وضعیت دشوار بایدن در افغانستان

طاهر احمدی
وضعیت دشوار بایدن در افغانستان

منبع: نیویورک‌تایمز

نویسنده: Ian Prasad Philbrick

برگردان: طاهر احمدی

چنان‌که تاریخ خروج نیروهای امریکایی از افغانستان نزدیک است. در این نوشته به‌ بن‌بست‌ها و مسیرهای احتمالی پرداخته خواهد شد.
سوال این است که سرانجام طولانی‌ترین جنگ آمریکا پایان خواهد یافت یا نه؟ این سوالی است که جو بایدن، رییس‌جمهور این کشور با آن روبرو است؛ اما مطابق توافق‌نامه‌ی حکومت قبلی امریکا با طالبان تا اول ماه می‌باید این جنگ پایان یافته و آمریکا افغانستان را ترک کند. نیروهای نظامی امریکا -خارجی- بعد از حمله ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ اعزام شدند.
قبلاً با همکارانم هِلن کاپِر و خبرنگار نیویورک‌تایمز در افغانستان، توماس گیوبنز؛ در مورد سه گزینه‌ اساسی بایدن و خطرهای آن گفت‌وگو کرده‌ام.

خروج فوری
هِلن کاپر، همکارم که در امور وزارت خارجه‌ی امریکا برای نیویورک‌تایمز کار می‌کند، به این نظر است که نظر به گذشته‌ی رییس‌جمهور بایدن، شخصاً او شاید طرفدار کاهش فوری نیروها در افغانستان باشد. آن‌گونه که سخن‌گوی بایدن در سخنان کوتاهی نسبت به توصیه برک اوباما نیز گفته است.
حالا بایدن در جایگاه تصمیم‌گیری قرار دارد، به نظر می‌رسد دورنمای متفاوتی داشته باشد. بایدن باری گفته بود، برای برگرداندن منطقی ۳۵۰۰ نظامی امریکایی به خانه‌های‌شان در ماه می؛ تاریخی که در زمان ریاست جمهوری دونالد ترامپ تعیین شده بود، منطقاً تصمیم دشواری خواهد بود. بایدن در قسمتی از سخنان خود گفته است: «شما به خانه‌ی جدیدی کوچ کرده و آن‌جا برای سالی زندگی می‌کنید. چقدر طول می‌کشد تا دوباره از آن‌جا بیرون شوید». گیوبنز همکارم در کابل، با اشاره به این سخنان بایدن می‌گوید، «اکنون تصور کنید، برای جنگ بیست‌ساله می‌روید!»
از جانب دیگر، بیرون شدن شتاب‌زده‌ی امریکا، عواقبی برای افغانستان نیز خواهد داشت. حکومت دونالد ترامپ به بیرون شدن سربازان آمریکا از افغانستان برای کشیدن طالبان به توافق‌ رضایت داد؛ رضایت به توافقی با گروه سرکوبگر و ستیزه‌جو که قبل از حمله امریکا، بر تقریباً تمام افغانستان مسلط شده بود. این نیز واقعیت است که طالبان همچنان به حملات مرگ‌بارشان علیه شهروندان افغانستان و نظامیان این کشور ادامه داده و ممکن است شدت دهد. اگر آمریکا افغانستان را ترک کند، این ترس نزد بعضی از افغان‌ها و دفاتر امریکا در افغانستان وجود دارد که طالبان قدرت را با استفاده از جنگ‌جویانش به دست بگیرد.
اگر تضادها و درگیری‌ها در افغانستان برای مدت طولانی ادامه یابد، ممکن است، تصوری شکست را در اذهان عده‌ای از آمریکایی‌ها به وجود آورد. به گفته‌ی گیوبنز، در صورت خروج امریکا از افغانستان، امریکایی‌ها ممکن است سقوط کابل به‌دست طالبان را از طریق اخبار ببینند. از طرف دیگر، بایدن در رابطه به ماندن و یا خارج شدن امریکا از افغانستان مطمئن نیست و انعکاس چنین شبهه‌ی ممکن است سیاست مبهم و شبه‌آمیز باشد.
تأخیر بیرون شدن
امریکا می‌تواند، روند خروج نیروهایش را برای ماه‌های محدود به‌ تأخیر انداخته و در عین زمان گفت‌وگوهای صلح میان حکومت افغانستان و گروه طالبان را تقویت کند. به نظر می‌رسد گرایش بایدن نیز چنین باشد. چنان‌که او در هفته‌ی گذشته گفته بود: «ما ترک از افغانستان بیرون خواهم شد؛ اما سوال این است که چه وقت.»
این گزینه می‌تواند از خراب شدن وضعیت در کوتاه‌مدت مناسب باشد؛ اما این تنها خشونت طالبان را عقب خواهد انداخت و سرانجام توافق طالبان و حکومت افغانستان به ‌بن‌بست خواهد رسید.
خواست طالبان این است که امریکا، مطابق توافق‌نامه‌ی آن‌ها با امریکا در زمان حکومت ترامپ از افغانستان بیرون شود و آن‌ها در قبال این اقدام، حملات‌شان را علیه نیروهای امریکایی -خارجی- قطع خواهند کرد. هِلن با توجه به این واقعیت می‌گوید: «اگر ما پس از اول می در افغانستان بمانیم، طالبان با تمام توان علیه امریکا حملات‌شان را از سر خواهند گرفت.»
ماندن
رییس‌جمهور بایدن شاید به این نتیجه برسد که عده‌ای از نظامیان امریکا در افغانستان، برای تقویت نظامیان افغان که هنوز به‌قدر کافی قوی نیستند باقی بمانند. همچنان نظامیان که باقی‌ می‌مانند، به‌خاطر کمک به دموکراسی معیوب و مواردی چون آموزش زنان که پس از سال ۲۰۰۱ شکل گرفته، باقی خواهد ماند.
توجیه ماندن نظامیان امریکا برای تقویت نیرو و نظام افغانستان، بایدن را به این نتیجه می‌رساند که برخلاف حکومت پیشین امریکا، جنگ این کشور را در افغانستان وارد دهه‌ی سوم کند. جنگی که تقریباً ۲ تریلیون دالر هزینه برداشته و چندین هزار افغان هم‌پیمان با آمریکا و امریکایی‌ها زندگی‌شان را از دست داده‌اند.
ترک افغانستان به‌مثابه برگشت کامل به نقطه‌ی اول و از دست ‌دادن تمام دستاورد‌های ۲۰ سال اخیر است. هلن کاپر می‌گوید: «اما ماندن نظامیان در افغانستان چیزی نیست که رهبران سیاسی مایل باشند، آن‌را به‌خورد مردم دهند.»