یافته‌های گزارش تحقیقی تازه‌ی کمیسیون مستقل حقوق بشر، نشان می‌دهد که اکنون، ۱۳٫۹ درصد کل جمعیت افغانستان را افراد دارای معلولیت تشکیل می‌دهد.
کمیسیون مستقل حقوق بشر، روز یک‌شنبه (۸ حمل)، یافته‌های گزارش تحقیقی تازه‌اش را زیر نام «وضعیت حقوق‌بشری اشخاص دارای معلولیت در سال ۱۳۹۹»، منتشر کرد.
اطلاعات آماری این تحقیق، در کنار دیتابیس اداره قضیه‌ی کمیسیون که در آن به ۱۵۶ قضیه استناد شده، با استفاده از تحقیق میدانی که در آن ۱۵۰۴ تن از اشخاص دارای معلولیت در ۲۲ ولایت افغانستان شرکت داشتند، به دست آمده است. از میان افراد شامل تحقیق میدانی، ۱۱۹۲ تن (۷۹٫۳ درصد) آن‌ها مرد و ۳۱۰ تن (۲۰٫۶ درصد) زن بوده‌اند. هویت جنسیتی ۲ تن (۰٫۱ درصد) از اشتراک کنندگان تحقیق، ثبت نشده است.
در گزارش آمده است: «در حال حاضر، ۱۳٫۹ درصد جمعیت افغانستان را که شامل ۴ میلیون ۴۷۵ هزار و ۸۰۰ نفر می‌شود، افراد دارای معلولیت تشکیل می‌دهد.»
بر اساس گزارش، این رقم در سال ۱۳۸۴ هجری خورشیدی به ۲٫۷ درصد کل جمعیت افغانستان می‌رسید؛ اما در ۱۴ سال گذشته، شمار این افراد ۱۱٫۲ درصد افزایش یافته است.
کمیسیون مستقل حقوق بشر، گفته است که از میان ۱۵۰۴ تنی که پرسش‌نامه را تکمیل کرده‌اند، ۱۰۴۲ نفر (۶۹٫۳ درصد) دارای معلولیت فیزیکی از نوع نقص عضو، ۲۹۴ تن (۱۹٫۵ درصد)، معلولیت حسی فیزیکی، ۴۲ تن (۲٫۸ درصد)، معلولیت‌های بیولوژیکی و متابولیسمی و ۶۸ تن (۴٫۵ درصد)، معلولیت ذهنی و روانی بوده‌اند.
بر اساس گزارش، دلیل معلولیت ۶۲۷ تن (۴۱٫۷ درصد) از افرادی که پرسش‌نامه را تکمیل کرده‌اند، جنگ و ماین کنارجاده‌ای و دلیل معلولیت متباقی آن‌ها مصرف خودسرانه‌ی دارو، رویداد ترافیکی، رعایت‌نکردن تدابیر ایمنی در محل زندگی و کار، تطبیق‌نکردن واکسین و مراقبت‌نکردن زنان در دوران بارداری بوده است. دلیل معلولیت ۶۴۴ تن (۴۲٫۸ درصد) مشخص نشده است.
در گزارش آمده است، ۳۸٫۱ درصد افراد شامل تحقیق که ۵۷۳ نفر را تشکیل می‌دهد، گفته‌اند که به دلیل معلولیت مورد خشونت فیزیکی در خانه و جامعه قرار گرفته‌اند، توهین و تحقیر شده‌اند، از حمایت خانواده، مردم و دولت محروم شده‌اند و از ورود آن‌ها به محل‌های عمومی و معاشرت با دوستان و نزدیکان جلوگیری شده است.
بر اساس گزارش، از میان ۱۵۰۴ فردی که پرسش‌نامه را تکمیل کرده‌اند، ۱۴۳۷ تن (۹۵٫۵ درصد)، تایید کرده‌اند که شناس‌نامه دارند؛ اما ۶۷ تن (۴٫۵ درصد)، گفته‌اند که به دلیل بی‌توجهی و دست‌کم گرفتن آن‌ها توسط اعضای خانواده، تا اکنون نتوانسته‌اند شناس‌نامه دریافت کنند.
کمیسیون مستقل حقوق بشر، گفته است که از میان ۱۵۰۴ تنی که پرسش‌نامه را تکمیل کرده‌اند، ۴۲۵ تن (۲۸٫۳ درصد) آن‌ها در نهادهای آموزشی درس می‌خواندند که نشان می‌دهد در یک سال گذشته، میزان دسترسی افراد دارای معلولیت به حق آموزش، ۱۵٫۵ درصد افزایش داشته است.
در گزارش آمده است که ۱۰۷۹ تن (۷۱٫۷ درصد) از افرادی که پرسش‌نامه را تکمیل کرده‌اند، گفته‌اند که به آموزش دسترسی ندارند. به گفته‌ی آن‌ها، دوری راه، عدم پذیرش از سوی مکتب به دلیل معلولیت، عدم موجودیت تسهیلات مورد نیاز افراد دارای معلولیت، مشکلات اقتصادی، ممانعت خانواده، نبود تسهیلات حمل‌ونقل مورد ضرورت افراد دارای معلولیت و عدم علاقه‌مندی به درس و بالابودن سن، دلایلی را تشکیل می‌دهد که سبب شده تا از حق دسترسی به آموزش محروم شوند.
بر اساس گزارش، ۱۸٫۱ درصد افرادی که پرسش‌نامه را تکمیل کرده‌اند، گفته‌اند که به خدمات صحی دسترسی نداشته و در این زمینه با مشکلاتی روبه‌رو اند.
در گزارش، هم‌چنان در باره‌ی میزان دسترسی افراد دارای معلولیت به حق کار، دلایل عدم دسترسی به حق کار، بهره‌مندی از حقوق معلولیت، دلیل محرومیت از حقوق معلولیت و نظارت بر وضعیت حقوق‌بشری آن‌ها نیز اشاره شده است.
کمیسیون مستقل حقوق بشر، در بخش پیشنهاد‌های خود خواهان تثبیت جایگاه اشخاص دارای معلولیت در روند صلح به عنوان یکی از گروه‌های عمده قربانیان جنگ و منازعه و قطع جنگ و برقراری آتش‌بس به هدف تامین امنیت شهروندان و جلوگیری از روند رو به افزایش معلولیت در کشور شده است.
