میشل کاگلمن-انستیتوت ولسن سنتر امریکا
منبع: ایست ایشیا
برگردان: ابوبکر صدیق
راهبرد خارجی جو بایدن – رییس‌جمهوری منتخب ایالات‌متحده امریکا – در جنوب آسیا، نسبت به دونالد ترامپ تفاوت‌هایی دارد.
جو بایدن تلاش دارد تا اعتبار از دست رفته‌ی امریکا را به‌عنوان قدرت نخست جهان دوباره اعاده کند و در یک بازی دیپلوماتیک، اعتبار متحدان امریکا را دوباره به دست‌آورد و به حمایت از ارزش‌های بین‌المللی، حقوق بشر و دموکراسی در جهان ادامه دهد.
جو بایدن تلاش می‌کند تا نواقصی را که در راهبرد خارجی امریکا در زمان حاکمیت دونالد ترامپ پیش آمده است جبران کند و با زدودن این کاستی‌ها، می‌خواهد اعتبار جهانی کشورش را بالا ببرد.
یک مثال روشن که در راستای سیاست خارجی بایدن وجود دارد، بازنگری سیاست خارجی امریکا است که در بخشی از آن جنوب آسیا قرار دارد.
راهبرد جنوب آسیا در زمان حاکمیت دونالد ترامپ به‌گونه‌ای بود که بر مبنای آن؛ هند در محور حمایت‌های امریکا برای رقابت در برابر چین در منطقه قرار می‌گرفت. جو بایدن اما با بازنگری در این راهبرد تلاش می‌کند تا در رابطه به جنوب آسیا، رویکرد تازه‌تری را نسبت به زمان دونالد ترامپ روی دست بگیرد.
هرچند بایدن مانند دونالد ترامپ خواهان بیرون کردن نظامیان این کشور از افغانستان است؛ اما او در زمان معاونت دوره‌ی بارک اباما نیز طرفدار افزایش نیروهای نظامی در افغانستان نبود.
بایدن مانند دونالد ترامپ به همکاری با پاکستان ادامه می‌دهد تا این کشور را متقاعد کند که در روند صلح شکننده‌ی افغانستان همکاری داشته باشد.
از طرف دیگر، بایدن به همکاری‌های نزدیک با هند که در زمان دونالد ترامپ ایجاد گردیده ادامه خواهد داد. البته این روند در زمان اداره‌ی بیل کلینتون نیز مورد بحث بوده ولی؛ بایدن از دوست‌های پیشین هند است و ابراز کرده که رابطه‌ی هند و امریکا در قرن ۲۱، می‌تواند بسیار نزدیک و به اساس منافع دو کشور باشد.
هردو کشور منافع مشترک در مبارزه با تروریزم و مقابله با چین دارند و این مسئله برای بایدن حیاتی است.
رییس جمهوری جدید ایالات‌متحده‌ی امریکا، در حالی روی همکاری‌های دوجانبه‌ی هند و امریکا تأکید دارد که احتمال می‌رود، جنوب آسیا در دوره‌ی بایدن، نسبت به دونالد ترامپ کمتر مورد توجه راهبردی قرار بگیرد. در حال حاضر رقابت امریکا و چین در کنار رقابت هند با چین قرار دارد و پروژه‌ی «یک راه و یک کمربند»، جای پای بجینگ را در تمام منطقه باز کرده است.
بایدن که تلاش دارد تا در سیاست خارجی امریکا بازنگری‌هایی داشته باشد اما؛ این روند شامل جنوب آسیا نخواهد شد. البته این‌که جو بایدن چه راهکاری را در رابطه به جنوب آسیا روی دست دارد و چه تأثیراتی را در منطقه می‌گذارد؛ نتیجه‌ی آن خوب است یا بد، هنوز قابل پیش‌بینی نیست.
به‌نظر می‌رسد که در نخست، رابطه‌ی بایدن با دنیا، نرم، مهربان و استوار باشد. از ظاهر امر برمی‌آید که واشنگتن با هند همکاری‌های نزدیکی دارد و در رابطه به برنامه‌های هند، هیچ نگرانی‌ای ندارد.
واشنگتن با پاکستان یک بازی پایان‌ناپذیر را آغاز کرده و تصمیمی برای قطع کمک‌های نظامی به این کشور روی دست نخواهد گرفت.
دوم؛ بایدن یک تصمیم جدی برای مبارزه با تروریزم روی دست دارد. این یکی از کلیدی‌ترین رویکردهای جهانی اوست که بخشی از آن مرتبط به جنوب آسیا است.
برنامه‌ی بایدن، ایجاد فشار بالای طالبان است تا در صورت خروج نیروهای امریکایی، دوباره حاکم بی‌قیدوشرط افغانستان نشوند و تا زمانی که طالبان با شبکه‌ی القاعده قطع رابطه نکنند، چنین فشارهایی ادامه خواهد داشت.
بایدن هم‌چنان پاکستان را زیر فشار قرار می‌دهد تا از حمایت گروه‌های تروریستی در خاک هند دست بردارد. از سوی دیگر، حمایت «شبکه تروریستی از طرف پاکستان» تا زمانی که نیروهای امریکایی در افغانستان حضور دارند، یک نگرانی جدی برای واشنگتن است.
سوم؛ بایدن در سیاست خارجی خود روی سه رقیب اصلی‌اش: ایران، چین و روسیه تمرکز خواهد کرد؛ اما این روند متفاوت‌تر از برنامه‌های ترامپ در جنوب آسیا خواهد بود.
این قابل پیش‌بینی است که ایجاد رابطه‌ی نیک میان امریکا و تهران می‌تواند برای دهلی و اسلام‌آباد مفید تمام گردد و رابطه‌ی اقتصادی تهران – امریکا را بهبود بخشد؛ اما رابطه‌ی پاکستان با چین به‌عنوان متحد منطقه‌ای امریکا، برای واشنگتن اعصاب خردکن است. این کار می‌تواند بن‌بستی فرا راه راهبرد امریکا در جنوب آسیا باشد. رابطه نزدیک بایدن با هند برای رقبای دهلی: پاکستان، سریلانکا و بنگلادش، گران تمام می‌شود.
از طرفی هم تغییر اقلیم جهانی، مسئله دیگری است که در اولویت بایدن قرار دارد. پرداختن به این مسئله در جنوب آسیا فرصت را از برخی برنامه‌های جو بایدن خواهد گرفت.
به‌صورت فشرده می‌توان گفت: راهبرد جنوب آسیا در زیر نظر جو بایدن یک مسئله مهم و حیاتی است؛ اما هنوز روشن نیست که با آمدن اداره‌ی جدید، سیاست‌های امریکا در مورد جنوب آسیا چقدر متفاوت از گذشته عمل خواهد کرد و نیز راهکار جدید بایدن چه تأثیری روی منطقه به‌ویژه جنوب آسیا می‌گذارد.
چیزی که روشن و قابل درک است این است که با تمام فرصت‌هایی که اداره‌ی جدید ایالات‌متحده‌ی امریکا – گروه جو بایدن – پیش روی دارد به همان اندازه چالش‌های جدید نیز در منطقه، به استقبال آن می‌آید.
یادداشت: میشل کوگلمن، معاون مرکز برنامه‌های جنوب آسیا و مسئول ارشد انستیتوت بین‌المللی ولسن در واشنگتن است.
