با گذشتن تنها دو روز بعد از امضای توافق‌نامه‌ی «آوردن صلح برای افغانستان»، میان امریکا و طالبان که در دوحه‌ی‌قطر بین دو طرف به امضا رسید، اولین نقطه‌ی اختلاف جدی میان طالبان و حکومت افغانستان، آزادسازی پنج هزار زندانی طالب، از زندان‌های افغانستان بود.
شیرعباس استانکزی، عضو هیأت طالبان، روز شنبه (۱۰ حوت) در قطر، گفت که گروه طالبان با امریکا توافق‌نامه امضا می‌کند، از همین‌رو، این «وظیفه»ی امریکا است که پنج هزار زندانی طالب را، از زندان‌های افغانستان آزاد کند.
درست روز بعد، یک‌شنبه (۱۱ حوت) رییس‌جمهور غنی، در یک نشست خبری گفت: «دولت افغانستان، در مورد آزادی پنج هزار زندانی طالب، هیچ تعهدی نکرده و این موضوع، تنها می‌تواند جزء آجندای گفتوگوهای صلح باشد.»
با مروری بر مفاد هردو توافق‌نامه که روز شنبه (۱۰ حوت)، در دوحه و کابل به امضا رسید، بدون شک هم نظر خواهیم شد که حکومت افغانستان هیچ نوع تعهدی برای آزادی پنج هزار زندانی طالب ندارد و در این زمینه، آقای غنی تأکید دارد که این موضوع را، پیش از امضای توافق‌نامه‌های امریکا با حکومت افغانستان و طالبان، به زلمی خلیل‌زاد تذکر داده است.
حالا که آزادسازی فوری پنج هزار زندانی طالبان، از سوی حکومت افغانستان تبدیل به اولین اختلاف، بعد از توافق صلح شده است؛ سوال‌های بسیاری نیز در اذهان مردم شکل می‌گیرد. سوال‌های که بیشتر مربوط به امریکا است.
چرا کارشناسان و متخصصین سیاسی امریکا، این بُعد قضیه را نادیده گرفتند و چنین ماده‌ی را در متن توافق‌نامه شان با طالبان گنجانده اند؟ چرا تیم کاری آقای خلیل‌زاد پیش از آن‌که با حکومت افغانستان، مشوره کند و یا از حکومت افغانستان تعهدی اجرایی بگیرد، آن را از سوی طالبان پذیرفته‌اند؟
این موضوع که آزادی زندانیان طالب، آن هم در جغرافیای افغانستان، حق امریکا نیست، همه می‌دانیم. حکومت افغانستان، به هیچ وجه نباید اجازه‌ی چنین عملی را به امریکا بدهد؛ این موضوع از صلاحیت‌های حکومت افغانستان است.
درست است که در یک سوی مذاکرات صلح با طالبان، امریکا بود؛ اما نقش امریکا در «توافق‌نامه‌ی آوردن صلح به افغانستان» که در دوحه به امضا رسید، بیشتر نقش پایان دهنده به حضور نظامی چندین ساله‌اش درافغانستان است. هم‌چنین بر کسی پوشیده نیست که برای آغاز گفتوگوهای بین‌الافغانی، امریکا تنها نقش تسهیل‌کننده دارد و به هیچ‌وجه، در این روند نقش تصمیم‌گیرنده ندارد.
در یکی از بندهای ماده‌ی دوم توافق‌نامه‌ی امریکا – طالبان، آمده است که امریکا شرایط اعتمادسازی برای آغاز آزادی «تعداد قابل توجهی زندانیان» طالبان را تسهیل می‌کند.
موضوع این بند به باور آقای غنی، تنها از سوی امریکا تقاضا شده و نمی‌تواند پیش‌شرطی مبنی بر آغاز مذاکرات بین‌الافغانی باشد؛ اما می‌تواند جزو مذاکرات و آجندای مذاکرات صلح بین‌الافغانی باشد.
آن‌گونه که در متن توافق‌نامه‌ی «آوردن صلح برای افغانستان»، آمده است، تا دو هفته‌ی بعد، گفتوگوهای مستقیم میان حکومت افغانستان و نمایندگان طالبان آغاز می‌شود.
هرچند تاکنون هیچ فرد یا گروهی برای عضویت در هیأت گفت‌وگو کننده‌ی صلح انتخاب نشده است؛ اما تأکید همگان بر این بوده است که هیأت گفت‌وگوکننده‌ی حکومت، همه‌شمول و مدافع ارزش‌های جمهوریت و قانون اساسی باشد.
آن‌طوری که شنیده شده، به‌زودی قرار است در کابل، نشستی برای تشکیل هیأت گفت‌وگو‌کننده، برگزار شود که بتواند اجماع نظر مشترکی، از تمام احزاب، جریان‌های سیاسی و نظر مردم را با خود داشته باشد.
حکومت افغانستان، تلاش‌های خود را در مورد پیش‌بُرد روند صلح و آغاز گفتوگوهای بین‌الافغانی، چنین گفته است: «هدف ما این است که یک جریان نظامی (طالبان) را به جریان سیاسی تبدیل کنیم. تصمیم‌گیرنده‌ی نهایی، پارلمان، لویه‌جرگه و یا نظرسنجی مردم خواهد بود».
بعد از امضای توافق‌نامه‌ی صلح، میان امریکا و طالبان در دوحه، از دو روز گذشته، انتظارات چنین است که روند کاهش خشونت‌ها ادامه یابد و تلاش شود تا این طرح اولیه، به آتش‌بس دایمی منجر شود. همان‌طور که ترامپ و غنی گفته‌اند این توافق‌نامه مشروط است تا آن لحظه‌ای که طالبان شرایط را نقض نکنند.
پس، ادامه‌ی پای‌بندی طرفین به موارد توافق‌شده‌ی این سند، بدون شک از دو روز گذشته، زیرذره‌بین جامعه‌ی‌جهانی قرار گرفته و تمام این کشورها، با نگرانی به اتفاقات سیاسی داخل افغانستان، چشم دوخته‌اند.
