هوتل «شرایتون» در قطر روز گذشته (شنبه،۲۲ سنبله)، برای دومین بار در فاصله‌ی شش ماه، میزبان یک نشست تاریخی در مورد افغانستان بود. سرانجام پس از نزدیک به دو سال گفت‌وگو و چانه‌زنی امریکا، طالبان حاضر شدند با هیأت دولت افغانستان، دور یک میز بنشینند و با هم روی ختم جنگ گفت‌وگو کنند. امیدواری‌ها بر این است که این گفت‌وگوها به نتیجه برسد و افغانستان پس از ۴۱ سال جنگ، روی آرامش را ببیند.
هرچند برآیند این گفت‌وگوها و دورهمی تااکنون مشخص نیست؛ اما انتظار مردم افغانستان و جامعه‌ی بین‌الملل، این است که جنگ چهل‌ساله در این کشور پایان یابد و افغان‌ها خود تصمیم‌گیرنده‌ی سرنوشت سیاسی‌شان باشند.
نشست افتتاحیه‌ی «گفت‌وگوهای میان‌افغانی»، با حضور نمایندگان بیش از ۱۳ کشور؛ از جمله: ناروی، ترکمنستان، ازبیکستان، چین، ترکیه، پاکستان، هند، اندونیزیا، آلمان، ایران، فنلند، جاپان و سازمان‌های بین‌المللی مانند ناتو، سازمان ملل و سازمان همکاری‌های اسلامی برگزار شد.
تمام نمایندگان ۱۳ کشور و اعضای سازمان‌های بین‌المللی، در این نشست بر تأمین صلح، آتش‌بس، حفظ دست‌آوردهای ۱۹ سال گذشته، توجه به حقوق زنان و اقلیت‌های مذهبی و قربانیان جنگ، تأکید کردند.
وزیر خارجه‌ی قطر که نخستین سخنران نشست روز گذشته بود، با استقبال از تفاهم دولت افغانستان و طالبان مبنی بر آغاز گفت‌وگوهای میان‌افغانی، تأکید کرد که هیچ جنگی نمی‌تواند تا ابد ادامه داشته باشد، سرانجام دو طرف درگیر باید از طریق گفت‌وگو به تفاهم برسند.
وزیر خارجه‌ی قطر، تأکید کرد که افغان‌ها باید از تجربه‌های تلخ گذشته، درس بگیرند و برای التیام بخشیدن دردهای گذشته، با هم سازش کنند. او گفت: «چالش‌ها و موانع در برابر صلح افغانستان معلوم است و ما از جامعه‌ی جهانی می‌خواهیم که این موانع را از سر راه بردارند».
عبدالله عبدالله، رییس شورای عالی مصالحه‌ی ملی که روز جمعه (۲۱ سنبله)، همراه با هیأت گفت‌وگوکننده‌ی دولت افغانستان به قطر رفته بود و موضع اصلی دولت افغانستان را در این نشست بیان می‌کرد، نیز بر حفظ دست‌آوردهای دو دهه‌ی گذشته تأکید کرد. آقای عبدالله گفت‌وگوهای میانی‌افغانی را برای مردم افغانستان حیاتی خواند و گفت که جنگ فعلی برنده‌ی ندارد و تنها صلح است که هر دو جناح (دولت افغانستان و طالبان) را قهرمان واقعی معرفی خواهد کرد.
رییس شورای عالی مصالحه، با اشاره به قربانی و ویرانی‌های که از جنگ چهل‌ساله در افغانستان به جا مانده است، تأکید کرد که دو هیأت دور یک میز گردهم آمده‌اند تا افغان‌ها پس از سال‌ها جنگ، جهاد و مقاومت در کنار هم زندگی مسالمت‌آمیز داشته باشند.
هرچند صحبت‌های روز گذشته‌ی آقای عبدالله، بیشتر لحن آرام داشت، با این حال، او تأکید کرد که مردم افغانستان در ۱۹ سال گذشته، دست‌آوردهای زیادی از جمله قانون اساسی، حقوق بشر، دموکراسی و مهم‌تر از همه نیروهای امنیتی داشته و هرگز اجازه داده نمی‌شود که تاریخ تلخ گذشته تکرار شود.
این درحالی است که چند ماه پیش، عباس استانکزی، عضو هیأت مذاکره‌کننده‌ی طالبان، خواهان تعدیل قانون اساسی و انحلال نیروهای امنیتی افغانستان شده بود؛ خواستی که با مخالفت شدید دولت افغانستان مواجه شده است. آقای عبدالله گفت: «حفظ نظام، ارزش‌های حقوق بشری و دموکراتیک و حفظ نیروهای امنیتی برای دولت افغانستان اصل است و افغانستان به گذشته بر نمی‌گردد».
