بلوغ جسمی در مجموع به تغییرات فیزیکی و فیزیولوژی در بدن گفته می‌شود که به دنبال ترشح هورمون‌های مختلف، بدن کودک به بدن یک فرد بزرگ‌سال تبدیل می‌شود. نشانه‌های بلوغ جسمی دختران به دنبال تغییرات هورمونی که از طریق هیپوفیز و هیپوتالاموس در مغز کنترل می‌شوند، ایجاد می‌شود. این غدد ارتباط مستقیم با تخمدان‌ها دارند. سن بروز تغییرات جسمانی در هر دختری متفاوت است؛ این تغییرات با افزایش قد، وزن، تغییر شکل ظاهری و رشد اندام تناسلی همراه است.
تغییرات جسمی بلوغ دختران
بلوغ، شامل تمام تغییرات جسمانی است که در حین گذار دختران از بچه‌گی به بزرگ‌سالی به وقوع می‌پیوندد:
• تسریع سرعت رشد که منجر به افزایش چشم‌گیری در وزن و قد فرد می‌شود.
• بلوغ جنسی دختران؛ رشد ویژگی‌های اولیه‌ی جنسی شامل رشد بیشتر غدد جنسی‌ای که منجر به تغییرات هورمونی در بدن شده و در نهایت بدن قادر به تولید مثل می‌شود.
• رشد ویژگی‌های ثانویه‌ی جنسی که شامل تغییرات در سینه‌ها و آلت تناسلی و رشد موی شرم‌گاهی و بدن می‌شود.
رشد و تغییرات جسمانی در بلوغ دختران
تأثیر تغییرات هورمونی به هنگام بلوغ در دختران نوجوان قابل مشاهده است؛ این تغییرات، به وضوح در ظاهر دختران در مراحل اولیه‌ی بلوغ اتفاق می‌افتد و به موجب آن یک دختر، بعد از ۴ سال یا بیشتر ظاهر یک دختر جوان بالغ را پیدا می‌کند. بلوغ جسمی دختران زودتر از پسرها شروع می‌شود. یکی از اولین نشانه‌های بلوغ در دخترها رشد سینه‌ها و موهای ناحیه‌ی تناسلی است که با شروع قاعدگی دختران به اوج خود می‌رسد. در طول این مدت، دختران حدود ۲۵سانتی متر بلندتر می‌شوند و از نظر جسمی، به بلوغ می‌رسند. همراه با بسیاری از قسمت‌های دیگر بدن، مغز نیز از نظر اندازه، ساختار و عمل‌کرد تغییر می‌کند.
افزایش قد و وزن
ترشح هورمون‌های تیروئید، هورمون‌های رشد و آندروژن، سرعت افزایش قد و وزن را بالا می‌برد. نرخ میانگین سرعت افزایش قد در بلوغ دختران حدود ۹ سانتی متر در سال است. به طور میانگین رشد ناگهانی قد در دختران، ۲ سال زودتر نسبت به پسران اتفاق می‌افتد. سرعت رشد در دختران به میزان هورمون رشد و هورمون جنسی آن‌ها، یعنی استروژن بستگی دارد و بعد از شروع قاعدگی سرعت رشد قد کندتر می‌شود. رشد قد، معمولا تا ۱۸سالگی ادامه دارد. در پایان بلوغ، انتهای استخوان‌های بلند بسته شده و رشد قد پایان می‌یابد.
افزایش وزن در بلوغ جسمانی دختران به دلیل افزایش در چربی و رشد ماهیچه‌ها است؛ این افزایش به خصوص در ناحیه‌ی ران‌ها و باسن است. نسبت ماهیچه به چربی در دخترها حدودا ۴ به ۵ است. باسن و لگن خاصره، رشد بیشتری پیدا می‌کند و باعث می‌شود لگن خاصره پهن‌تر و انتهای لگن باریک‌تر شود. رشد بیشتر لگن خاصره، زایمان را برای زنان آسان می‌کند.
عدم تناسب در اندام‌ها
معمولا نوجوانان از لحاظ جسمانی متناسب نیستند؛ یعنی اعضای مختلف بدن همگی با یک نرخ یکسان یا در دوره‌ی زمانی مشابه رشد نمی‌کنند. در نتیجه، ممکن است فرد نوجوان به دلیل رشد نامتناسب اعضای بدن، شرم‌سار باشد یا احساس ناخوشایندی داشته باشد.
بزرگ شدن سینه‌ها
یکی از نشانه‌های بلوغ در دختران، رشد سینه‌ها است. سینه‌ی دخترها به مرور زمان برجسته می‌شود و به سایز طبیعی می‌رسد. ممکن است در ابتدا اندازه‌ی سینه‌ها متفاوت باشد و یکی از سینه‌ها کوچک‌تر باشد؛ البته جای نگرانی نیست و بعد از مدتی اندازه‌ی هر دو سینه، به یک‌دیگر نزدیک می‌شود.
پیدایش موهای زائد بدن
موهای زائد مناطقی از بدن مانند زیر بغل و ناحیه‌ی تناسلی، به تدریج نمایان می‌شود که در ابتدا روشن و نازک است و به مرور زمان تیره و ضخیم می شود.
جوش زدن پوست
جوش زدن نیز می‌تواند از دیگر نشانه‌های بلوغ در دختران باشد که معمولا روی پوست صورت دیده می‌شود. افزایش فعالیت غده‌های چربی، استرس و عادت ماهانه از دلایل ایجاد جوش در این سنین است.
تغییر صدا
با رشد، حنجره‌ی تارهای صوتی، بلندتر و ضخیم‌تر می‌شود. همزمان با بلوغ، استخوان‌های صورت شروع به رشد می‌کند. پس حفره‌های درون سینوس، بینی و پشت گلو بزرگ‌تر می‌شود؛ در نتیجه، فضای بیشتری برای پژواک صدا ایجاد می‌شود. در واقع، به واسطه‌ی رشد استخوان‌ها، غضروف‌ها و ضخیم شدن تارهای صوتی در نوجوانی، صدای فرد بم‌تر شده و شبیه صدای بزرگ‌سالان می‌شود.
