در حالی که نگرانیها از خروج نیروهای ناتو با توجه به گفتوگوهای صلح افزایش یافته، دبیر کل ناتو در اظهارات تازهاش گفته است که کشورهای عضو این سازمان و ایالات متحدهی امریکا، یکجا به افغانسته رفته اند و تا برقراری صلح، در این کشور خواهند ماند. این اظهارات را، آقای استولتنبرگ، دبیر کل ناتو، دیروز در نشست خبریای در بروکسل مطرح کرد. او، گفت: «ما و امریکا با هم به افغانستان رفتیم، ما در مورد کاهش و یا حضور نیروها با هم تصمیم میگیریم و روزی با هم افغانستان را ترک خواهیم کرد.»
خروج نیروهای خارجی، یکی از پیششرطهای اساسی طالبان در گفتوگوهای صلح بود؛ گفتوگوهایی که بعد از یازده بار دیدار بین خلیلزاد و نمایندگان طالبان در قطر، ظاهرا به بنبست رسیده است. طالبان بر کاهش خشونت توافق کرده اند؛ اما دولت افغانستان پافشاری بر قبول آتشبس دایمی دارد.
اظهارات اخیر زلمی خلیلزاد با مقامهای دولت افغانستان، بیانگر بنبستی در گفتوگوهای صلح است که دستآوردهای دیدارهای قبلی را نیز نقش بر آب کرده است؛ هر چند آقای خلیلزاد در سفری که پس از دور یازدهم گفتوگوها به کابل داشت، در دیدار با مقامهای دولت افغانستان حرفهای پراکنده و ضد و نقیضی را عنوان کرد؛ اما با توجه به اتفاقات اخیر در منطقه و تنشهای ایران و امریکا، بعید نیست که این گفتوگوها بینتیجه پایان یابد.
هر چند دبیر کل ناتو در اظهارتش گفته است که این نیروها به افغانستان نرفته اند تا برای همیشه در آن کشور بمانند؛ بلکه حضور آنها تنها به منظور ایجاد شرایط برای برقراری صلح است؛ اما اگر تنشهای ایران و امریکا تأثیری بر این گفتوگوها گذاشته باشد، آیا امریکا افغانستان را برای ایران یا رقیب دیرینهاش «روسیه»، خواهد گذاشت؟ آیا حضور ایران نقشی در به بنبست رسیدن گفتوگوها دارد؟
اگر دلیل به بنبست رسیدن گفتوگوهای صلح را دخالت ایران بدانیم، بدون شک بیانگر تشدید جنگ استخباراتی ایران و امریکا در افغانستان است که در این صورت، امریکا بدون رسیدن به صلح که شعار دست کم یک سال اخیرش است، نمیتواند جنگی را که در آن میلیاردها دالر مصرف کرده و هزاران سربازش را از دست داده، بدون هیچ دستآوردی ترک کند. با این که تا هنوز هم امریکا جنگ را در افغانستان باخته است؛ اما گفتوگوهای صلح اگر به نتیجهای بینجامد، شاید «بینیخمیری»ای باشد که بتواند امریکا آن را پیروزی در جنگ افغانستان عنوان کند؛ در غیر این صورت، ترک افغانستان بدون هیچ نتیجهای، تأییدی است بر شکست بیچون و چرای بزرگترین قدرت نظامی دنیا مقابل گروه ترویستیای که با اندکترین امکانات نظامی در میدان نبرد، میجنگند.
ولی اگر دلیل بنبست این گفتوگوها را، آتشبسخواهی قطعی دولت افغانستان بدانیم، بعید نیست که صبر ایوبی امریکا نیز به پایان برسد و نیروهایش را از این کشور خارج کند. در حالی که تا هنوز دولت افغانستان در میز مذاکره از سوی طالبان پذیرفته نشده است، پیششرط گذاشتن آتشبس قطعی و اجرای آن توسط نمایندهی امریکا در گفتوگوها، خواست زیادی است که اگر دولت افغانستان از این خواستش پایین نیاید، ممکن است همکاران بینالمللیاش به خصوص امریکا را در تنگنای تصمیمگیری قرار بدهد تا مجبور شود، بدون هیچ توافقی افغانستان را ترک کند و همه چیز به به دولت افغانستان بسپارد؛ در چنین وضعیتی، تنها دلیلی که امریکا به جهانیان و شهروندان آن کشور خواهد داشت، این است که دولت افغانستان عزمی برای برقرای صلح ندارد و نمیتوان با چنین دولتی در گفتمان صلح پیروز شد.
اظهارات اخیر دبیر کل ناتو، پاسخی بود بر نگرانیها از خروج نیروهای این سازمان که در روزهای اخیر، رسانههای زیادی به آن پرداخته اند. تحلیلهای زیادی طی روزهای اخیر با ارزیابی خروج نیروهای شوری از افغانستان، خروج امریکا از لبنان و خروج احتمالی امریکا از افغانستان در رسانهها دیده شد که همه تأکید بر خروج حتمی امریکا از افغانستان داشتند. این تحلیلها بر این بخشی از موضوع تأکید دارند که امریکا جنگ را در افغانستان باخته است و تمام تلاشش را میکند تا زمینهی برگشت نسبتا آبرومندانهاش را فراهم کند؛ تحلیلهایی که پس از سفر وزیر خارجهی امریکا به تاشکند، افزایش یافت و گفته شد که هدف سفر وی، ممکن است یافتن همکاری در همسایگی افغانستان باشد تا از این طریف بتواند خروج نیروهایش از افغانستان را موفقانه انجام دهد بدون این که به سرنوشت خروج نیروهای شوری از افغانستان دچار شود.