نادیده گرفتن صدای زنان در مذاکرات صلح بزرگ‌ترین اشتباه طرف‌های جنگ خواهد بود

اشاره: هم‌زمان با روز جهانی هم‌بستگی زنان، زنان افغان نگرانی‌هایی از برگشت حکومت طالبان در افغانستان دارند. ترس آنها این است که صدای‌شان در این گفت‌وگوها جدی گرفته نشود و تمام دستاوردهایی که در چندین سال اخیر داشته‌اند، از دست دهند.
روزنامه‌ی صبح کابل به مناسبت هشتم مارچ با ظریفه غفاری، شهردار میدان وردک که به تازگی جایزه‌ی زنان شجاع را از وزارت خارجه‌ی امریکا به دست آورد، گفت‌وگو کرده است.

صبح کابل: خانم غفاری در نخست می‌خواهم از جایزه‌ی اخیر شما بپرسم. چه چیزی سبب شد که شما از افغانستان در بین زنان شجاع جهان جای بگیرید؟
غفاری: در نخست باید بگویم دست‌آوردی که من داشتم، مدیون حمایت‌های همه‌ی مردمم استم. جا دارد که از خانواده‌ام به‌ویژه مادرجانم، دوستان خوبم، از حکومت افغانستان به‌ویژه آقای رییس‌جمهور و بانوی اول کشور تشکری و ابراز امتنان کنم. دوم باید بگویم که من هنوز هم خود را در جایی نمی‌دانم که به این اندازه از سوی مردم خود تشویق شدم. من فکر می‌کنم راه طولانی برای شجاع بودن در پیش دارم؛ اما چیزی که سبب شد این جایزه به من برسد، این بود که همیشه برای حق ایستاده‌ام، همیشه صدا بلند کرده‌ام، خاموش نبوده‌ام و هر آنقدر که تلاش شده؛ با زور، با فشار و هر راه ممکن من خاموش نشده‌ام. همیشه تلاش کرده‌ام که تصویر یک زن افغان و مردم افغانستان در جهان باشم.
صبح کابل: شما شاید بیشتر از هر زن دیگر افغان ذهنیت‌های حاکم در جامعه‌ی کنونی افغانستان را برای پذیرش زنان در اجتماع درک کنید. از دید شما فضای جامعه‌ی افغانستان چقدر آماده پذیرش زن است؟
غفاری: مشکلاتی را که من متقبل شدم، مشکلاتی بود که از طرف گروه‌های مافیایی سر راه من ایجاد می‌شد؛ در این مسأله بیشتر مشکلات ذهنیت افراد مطرح بود. وقتی بحث مردم می‌شود، در کنار تمام مشکلات، خوش‌بختانه چیزی زیباتری که در فرهنگ ما وجود دارد، موضوع احترام به زنان است. به‌گونه‌ی مثال وقتی که من به عنوان شهردار میدان شهر مقرر شدم، از طرف مردم خیلی استقبال شدم و من ابراز خرسندی می‌کنم که به چنین مردمی خدمت می‌کنم؛ اما چیزی که هنوز برای مردم افغانستان هنوز دردسرساز است، مسأله‌ی موجودیت برخی حلقه‌ها، افراد و اشخاص استند که به نظر من این برخی‌ها نمی‌توانند نمایندگی از تمام مردم افغانستان کنند.
صبح کابل: اما شما در چنین مقامی به سادگی نرسیده‌اید، مردم در جریان تلاش و مبارزه‌ی شما در این بخش استند. فکر می‌کنید که هر زن افغان بتواند به چنین مقامی تکیه بزند؟
غفاری: من فکر می‌کنم در هر خانه‌ی افغانستان ظریفه‌های بسیار زیادی داریم؛ اما تنها چیزی که کم داشته‌ایم؛ مسأله‌ی حمایت‌ها از سوی خانواده و محیط بوده است. دوم تلاش، زحمت و پشت‌کار هر زن نیز مهم است. پس تا که ریسک نپذیریم، نمی‌توانیم بیشتر بیاموزیم.
صبح کابل: خیلی از خانم‌ها از حضور زنان در سطح‌های مختلف حکومتی ناراضی استند و می‌گویند که حضور آنها بیشتر سمبولیک است؛ در سطح تصمیم‌گیری و رهبری حضور ندارند. چقدر به این باور موافق استید؟
غفاری: در بخش مشارکت زنان، وقتی بحث روی خود زن می‌آید که در شرایط کنونی افغانستان حاضر به کار کردن در جامعه می‌شود، پس طبیعی است که او تصمیم عبور از ریسک‌هایی که در پیش رو دارد را گرفته است. چیزی که قابل بحث است، این است که متاسفانه هنوز هم ما برخی مشکلاتی را در ساحه‌ی کار داریم. در ایجاد چنین مشکلاتی، اداره‌های محلی نقش بیشتری دارد. به گونه‌ی مثال مشکلاتی که در سطح ولایت برای من ایجاد شد، از طرف خود مقام ولایت بود. دوم این که متاسفانه ساختارهای سیاسی یکی از چالش‌های عمده بر سر راه انتخاب زنان در سطح‌های بالا و پایین دولتی بوده است.
صبح کابل: در موافقت‌نامه‌ای که میان امریکا و طالبان به امضا رسید. شما دیدید که هیچ کلمه‌ی از زن و حقوق زن در آن به کار نرفته بود. چه چیزی فکر می‌کنید لازم است که روی آن در گفت‌وگوهای میان حکومت افغانستان و طالبان چانه‌زنی شود؟
غفاری: تا جایی که من یک صحبت کوتاه با وزیر خارجه‌ی امریکا و خانم اول این کشور داشتم، ایالات متحده‌ی امریکا و جامعه‌ی بین‌المللی متعهد است که حقوق زنان افغان به هیچ صورتی پایمال نشود؛ اما وقتی که به حقایق افغانستان بر می‌گردیم؛ طبیعی است که نگرانی‌ها وجود دارد و ما دردسرهایی داریم. بنابراین اگر صدای زنان افغانستان شنیده نشود، من فکر می‌کنم که بزرگ‌ترین اشتباهی خواهد بود که جامعه‌ی بین‌الملل و طرف‌های درگیر در افغانستان متقبل خواهند شد.