت آماده باش در آمد. دولت افغانستان نخستین تلاشش را با بازگشتاندن محصلان و شهروندان افغان که در چین گیر مانده بودند، آغاز کرد. در ادامه، تلاش شد تا محدودیت‌هایی برای ورود و خروج افراد از افغانستان به کشورهای آلوده به بیماری کرونا اِعمال شود.
پس از آن که نخستین آمار این ویروس در هرات ثبت شد، بازهم حکومت در این ولایت و سایر ولایت‌ها اقدامات پیش‌گیرانه علیه گسترش ویروس کرونا را روی دست گرفت، محدودیت‌هایی وضع کرد و ولایت هرات قرنتین شد. این محدودیت‌ها شامل بستن بازارهای عمومی و ممنوعیت رفت‌وآمد در هرات و نیز منع رفت‌وآمد از هرات به ولایت‌های دیگر به ویژه کابل می‌شد.
در همین راستا، وقتی آمار مبتلایان افزایش یافت، حکومت برای جلوگیری از وقوع یک آفت بزرگ انسانی در کشور، به فکر ایجاد کمیته‌ی ویژه برای مبارزه با شیوع این ویروس افتاد. محمداشرف غنی، رییس‌جمهور کشور فرمان «کمیته‌ی مبارزه با شیوع ویروس کرونا» را در سطح کشور به رهبری سرور دانش، معاون دوم ریاست‌جمهوری صادر کرد. این کمیته، مسوولیت مدیریت جلوگیری از شیوع ویروس کرونا در افغانستان را به عهده دارد. هم‌زمان با این، محمداشرف غنی در فرمان جداگانه‌‌ای، کمیته‌ی دیگری را برای جلوگیری از شیوع این مرض در کابل به رهبری والی این ولایت صادر کرد. این کمیته، در کسوت هشت کمیته‌ی دیگر که شامل بخش‌های امنیتی، امدادرسانی، علما، آگاهی‌دهی عامه، صحت، نظارت، مالی و تدارکات و کمیته‌ی کنترل نرخ‌ها است، فعالیت دارد. کمیته‌ی اضطرار، بودجه‌ای را برای هر ولایت تخصیص داده و در صورت نیاز به والیان ولایت‌ها می‌فرستد تا برای تداوی بیماران و رسیدگی به خانواده‌های فقیر و نیازمند از آن استفاده شود.
از این میان، کمیته‌ی اضطرار مبارزه با شیوع ویروس کرونا در کابل به رهبری محمدیعقوب حیدری، والی این ولایت در نخستین روزها، کارهایش را به صورت فوری و اضطراری آغاز و تلاش کرد تا از هر مجرای ممکن، هم‌زمان با رسیدگی به بیماران مصاب به کرونا، به خانواده‌هایی نادار و فقیری که در روزهای قرنتین در خانه ماندند و از کسب و کار به دور بودند، رسیدگی کند.
در مرحله‌ی نخست، کمیته‌ی اضطرار کابل، با توجه به وضعیت باشندگان این شهر، در روزهای قرنتین و هم‌زمان با آن در روزهای رمضان، اقدام به امدادرسانی به خانواده‌های بی‌بضاعت و فقیر کرد و نیز خانواده‌هایی که بسته‌گان‌شان را در اثر این ویروس از دست داده و یا مشکلات اقتصادی توان مالی‌شان را گرفته است، کمک و مساعدت کرد. فهرست خانواده‌های نادار و فقیر در نواحی و ولسوالی‌های کابل به کمک ولسوالان، رییسان ناحیه‌ها، وکلای گذر، امامان مساجد و اعضای جامعه‌ی مدنی تهیه و پس از شناسایی، به آنان بسته‌های کمکی فرستاده شد.
در گام دوم، کمیته‌ی اضطرار مبارزه با شیوع ویروس کرونا در کابل با در نظرداشت وسعت آفت کرونا، «مرکز تماس» را برای باشندگان این شهر ایجاد کرد تا مبتلایان به ویروس، با آسان‌ترین راه و به طور رایگان ارتباط گرفته و از مشکلات‌شان بگویند تا به آن‌ها رسیدگی شود. این مرکز روزانه پس از دریافت مشکلات مردم، به صورت فوری به آنان رسیدگی کرده/می‌کند. کمیته‌ی اضطرار، پیوسته با این خانواده‌ها در تماس است، هر لحظه از آنان خبرگیری و در صورت نیاز به آنان کمک می‌کند. با این شیوه، تا اندازه‌ای جلو سرایت و گسترش ویروس در میان خانواده‌ها گرفته شد.
