یازده روز از انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان گذشته و ده روز دیگر تا اعلام نتایج اولیه، زمان مانده است. سوال این است که در این یازده روز چه کارهایی انجام شده و تا ده روز دیگر چه کارهایی باید انجام شود؟ هر چند به نظر می‌رسید، جدا از آن که نامزدان و مدعیان جدی ریاست‌جمهوری، برای زیر فشار گذاشتن کمیسیون انتخابات و جوسازی، خود را از پیش برنده اعلام کردند، شرایط نشان می‌داد که این بار آنان مدارا و تساهل بیشتری دارند؛ اما با موضع‌گیری شورای نامزدان ریاست‌جمهوری مبنی بر تقلب، جداسازی آرای سپید و سیاه و تصفیه‌ی آرای بایومتریک شده، همه چیز بار دیگر دگرگون شد.
اگر ادعای آنان برای جداسازی آرای بایومتریک شده و باطل شدن یک میلیون رأی، درست از آب در آید، یک روسیاهی بزرگ برای دموکراسی و انتخابات در این سرزمین خواهد بود.
ادعاهایی وجود دارد که در بخش‌های گوناگون کمیسیون انتخابات کارها به شکل باید و شاید پیش نمی‌رود و روند کاری این کمیسیون بسیار کند است. هر روز که می‌گذرد، فضای انتخابات بیشتر از پیش متشنج شده و بیم آن می‌رود که کمیسیون انتخابات نتواند مرحله‌ی پس از انتخابات را به درستی مدیریت کند. چیزی که بسیاری برای آن لحظه‌شماری می‌کنند تا اگر نتوانستند برگزاری انتخابات را عقیم کنند، دوباره وارد کارزار شده و با بلواسالاری دوباره میدان‌دار تشنج شوند.
در سازوکار کمیسیون نیز هنوز هیچ چیزی به درستی مشخص نیست. تکلیف دستگاه‌های بایومتریک گم‌شده و سرنوشت صندوق‌هایی که پشت آن شائبه‌ی تقلب و دست‌کاری وجود دارد، تا حالا معلوم نشده است. کار به جایی رسیده که صدای مسؤولین کمیسیون هم بلند شده است که این‌قدر نگویید، زود شوید، زود شوید. حتا آن‌ها از سفرای کشورهای دیگر خواسته اند که نامزدان را به خویشن‌داری بیشتر بخوانند.
فشارهای فزاینده و سردرگمی مردم و ناظران برای نتیجه و سرنوشت رأی مردم، موجب شده است تا روز گذشته یکی از مسؤولین کمیسیون انتخابات اعتراف کند که روند انتقال معلومات از دستگاه‌های بایومتریک به سرور عمومی، به کندی پیش می‌رود؛ چیزی که بر تیرگی اوضاع و فشار بیشتر کمک خواهد کرد.
تا کنون به نظر می‌رسد که از جمله‌ی ۲۶۵۶۸ محل رأی‌دهی، معلومات ابتدایی ۲۲۴۰۰ دستگاه و معلومات نهایی ۱۴۰۰۰ دستگاه بایومتریک به سرور عمومی این کمیسیون انتقال یافته است.
این‌ها همه نشان از آن دارد که کار کمیسیون مستقل انتخابات، برای اعلام نتایج ابتدایی در بیست‌وهفتم میزان (ده روز بعد) بسیار سخت است. اگر نتایج ابتدایی، در موعد مقرر اعلام نشود، واکنش‌ها تند و فشارها بیش از هر زمان دیگری افزایش خواهد یافت. تأخیر در باز شدن مرکز گردآوری اطلاعات، قطع شدن ارتباط کمیسیون با مرکزهای رأی‌دهی در ولایت‌ها، گم شدن دستگاه‌های بایومتریک و دیر رسیدن مواد حساس انتخاباتی به مرکز، همه از دلایل این کندی و شتاب‌زدگی اند.
تا امروز که نصف بیشتر زمان تا روز اعلام نتایج ابتدایی گذشته است، همه چیز در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. کمیسیون باید همه چیز را شفاف و واضح برای مردم و نامزدان اعلام کند و گرنه باز هم باید شاهد حضور افرادی از بیرون این روند باشیم تا نامزدان احتمالا متخاصم را سر جای شان نشانده و یکی را وادار به تمکین و پذیرش کند. چنین است که سفیر امریکا پیشاپیش نگرانی خود را اعلام کرده و گفته است که جایی برای تقلب و زیر سوال رفتن انتخابات وجود ندارد؛ اما چه کسی است که نداند اگر مثل انتخابات‌های گذشته، به خصوص انتخابات پارلمانی، همه چیز به کندی پیش برود و کمیسیون انتخابات نتواند، کار را در موعد مقرر به سرانجام برساند، چه خواهد شد. انتخابات افغانستان این بار بیشتر از هر زمانی آلوده به زورآزمایی و عدم پذیرش نتیجه از سوی نامزدان مدعی است که نشان از شکنندگی و حساسیت وضعیت دارد. بارها گفته‌ایم که اگر مسؤولین کمیسیون با بی‌طرفی و شفافیت کامل انتخابات را مدیریت نتوانند، این بدترین انتخاباتی خواهد بود که تجربه کرده ایم.
