احتمال نقض دوباره‌ی تقویم انتخابات

صبح کابل
احتمال نقض دوباره‌ی تقویم انتخابات

برگزاری انتخابات در افغانستان به چالش جدی بدل شده است؛ پس از آن که کمیسیون انتخابات چند مرتبه تقویم اعلام نتایج ابتدایی انتخابات را نقض کرد و هر روز در این کمیسیون جنجال‌های تازه پدید آمد، بالاخره این کمیسیون نتیجه‌ی ابتدایی را با تأخیر زیاد در اول جدی اعلام کرد و قرار بود که کمیسیون شکایت‌های انتخاباتی در پانزده روز تمام شکایت‌ها را از سراسر کشور جمع‌آوری و در مدت معین، پس از بررسی تمام شکایت‌ها تکلیف انتخابات را مشخص کند؛ اما به نظر می‌رسد که با توجه به بالارفتن محل‌های بازشماری آرا از سه هزار به پنج‌هزار و زیاد شدن حجم کار، تقویم انتخابات این بار از سوی کمیسیون شکایت‌های انتخاباتی نقض شود.
کمیسیونی که نخستین بار در سال ۱۳۸۴ خورشیدی برای رسیدگی به شکایت‌های انتخابات پارلمانی و شوراهای ولایتی به صورت موقت ایجاد شد و بعد از آن در سال‌های ۱۳۸۸ و ۱۳۸۹ برای رسیدگی به شکایت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری، شوراهای ولایتی و انتخابات ولسی‌جرگه و در سال ۱۳۹۲ نیز به صورت موقت ایجاد شد تا این که پس از توشیح قانون انتخابات و قانون تشکیل وظایف و صلاحیت‌های کمیسیون انتخابات، کمیسیون شکایت‌های انتخاباتی در همان سال توسط رییس‌جمهور به عنوان نهاد دائمی و مستقل برای رسیدگی به اعتراض‌ها و شکایت‌های انتخاباتی شکل گرفت.
وقتی کمیسیون انتخابات نتایج را اعلام و اشرف‌غنی را برنده‌ی نتایج ابتدایی دانست، موج اعتراض‌ و شکایت‌ها شدت گرفت و کمیسیون شکایات بیش از شانزده هزار شکایت را ثبت کرد که تیم «ثبات و همگرایی» به رهبری عبدالله عبدالله، در ثبت شکایت رکورددار شد و پس از آن تیم‌های «صلح و عدالت اسلامی» به رهبری گلب‌الدین حکمت‌یار و تیم «دولت‌ساز» به رهبری محمداشرف غنی، قرار گرفتند. طبق انتظار و بر اساس تجربه‌ی تاریخی، تمام تیم‌ها مدعی پیروزی شدند و دیگری را به اعمال نفوذ، دست‌کاری و تقلب در انتخابات متهم کردند؛ اتهام‌هایی که کار کمیسیون شکایت‌های انتخاباتی را با چالش رو‌به‌رو می‌کرد. تیم دولت‌ساز مدعی شد که اگر بررسی شکایت‌ها از سوی کمیسیون عادلانه و شفاف باشد، آرای این تیم چهار درصد دیگر نیز افزایش خواهد یافت تا برنده‌ی انتخابات در همین دور اول مشخص شود؛ اما عبدالله عبدالله، در سخنرانی‌ای پس از اعلام شدن نتایج ابتدایی، گفت که سه‌صدهزار رأی تقلبی وارد شمارش آرا شده است؛ او ضمن درخواست شفافیت از کمیسیون شکایت‌های انتخاباتی گفت که از آرای مردم این بار قاطعانه دفاع خواهد کرد. نامزدان مطرح دیگر نیز در آن زمان نتیجه‌ی ابتدایی انتخابات را نپذیرفته و آن را آلوده به تقلب دانستند. روز گذشته اما کمیسیون شکایت‌های انتخاباتی اعلام کرد که آرای بیش از پنج‌هزار محل رأی‌دهی در ۲۰ ولایت بازشماری می‌شود.
کمیسیون شکایت‌های انتخاباتی گفته است که آرای ۱۰۹ محل را باطل کرده است که مربوط به ولایت‌های کابل، بدخشان، غور و پکتیا است؛ این کمیسیون از مجموع ۱۶۵۴۵ شکایت، ۹۸۶۶ شکایت را برای آن که مستدل نبوده رد کرده و تعدادی از کارمندان کمیسیون انتخابات را به دلیل نقش داشتن در تقلب‌های انتخاباتی جریمه و اخراج کرده است تا داعیه‌ی تقلب از شایعه به واقعیت بدل شود.
کار کمیسیون شکایت‌های انتخاباتی نیز با چالش جدی رو‌به‌رو است؛ چون در نخست باید تکلیف شکایت‌ها را مشخص کند که مهم‌ترین آن ادعای «مفقود الاثر» شدن رأی در کمیسیون انتخابات است که از سوی معاون تیم «دولت‌ساز» مطرح شد و البته روشن شدن سرنوشت ۳۰۰هزار رأی دیگری که تیم ثبات و همگرایی مدعی تقلبی بودن آن است.
به نظر می‌رسد هرچه که به زمان اعلام نتیجه‌ی نهایی نزدیک‌تر ‌شویم، اتهام‌ بستن و جنجال تیم‌های انتخاباتی به آدرس یک‌دیگر مثل همیشه گرم شود. انتخاباتی که قرار بود با کمک از تکنولوژی روز، با کم‌ترین جنجال به فرجام رسد، با مشکلات عدیده‌ای مواجه شد؛ به اندازه‌ای که این پروسه‌ی ملی زیر سؤال رفته و به یک ماراتُن اتهام بستن در بین تیم‌های انتخاباتی بدل شد. انتخاباتِ خسته‌کننده و پرچالشی که برنده و بازنده‌ی آن نیز برای مردم مهم نیست؛ چون همه دوست دارند که سرنوشت انتخابات مشخص شود. انتخاباتی که به دلیل حضور چهره‌های امتحان پس داده و در سایه‌ی ترس از حمله‌ی هراس‌افگنان، با کم‌ترین استقبال از سوی مردم مواجه شد.