توافق دوحه و موشکافی اداره‌ی بایدن

ابوبکر صدیق
توافق دوحه و موشکافی اداره‌ی بایدن

منبع: ویست‌ایشیا فرما

برگردان: ابوبکر صدیق

اداره‌ی آقای بایدن، برنامه خروج نیروهای امریکایی را از افغانستان به تأخیر انداخته است. این بازنگری، نگرانی جدی‌ای را در میان گروه طالبان ایجاد کرده است.
در همین حال، کارشناسان امور باور دارند که چنین خروجی می‌تواند به امنیت افغانستان و نیروهای امریکایی بازده وارونه‌ای داشته باشد. از سوی دیگر اما دولت بایدن زیر فشار قرار گرفته که هر چه زودتر باید به طولانی‌ترین جنگ برون‌مرزی امریکا پایان داده شود.
جو بایدن، در هنگام کارزارهای انتخاباتی تعهد کرده بود که به جنگ‌های نافرجام امریکا نقطه‌ی پایان می‌گذارد. در آن زمان او گفته بود که بخشی از نیروهایش را برای مبارزه با تروریزم، در کشورهایی مانند افغانستان نگه خواهد داشت.
اکنون اداره‌ی بایدن در دوراهی جنگ افغانستان قرار گرفته است؛ تردیدی که هنوز به نتیجه نرسیده که آیا نیروهای خود را از افغانستان بیرون کند یا کم‌ازکم عده‌ای را در این کشور حفظ کند.
پس از به قدرت رسیدن جو بایدن، کارگزاران اداره‌ی او گفته‌اند که افغانستان ازجمله از کشورهایی است که زیر بازنگری پالیسی خارجی امریکا قرار دارد. اداره‌ی بایدن می‌تواند در مذاکره با اعضای ارشد ناتو در هفته‌های پیش رو به یک تصمیم درباره سرنوشت افغانستان برسد.
«جان کربی»، سخنگوی پنتاگون، گفته است که اداره‌ی بایدن در حال تصمیم‌گیری برای یافتن یک راهکار است. توافق‌‌نامه‌ی دوحه-امریکا و طالبان- زیر بازنگری ما قرار دارد و ادعاهایی که درباره این توافق‌نامه وجود دارد را نیز بررسی می‌کنیم. ایجاد راه‌حل سیاسی در اولویت ما قرار دارد و از راه نظامی نمی‌توان یک راه‌حل مسالمت‌آمیز را پدید آورد.
کربی افزوده است که وزیر دفاع امریکا در ماه فبروری در نشست وزیران خارجه‌ی ناتو در شهر «ویانا» ابراز نظرهای آشکاری درباره افغانستان خواهد داشت.
نیروهای امریکایی پس از حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ وارد افغانستان شد. پس از «بوش» جنگ به بارک اوباما میراث ماند و در این بازه زمانی، هزاران نیروی دیگر به افغانستان گسیل شد و جنگ عراق نیز آغاز شد.
در ۲۰۱۴، بارک اوباما تصمیم گرفت تا به این جنگ‌ها نقطه‌ی پایان بگذارد و خروج نیروها در زمان ریاست جمهوری او به پایان برسد. برنامه‌ی خروج نیروهای اوباما عملی شد؛ نیروهای امریکایی از میدان‌های نبرد خارج شدند و مسئولیت مشورت‌دهی به نیروهای افغان را به‌دوش گرفتند.
دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری پیشین امریکا، بخشی از سیاست خارجی را با شعار «نخست امریکا» آغاز کرد؛ اما او نیز در ابتدا بیش از هزار نیروی دیگر به افغانستان فرستاد.
در کنار این، ترامپ گفت‌وگوهای مستقیم را با طالبان آغاز کرد. درنتیجه‌ی این مذاکرات مستقیم، توافق‌نامه‌ای میان دو طرف بسته شد که بر پایه‌ی آن، امریکا با خروج کامل نیروهایش-تا ماه می ۲۰۲۱- متعهد شد. بر همین اساس، در این اواخر گروه تروریستی، پافشاری جدی‌ای بر این مسئله دارند.
بر مبنای این توافق‌نامه، طالبان تعهد کرده‌اند که با تروریستان بین‌المللی؛ ازجمله القاعده قطع رابطه کنند و افغانستان دوباره به پناهگاه امن تروریستان تبدیل نشود. هم‌چنان در این توافق‌نامه‌ به کاهش حملات بالای نیروهای افغانستان و آغاز مذاکرات مستقیم با دولت افغانستان نیز اشاره شده است.
مسئولان نظامی امریکا گفته‌اند که تا هنوز طالبان با القاعده قطع رابطه نکرده و نه‌تنها خشونت‌ها را کاهش نداده‌اند که برعکس حملات را بالای نیروهای امنیتی – دفاعی افزایش نیز داده‌اند. براساس آمار ادارهه «سیگار»، از ماه اکتبر تا دسامبر سال ۲۰۲۰ میزان حملات نسبت به همین زمان در ۲۰۱۹ افزایش داشته است.
مسئولان نظامی افغانستان و امریکا به اداره بازرس ویژه امریکا در امور بازسازی افغانستان-سیگار- گفته‌اند که حملات طالبان نسبت به سال گذشته افزایش چشم‌گیری داشته است. این حملات از طرف طالبان و گروه‌های وابسته به داعش، در افغانستان انجام شده است.
پس ‌از آن‌که هفته گذشته کانگرس امریکا اعلام کرد که طالبان به تعهدات خویش در توافق‌نامه عمل نکرده‌اند، جو بایدن راهبرد خروج نیروها را به تأخیر انداخت.
این تأخیر نگرانی را در میان گروه طالبان ایجاد کرده و هشدار داده‌اند که عمل نکردن به توافق‌نامه؛ افغانستان را وارد بخش تازه‌ای از ناآرامی خواهد کرد. در صورتی که امریکا از خروج سر باز زند، شرایط طوری ایجاد خواهد که امریکا تصمیم به خروج زودهنگام بگیرد.
جوزف دان‌فورد، جنرال بازنشسته امریکایی گفته که امید دارد تا اداره‌ی بایدن یک تصمیم جدی برای پایان به جنگ نافرجام روی دست داشته باشد.
او به خبرنگاران گفت: «موضوع مهم این است که ما نیروهای خود را به ۲ هزار و ۵۰۰ تن کاهش دادیم و اکنون نیروهای امنیتی-دفاعی افغانستان مسئولیت بیشتری دارند.»
آقای بایدن مشورت‌هایی را با اعضای «گروه بررسی افغانستان» آغاز کرده است. شماری از این افراد نیز خواهان خروج از افغانستان هستند.
پس از بررسی گروه مطالعه افغانستان، اداره‌ی بایدن در مورد توافق دوحه و راهکار خروج از افغانستان تصمیم خواهد گرفت. تا اکنون اما پنتاگون در این مورد چیزی نگفته و تنها به این بسنده کرده که «بازنگری جریان دارد».
بررسی‌های ابتدایی پنتاگون نشان می‌دهد طالبان به تعهدات خود عمل نکرده‌اند، جان کربی گفته است: «طالبان در بخش کاهش خشونت‌ها و هم‌چنان حمله نکردن بر نیروهای امنیتی – دفاعی افغانستان اقدام جدی‌ای نداشته‌اند.»