سفر باجوا به کابل؛ هم‌کاری برای صلح یا تقلا در مقابل هند

نصیر ندیم
سفر باجوا به کابل؛ هم‌کاری برای صلح یا تقلا در مقابل هند

جنرال قمر جاوید باجوا، رییس ارتش پاکستان، پس از چاشت روز دوشنبه وارد شهر کابل شد. باجوا، در این سفر با رییس‌جمهور غنی و عبدالله عبدالله، رییس شورای عالی مصالحه دیدار کرد. ارگ و سپیدار در اعلامیه‌های شان، هدف از سفر وی را تقویت روابط دو کشور و صلح افغانستان عنوان کرده اند. آیا فرمانده‌ی ستاد ارتش زمینی قوای مسلح پاکستان که تمام گروهک‌های تروریستی در افغانستان زیر نظر او علیه دولت افغانستان عملیات انجام می‌دهند، تنها بر این ملحوظ وارد افغانستان شده است که گفت‌وگوهای صلح افغانستان چه می‌شود و یا روی ارتباطات دو کشور صحبت کند؛ چیزی جز پوشانیدن اصل جریان نیست که باجوا را به کابل کشانیده است.

ارتشی‌های پاکستان، از دیرباز به این‌سو، در کنار طالبان علیه دولت افغانستان می‌جنگند. از آن‌جا که جنرال باجوا، فرمانده‌ی زمینی ارتشی‌های مسلح پاکستان است، پس تمام ارتشی‌های پاکستان در داخل افغانستان تحت هدایت جنرال باجوا علیه افغانستان عملیات انجام می‌دهند و در کنار ارتشی‌های پاکستان، طالبان و بقیه گروهک‌های تروریستی؛ لشکر طیبه، شاخه‌ی خراسان داعش نیز تحت مدیریت همین مرد به اعمال تروریستی در افغانستان می‌پردازند. حالا مردی که تمام نیروهای تروریستی علیه دولت افغانستان را مدیریت می‌کند، چگونه می‌آید در رابطه به صلح و استحکام ارتباط دو کشور در داخل افغانستان صحبت می‌کند؟ احتمال قدرت گرفتن هند در افغانستان، یکی از دلایل سفر فرمانده‌ی ستاد ارتش پاکستان به افغانستان است.

ارتشی‌های پاکستان، قدرت‌مند‌تر از اکنون در صفوف جنگ علیه روسیه و دولت کمونیستی افغانستان در کنار مجاهدین حضور داشتند و حتا جنگ جلال‌آباد علیه دولت نجیب را مستقیم جنرال‌های پاکستان رهبری می‌کردند و پاکستان پس از شکست در جنگ جلال‌آباد، بیشتر از آن‌که به جنگ مستقیم بپردازد، به جنگ‌های نیابتی علیه دولت افغانستان پرداخت و این جنگ تا اکنون ادامه دارد.

پاکستان با این‌که حامی مستقیم مجاهدین در افغانستان بود؛ اما پس از به قدرت رسیدن مجاهدین، آنان به پاکستان پشت کردند و اکنون، هند از افغانستان قدرت‌مندانه علیه دولت پاکستان استفاده می‌کند. با این‌که طالبان فرزندان خلف پاکستان به نظر می‌رسند؛ اما پاکستان ترس دوباره‌ی آن را دارد که فرزندان خلف‌اش پس از شرکت در دولت افغانستان شبیه به مجاهدین به پاکستان پشت کنند؛ چرا که طالبان از پاکستان خود چندان دل خوش ندارد و هنگام حمله‌ی امریکا در افغانستان، پاکستان کنار امریکا اکثریت طالبان را در گوانتانمو فرستاد و اکنون ترس از این دارد که مبادا طالبان مانند مجاهدین در کنار هند علیه دولت پاکستان بی‌ایستند.

به همین منظور اکنون پاکستان تلاش دارد از دولت افغانستان تعهد بگیرد که هند را نگذارد در مسایل کلان افغانستان دخالت داشته باشد. گزارش‌ها می‌رساند که اکنون دولت هند با شراکت افغانستان در مناطق مرزی پاکستان تحریک طالبان ضد پاکستانی را فعال کرده اند و آمدن جنرال باجوا بی‌ارتباط به این مسئله نیست.

احتمال دارد جنرال باجوا با پیشنهاد دیگری وارد کابل شده باشد. او، آمده است تا به دولت افغانستان بگوید که پاکستان در گفت‌وگوهای صلح افغانستان طرف  دولت افغانستان را می‌گیرد و جایگاه دولت افغانستان را در گفت‌وگوهای صلح بهتر از این می‌کند؛ دولت افغانستان در عوض از قدرت گرفتن هند در داخل افغانستان جلوگیری کند تا پس از صلح و دولت مشارکتی، هند دل طالبان را با تحایف و پول‌های اپراتیفی به دست بیاورد و علیه دولت پاکستان از طالبان استفاده کند.

البته این اولین دیدار جنرال باجوا از مقام‌های افغانستان برای جلوگیری از رخنه‌ی هند در افغانستان نیست؛ چندی پیش، باجوا در بحرین نشستی با حمدالله محب، مشاور امنیت ملی افغانستان، جنرال یاسین ضیا، رییس ستاد ارتش و احمد ضیا سراج، رییس امنیت ملی کشور داشت. در آن نشست، او از دولت افغانستان تضمین خواسته بود تا از قدرت‌ گرفتن هند در افغانستان جلوگیری شود. بعضی از گزارش‌ها می‌رساند؛ اگر دولت افغانستان به پاکستان تعهد بسپارد که از رخنه‌ی هند در مناطق مرزی جلوگیری می‌کند، پاکستان نیز در دولت پساصلح، گروهک‌های تروریستی دیگر را علیه دولت افغانستان حمایت نمی‌کند و  جنگ‌های نیابتی را در این کشور پایان می‌بخشد. به نظر می‌رسد که این غایله به همین سادگی پایان نخواهد یافت و پاکستان تا هنوز به هیچ تعهد خود پابند نبوده و این نیز از تعهداتی نیست که در آن پابند باشد.