نقش و حضور خبرنگاران زن پس از سقوط دوره‌ی طالبان و روی کارآمدن حکومت جدید، گسترده و چشم‌گیر بوده است. حمایت‌های قانونی و فضای باز رسانه‌ای، سبب شد تا زنان به فعالیت‌های رسانه‌ای رو بیاورند؛ اما با گذشت زمان و وضعیت بد امنیتی، این حضور دوباره کاهش یافته و به دلیل‌هایی مختلف حضور خبرنگاران زن کم‌تر شده است؛ اما کاهش حضور خبرنگاران زن تنها در نبود امنیت در کشور خلاصه نمی‌شود؛ بلکه معاش و امتیازهایی کم، نبود زنان در سطح مدیریت رسانه‌ها، تبعیض، آزار و اذیت در محیط کار و بیرون از آن، از چالش‌های دیگر زنان خبرنگار است.
حسینه صافی، وزیر اطلاعات و فرهنگ، در کنفرانس دو روزه‌ای که از سوی نهادهای حامی خبرنگاران تحت نام «فرصت‌ها و چالش‌ها برای خبرنگاران زن در رسانه‌های افغانستان» برگزار شده بود، گفت: «زنان خبرنگار در افغانستان با چالش‌های زیادی روبه‌رو استند. ناامنی و سنت‌های ناپسند جامعه باعث شده که تعدادی از این زنان ترک کشور و مسلک کنند. خبرنگاران زن بیشتر در شهرهای بزرگ فعالیت دارند و در تعدادی از ولایت‌ها حضور زنان کم‌رنگ است. نورستان، ارزگان، لوگر، کنر، پکتیا و پکتیکا از جمله شش ولایت است که هیچ خبرنگار زن فعالیت ندارد.»
در حال حاضر ۹۶ شبکه‌ی تلویزیونی، ۱۹۰ شبکه‌ی رادیویی و ۱۵۰۰ رسانه‌ی چاپی در کشور فعالیت دارد که زنان تنها رهبری ده رسانه را به عهده دارند.
زنان در رسانه‌ها بیشتر به عنوان گوینده در برنامه‌های اجتماعی و تفریحی در تلویزیون‌ها و رادیوها فعالیت دارند.
بحث، بحثِ رقابت است نه امتیاز مثبت!
لطف‌الله نجفی‌زاده، به نمایندگی از شبکه‌ی تلویزیونی طلوع در این کنفرانس گفت که ۲۰ درصد از کارمندان این شبکه را زنان تشکیل می‌دهد که بیشتر شان روی صحنه حضور دارند.
نجفی‌زاده افزود: «من خواستار حضور بیشتر زنان در رسانه‌ها استم؛ اما این حضور زمانی بیشتر خواهد شد که زنان خود شان تلاش کنند و مسلکی شوند تا بتوانند در رقابت با مردان پیروز شوند.»
اراده و تصمیم قاطع زنان برای پیشرفت به خصوص در عرصه‌ی خبرنگاری و بالا بردن ظرفیت و توان علمی و فکری آنان، دو عاملی است که زنان خبرنگار را کمک می‌کند تا حضور کمی و کیفی بیشتری در رسانه‌ها داشته باشد.
ویدا ساغری، خبرنگار و فعال حقوق زن، می‌گوید که ما سه نسل خبرنگاری را پشت سر گذاشتیم؛ نسل اول، نسلی بود که رسانه‌ها تازه به فعالیت آغاز کرد و از آن زمان چند زن انگشت‌شمار به جا مانده است. نسل دوم، نسلِ پس از طالبان بود؛ نسلی که سینه سپر کرد و فعالانه کار خبرنگاری‌اش را انجام داد و علیه همه ناملایمت‌ها و رسوم ناپسند این جامعه جنگید.
با اشاره‌ی دست به حاضران تالار که زنان جوان خبرنگار حضور داشتند، گفت، نسل سوم شما استید. نسلی که اگر چنین ادامه دهید، نسل چهارم نخواهد بود. بیشتر از شما ناآگاه و کم‌مطالعه استید و این باعث می‌شود که رسانه‌ها از شما سوء استفاده تجاری کند؛ تا زمانی شما از حق و حقوق تان آگاه نشوید و به مسلک تان تخصص پیدا نکنید، واضح است تا آن زمان از شما به عنوان یک کالای تجاری در رسانه‌های تصویری استفاده می‌شود.
قتل خبرنگاران زن
نجیب‌الله مقصودی، مسؤول کمیته‌ی بررسی قضایایی خشونت علیه خبرنگاران در وزارت داخله، در این کنفرانس گفت که از سال ۲۰۰۱ تا کنون ۱۰۲ خبرنگار و کارمند رسانه‌ای در افغانستان کشته شده اند که ۱۱ زن خبرنگار افغان و دو زن خبرنگار خارجی شامل این کشته‌شدگان اند.
مقصودی علاوه کرد که هشت تن این خبرنگاران زن به قتل رسیده است و متباقی در اثر حمله‌هایی تروریستی، انتحاری و بمب‌گذاری‌ها کشته شده اند؛ از میان این هشت قتل، شش قتل آن توسط اقارب این زنان صورت گرفته است که عاملان آن دستگیر شده اند.
شیما رضایی، شکیبا سانگه آماج، ذکیه ذکی، دنیا ذاکری، پلوشه توخی، مریم ابراهیمی، زینب میرزایی، محرم درانی و مینه منگل، خبرنگاران رسانه‌ای زن افغان و آنیا نیدرینگهاس و ماریا کوتولوی، عکاس و خبرنگار خارجی از جمله خبرنگاران زن استند که در افغانستان کشته شده اند.
چالش‌ها در برابر خبرنگاران زن تنها در جامعه و خانواده خلاصه نمی‌شود؛ در این کنفرانس در مورد این که زنان در محیط‌های کاری نیز امنیت ندارند بحث شد. زنان در بدل کار مساوی با مردان، امتیاز مساوی به دست نمی‌آورد.
مژگان مصطفوی، معین اداری وزارت اطلاعات فرهنگ، می‌گوید که زنان خبرنگار محیط امن و مصؤون در ساحه‌ی کار ندارند. آزار و اذیت روحی، تبعیض و امتیاز نابرابر، باعث می‌شود زنان از کار دل‌سرد شوند.
زنان خبرنگار با بالا بردن سطح دانش علمی و فکری شان می‌توانند علیه همه ناملایمت‌های اجتماعی مبارزه کنند و موفق شوند تا در سطع متوسط و بالا یعنی رهبری رسانه‌ها کار کنند.
