امروز بقای افغانستان را بحران کرونا و بنبست سیاسی تهدید میکند. در اوج بحران کرونا در جهان و افغانستان که هر روز دامنهی شیوع این ویروس در حال گسترش است، افغانستان در یک بنبست سیاسی خیلی مخرب مواجه شده است، که یک گلوله به اشتباه فیر کردن و یا اشتباه کش کرن ماشهی تفنگ از هر طرفی، افغانستان را به یک جنگ داخلی خواهد کشاند.
سؤال اینجاست که افغانستان در کنار بحران کرونا و بنبست سیاسی به کدام سمت کشانده خواهد شد؟ تجزیه یا از دست دادن نصف نفوس کشور همرای یک بحران شدید اقتصادی؟
کرونا یک مرض ساری و بسیار خطرناک است که به سرعت در حال تسخیر تمام افغانستان است؛ از کوهپایههای پامیر بدخشان تا دشتهای هرات و کندهار را تحت حاکمیت خویش درآورده است. مبارزه کردن و مهار کردن این ویروس، امکانات و تجهیزات میخواهد که وزارت صحت عامهی کشور این امکانات را ندارد و در مقابله با این ویروس ناتوان است. شهروندان هم به توصیههای صحی وزارت صحت عامه گوش نمیدهند. کسانی که وضعیت مالی شان خوب است، در میله و مهمانی استند و کسانی که توانای مالی ندارند، دنبال کاری که خرج روزهمرهی شان را پیدا کنند؛ دولت دولت فاقد توانایی است که به مردم نیازمند کمک کند.
بنبست سیاسی در کنار تهدید کرونا و طالبان، بقای کشور را تهدید میکند. پرسشی که همه را نگران کرده است، این که با این همه بحران، آیندهی افغانستان به کجا خواهد رفت.
کشورهایی که دارای ثبات سیاسی، اقتصادی، امنیتی و صحی اند، در مبارزه با کرونا عاجز مانده و به زانو در آمده اند. افغانستان که در یک بنبست مخرب سیاسی قرار دارد، چگونه به جنگ کرونا میرود؟ این بنبست سیاسی باعث قطح کمکهای اقتصادی یک ملیارد دالر امریکا شده است که در کنار بحران سیاسی، باعث بحران اقتصادی خواهد شد.
اگر حکومت در نخستین روزهای شیوع این ویروس در ایران، برای مهاجرانی که از ایران برگشت میکردند، تدابیر و برنامهی منظم میسنجید و کمپهای سیار در مرز اسلامقلعه برای قرنطین مهاجرن آماده میکرد، هزینهاش کمتر از وضعیت فعلی میبود. قرنطین سه صد هزار نفر، کمهزینهتر از قرنطین تمام نفوس کشور بود.
اما حالا هم سر وقت است. ما میتوانیم از این بحران بیرون شویم و کرونا را شکست بدهیم؛ به شرط این که به بنبست سیاسی پایان داده شود و مردم به توصیههای صحی وزارت صحت عامه گوش دهند؛ در غیر آن، ما قادر به آن نخواهیم شد که مردهها را جمع و تدفین کینم؛ در مان شان که کاری است جدا.
بحران کرونا حال یک فرصت است برای تمام رهبران و سیاسیون افغانستان که نشان بدهند به فکر این کشور و مردم استند و خودگذری نشان داده و در یک صف واحد در کنار مردم و ملت خویش ایساد شودند، تا از بحران کرونا موفق و با کمترین تلافات عبور کنیم. حداقل یک بار هم شده این رهبران و سیاسیون، از منافع شخصی، سمتی و قومی گذر کرده به منافع ملی و جمعی فکر کنند، تا بنبست سیاسی را شکسته، یک حکومت همهشمول بدون برآمده از نتایج انتخابات، که باعث بنبست سیاسی شده است، مورد قبول تمام سیاسیون و مردم افغانستان باشد، تشکیل دهند.
اگر یک حکومت همهشمول بر این اساس تشکیل شود، ثبات سیاسی حفظ خواهد شد و حکومت در کنار مردم، قادر خواهد شد، در مبارزه با کرونا و مذاکرات با طالبان موفق شود و کمک یک ملیارد دالر امریکا که به خاطر بنبست سیاسی قطع شده بود، دوباره به چرخهی اقتصاد کشور برگردد.
آیندهی خوب و بد افغانستان، سر میز قمار سیاستمداران قرار دارد که چه خواهند کرد.
فعلا ثبات سیاسی تنظیمکننده بقای کشور است. اگر این بنبست برآمده از نتایج انتخابات شکسته نشود، هزینهاش را مردم خواهند پرداخت و کشور به بحران مهلکی کشانده خواهد شد. از یک سو تهدید ویروس کرونا، از سوی دیگر بنبست سیاسی، فقر و تنگدستی، که ۵۳ فیصد مردم کشور زیر خط فقر زندگی میکنند و از سوی دیگر تهدید نظامی طالبان که بیرحمانه حملات خویش را افزایش داده اند؛ کشور را به لبهی پرتگاه کشانده است.
مردم از وضعیت فعلی نگران و از آیندهی خویش نا امید اند. سیاسیون افغانستان در طول ۱۹سال گذشته با وجود تمام امکانات و فرصتها نتوانستند کشور را به خودکفایی اقتصادی برسانند، تا در چنین وضعیتهای بحرانی مردم و کشور خویش را در امان داشته باشند. قربانی بنبست سیاسی و جنگ با طالبان مردم افغانستان استند؛ اما ویروس کرونا در این زمینه یکسان برخورد میکند و از همه قربانی میگیرد. فقیر، غنی، عوام، باسود، عالم، سیاستمدارد و… نمیشناسد؛ هر کسی که پیش آمد، خوش آمد؛ با همه یکسان و با عدالت برخورد میکند و از همه قربانی میگیرد.
بحران کرونا فراگیر شده است و باید جدی گرفته شود؛ همه باید در یک صف واحد ایساده شوند، از سیاستمدار گرفته تا شهروندان عادی، از روشن فکران گرفته، تا علمای دین و… تا بتوانیم از این بحران با کمترین قربانی عبور کنیم؛ در غیر آن همه در ماتم غم خواهیم نشست.