در یک ابتکار دیگر، کمیته‌ی اضطرار مبارزه با شیوع ویروس کرونا، تصمیم گرفته تا یک دوره بل صرفه‌ی برق و آب شهروندان نادار و فقیری که در روزهای قرنتین از کسب و کار باز ماندن را بپردازد. بربنیاد این تصمیم، کمیته‌ی اضطرار در هم‌سویی با شرکت برشنا و ریاست آبرسانی و کانالیزاسیون شهری افغانستان، صرفیه‌ی آب و برق شهروندانی را که تا ۱۰۰۰ افغانی مصرف کرده اند می‌پردازد. این شمار شهروندان شامل ۳۵۰ هزار مشتری شرکت برق و اداره‌ی آبرسانی می‌شود که حدود پنجاه درصد آن -حدود یک‌ونیم میلیون نفر- در کابل زندگی می‌کنند.
در تازه‌ترین مرحله، محمدیعقوب حیدری، والی کابل و رییس کمیته‌ی اضطرار مبارزه با شیوع کرونا، خیّرین و تاجران ولسوالی‌های کوهدامن را تشویق و ترغیب کرد تا به باشندگان نادار و فقیر مناطق جنوب و شرق کابل را بدون هیچ چشم‌داشت سیاسی و به خاطر افزایش روحیه‌ی هم‌دلی و برادری در میان مردم، کمک کنند. تاجران و خیّرین کوهدامن هم طی روندی، بسته‌های کمکی مواد عذایی را به باشندگان جنوب آغاز کرده اند و تا زمان قرنتین و وجود ویروس کرونا، ادامه خواهد داشت. هم‌چنان قرار است بازرگانان و خیّرین ولسوالی‌های جنوب و شرق کابل با پشتیبانی از این ورند، پروسه‌ی توزیع مواد غذایی به فقرا و مساکین ولسوالی‌های شمال کابل را آغاز کنند. این ابتکار که با استقبال مردم نیز مواجه شد، به هدف تقویت روحیه‌ی برادری و تمثیل هرچه بیشتر وحدت ملی صورت گرفته است و در نوع خود بی‌پیشینه است.
در کنار سایر فعالیت‌ها، اکنون کمیته‌ی اضطرار در تلاش است تا از پروسه‌ی پرداخت بل صرفیه‌ی برق و آب شهروندانِ نادار و فقیر کابل به صورت پیگیر و دوام‌دار نظارت کند. خانواده‌هایی که مصارف بل صرفیه‌ی برق و آب آشامیدنی یک دوره‌ی شان تا یک هزار افغانی می‌رسد، از جمله‌ی نادارترین و فقیرترین قشر جامعه هستند که نیاز به دست‌گیری و حمایت دولت دارند. مسوولان کمیته‌ی اضطرار تلاش دارند تا در این پروسه، تنها کسانی شامل شوند که بل برق و آب‌شان الی ۱۰۰۰ افغانی باشد و به باشنده‌گان کابل از شفافیت در این پروسه اطمینان دهند. در این پروسه، بل‌های صرفیه‌ی شهروندان در دوره‌های قبلی نیز دیده می‌شود تا مسوولانِ شرکت برشنا و ریاست آبرسانی و هم‌چنان کمیته‌ی اضطرار مبارزه با شیوع ویروس کرونا مطمین شوند که مصرف شهروند متذکره در هر دوره، یک هزار یا کمتر از آن بوده باشد، نه بیشتر از آن. این کار موجب شفافیت می‌شود. تعهد اعضای کمیته‌ی اضطرار این است که در آینده از فهرست تهیه شده در این پروسه، در امر امدادرسانی به این خانواده‌ها نیز استفاده شود. در پایانِ این پروسه، فهرست خانواده‌ها با رسانه‌ها و مردم کابل شریک می‌شود تا اطمینان هرچه بیشتر حاصل شود.
از سوی هم، در بخش آگاهی عامه و نظارت، کمیته‌ی اضطرار مبارزه با شیوع ویروس کرونا، با درک مسوولیت مهم و حیاتی‌شان، ۲۲ تیم سیار متشکل از مسوولان دولتی، اعضای جامعه‌ی مدنی، علما، جوانان، نهادهای فرهنگی و وکلای گذر ساخته است که روزانه در ولسوالی‌ها، نواحی، قریه‌ها و ساحات مختلف کابل گشت و گذار دارند و به مردم برای جلوگیری از مصاب شدن به ویروس، آگاهی‌دهی می‌کنند. این تیم‌ها هم‌چنان از اِعمال قرنتین بر مکان‌های عمومی و تجمعات نیز نظارت می‌کنند تا کسی آن را نشکند و زندگی مردم را به خطر نیندازد.