با این که طالبان، پس از سال‌ها جنگ در برابر دولت و نیروهای امنیتی افغانستان، اکنون حاضر شده‌اند روی یک میز با حکومت افغانستان بنشینند؛ اما هنوز افکار و خیال امارتی در سر دارند.
ملابرادر، معاون سیاسی طالبان، که روز گذشته در این نشست صحبت می‌کرد، از هر دو تیم گفت‌وگوکننده خواست تا در بحث‌ها و تصامیم‌شان، دین اسلام و منافع افغانستان را در نظر بگیرند.
معاون سیاسی طالبان، اطمینان داد که هیأت گفت‌وگوکننده‌ی این گروه، با صداقت و جدیت، گفت‌وگوها را پیش خواهد برد تا توافق سیاسی حاصل شود.
در این نشست، مایک پومپئو، وزیر خارجه‌ی امریکا نیز شرکت کرده بود. او آغاز گفت‌وگوهای میان افغانی را یک فرصت تاریخی برای ختم جنگ در افغانستان خواند و گفت که کشورش، در انتظاری روزی است که افغانستان خود در مورد سرنوشت‌شان تصمیم بگیرد و متکی به هیچ کشوری نباشد.
آقای پومپئو، ضمن این که از هیأت دو طرف خواست تا صبورانه گفت‌وگوها را به پیش ببرد، تأکید کرد که ادامه‌ی کمک‌های امریکا نیز بستگی به تصمیم این هیأت دارد.
اعلام آمادگی ازبیکستان و ترکیه برای میزبانی از گفت‌وگوهای میان‌افغانی
عبدالعزیز کاملوف، وزیر خارجه‌ی ازبیکستان، در نشست افتتاحیه‌ی گفت‌وگوهای میان‌افغانی گفت که این روند باید به رهبری و مالکیت مردم افغانستان پیش برود. او هم‌چنان گفت که کشورش آماده است تا یکی از مرحله‌های گفت‌وگوهای میان‌افغانی را در شهر تاشکند ازبیکستان، میزبانی کند.
از سویی‌هم مولود چاووش‌اوغلو، وزیر خارجه‌ی ترکیه، با بیان این که فرصت پیش‌آمده برای صلح افغانستان نباید از دست برود، گفت: «ما خواستار نتیجه‌ای استیم که برآیندش مورد پذیرش همه باشد. ترکیه کمک‌های جهانی و منطقه‌ای را در افغانستان بسیج می‌کند. ما نیز حاضریم یک مرحله از گفت‌وگوها را در ترکیه میزبانی کنیم».
این درحالی است که چندی پیش، محمدحنیف اتمر، سرپرست وزارت خارجه‌ی افغانستان، گفته بود که حدود ۱۲ کشور؛ از جمله: آلمان، ناروی، ترکمنستان، قزاقستان، چین، روسیه، ترکیه، ایران، قطر، اندونزیا و جاپان، برای میزبانی از گفت‌وگوهای میان‌افغانی اعلام آمادگی کرده‌اند.
تأکید کشورها بر نقش قربانیان جنگ در گفت‌وگوهای میانی‌افغانی
در نشست افتتاحیه‌ی گفت‌وگوهای میان‌افغانی، نمایندگان اکثر کشورها از طریق تماس ویدیویی صحبت کردند. وزیران خارجه، ناروی، اندونزیا و اسپانیا، دبیر کل سازمان ملل و ناتو بر حفظ ارزش‌ها و دستاوردهای ۱۹ سال گذشته، به ویژه حقوق زنان و قربانیان جنگ تأکید کردند.
وزیر خارجه‌ی ناروی، در جریان صحبت‌هایش گفت که شمولیت زنان، اقلیت‌ها و قربانیان جنگ در پروسه‌ی صلح برای اطمینان یافتن از توافق صلح مهم است؛ زیرا به گفته‌ی او وقتی که تمام گروه‌ها فارغ از جنسیت و مذهب با هم کارکنند، صلحی پایدار به دست خواهد آمد.
از سویی‌هم، وزیر خارجه‌ی اندونزیا نیز، با اشاره بر اهمیت نقش زنان و قربانیان جنگ در گفت‌وگوها، اطمینان داد در صورت نیاز، کشورش آماده است تا تجربه‌های خود را در قسمت حل منازعات و مشارکت زنان در این پروسه شریک کند.
نماینده‌ی اتحادیه‌ی اروپا و دبیرکل ناتو، نیز از هیأت گفت‌وگو کننده‌ی دولت افغانستان خواست تا نقش زنان را در پروسه‌ی صلح نادیده نگیرند و قربانیان جنگ که سال‌هاست رنج می‌کشند، نباید به فراموشی سپرده شوند.
قرار است گفت‌وگوهای اصلی میان هیأت دولت افغانستان و طالبان به گونه‌ی رسمی و جدی، فردا دوشنبه (۲۴ سنبله)، آغاز شود.
