هم‌زمان با افزاش حملات طالبان در شهرهای افغانستان، شماری از نهادهای حقوق‌بشری و آگاهان سیاسی تاکید دارند که افزایش این حملات می‌تواند بر مشروعیت گفت‌وگوهای صلح تاثیر بگذارد و در صورت ادامه‌ی این خشونت‌ها، مردم ممکن نتیجه‌ی گفت‌وگوهای صلح را نپذیرند.
در هفته‌های اخیر، حملات طالبان برخلاف تعهد آن‌ها در توافق‌نامه‌ی دوحه، در شهرهای افغانستان افزایش یافته است که سبب نگرانی نهادهای حقوق‌بشری و شهروندان افغانستان شده است.
روز یک‌شنبه، در نتیجه‌ی دو انفجار انتحاری در ولایت‌های غزنی و زابل، دست‌کم ۳۲ تن کشته شدند و نزدیک به ۵۰ تن دیگر زخمی شدند.
صبح روز یک‌شنبه، یک پایگاه ارتش ملی در منطقه‌ی «قلعه‌ی جوز» در حومه‌ی شهر غزنی مورد حمله‌ی موتربمب قرار گرفت. باز محمد همت، رییس شفاخانه‌ی غزنی تایید می‌کند که از این رویداد، دست‌کم ۳۱ کشته و ۲۸ زخمی به شفاخانه‌های شهر غزنی منتقل شده اند.
هم‌زمان با این حمله، در ولایت زابل در همسایگی غزنی، حمله‌ی انتحاری دیگری صورت گرفت که در نتیجه‌ی آن، یک تن کشته و دست کم ۲۰ تن دیگر زخمی شدند. مقام‌های محلی زابل، تایید می‌کند که هدف این حمله رییس شورای ولایتی این ولایت بوده است.
وحیدالله جمعه‌زاده، سخن‌گوی والی غزنی، در مورد حمله‌ی انتحاری در این ولایت می‌گوید که حمله با موتر نظامی نوع هاموی انجام شده است. او تاکید دارد که هدف این حمله یک واحد ارتش در نزدیکی «قلعه‌ی جوز» در حومه‌ی شهر بوده است. به گفته‌ی سخن‌گوی والی غزنی، در این واحد نظامی بیش‌تر نیروهای کماندوهای ارتش مستقر بودند.
طارق آرین، سخن‌گوی وزارت داخله‌ی افغانستان نیز، می‌گوید که فرد انتحاری موتر مملو از مواد انفجاری خود را در مسیر ولسوالی «ده‌یک» غزنی منفجر کرده است. به گفته‌ی سخن‌گوی وزارت داخله، این حمله حوالی ساعت هفت‌ونیم صبح رخ داده است.
وزارت دفاع افغانستان هم‌چنان با نشر خبرنامه‌ای تاکید کرده است که انتحار‌کننده قصد داشت خودش را به داخل پایگاه برساند که قبل از رسیدن به هدف شناسایی و در تیراندازی نیروهای امنیتی در نزدیکی پایگاه منفجر شده است.
منطقه‌ی قلعه جوز در ۱۲کیلومتری جنوب‌شرق شهر غزنی در مسیر ولسوالی ده‌یک موقعیت دارد. ده‌یک از ولسوالی‌های ناامن غزنی است که در ده سال گذشته در دست طالبان بود و سال گذشته، دولت موفق شد که تنها مرکز این ولسوالی را در کنترل بگیرد.
با آن که گروه طالبان به گونه‌ی رسمی، مسوولیت این حمله‌ی انتحاری را در حومه‌ی شهر غزنی به عهده نگرفته است؛ اما شماری از افراد نزدیک به این گروه، با نشر عکس فردی به نام عصمت‌الله حامد که لباس ارتش برتن دارد، این حمله را به طالبان نسبت داده اند.
از سویی هم، هفته‌ی گذشته دو انفجار ناشی از ماین کارگذاری‌شده در بامیان، یکی از امن‌ترین ولایات افغانستان صورت گرفت که در نتیجه‌ی آن ۱۵ تن کشته شده و نزدیک به ۶۰ تن دیگر زخمی شدند. همه‌ی قربانیان این رویداد را غیرنظامیان تشکیل می‌داد. دفتر مطبوعاتی والی بامیان ساعاتی پس از وقوع این انفجار، اعلام کردند که دو فرد را در پیوند به این حملات بازداشت کرده اند.
«افزایش خشونت‌ها برای ما و جامعه‌ی جهانی قابل پذیرش نیست»
حملات اخیر در شهرهای افغانستان با واکنش تند مقام‌های حکومتی افغانستان روبه‌رو شده است. محمداشرف غنی، رییس‌جمهور افغانستان تاکید کرده است که در این اواخر، طالبان با تشدید خشونت‌ها در نقاط مختلف کشور، افراد غیرنظامی را هدف قرار داده اند. او تاکید کرده است که در نشست ژنو، همه‌ی کشورها به شمول دبیرکل سازمان ملل متحد از طالبان خواستار پذیرفتن آتش‌بس همه‌جانبه شده است.
عبدالله عبدالله، رییس شوار عالی مصالحه‌ی ملی افغانستان نیز، در واکنش به حمله‌های اخیر در ولایت‌های غزنی و زابل با ابراز نگرانی گفته است که اخیرا حملات تروریستی از طریق ماین‌های مقناطیسی، انتحاری و موتربمب افزایش یافته و سطح خشونت‌ها نیز بلند رفته است.
آقای عبدالله در اعلامیه‌ای تاکید کرده است که این‌گونه حملات تروریستی و دهشت‌افگنانه، فضای بدبینی و وحشت را در میان مردم افغانستان تقویت می‌کند و هم‌چنان به روند صلح صدمه می‌زند.
در این اعلامیه آمده است: «افزایش خشونت‌ها و تلفات غیرنظامیان برای مردم افغانستان و جامعه‌ی جهانی قابل پذیرش نبوده و خلاف روند صلح، مذاکره و مصالحه است. انتظار می‌رود که خشونت‌ها کاهش پیدا کند و جنگ و خون‌ریزی پایان یابد.»
تاثیر بر مشروعیت گفت‌وگوهای صلح
کمیسیون مستقل حقوق‌بشر افغانستان می‌گوید که افزایش خشونت‌ها و تلفات غیرنظامیان بار منفی و جبران‌ناپذیری را بر فضای گفت‌وگوهای صلح می‌گذارد و ممکن شهروندان افغانستان، به ویژه قربانیان جنگ افغانستان، نتیجه‌ی گفت‌وگوها را نپذیرند.
ذبیح‌الله فرهنگ، رییس نشرات این کمیسیون می‌گوید؛ در شراطی که گفت‌وگوهای صلح افغانستان در دوحه جریان دارد و به تازگی روی طرزالعملی نیز توافق شده است، افزایش خشونت و تداوم استفاده از تکتیک‌های نظامی و تروریستی به شدت قابل نگرانی است.
اقای فرهنگ به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید: «در جریان ماه‌های اخیر ما شاهد قربانی‌شدن، زنان، اطفال، جوانان و به صورت عموم افراد غیرنظامی استیم که حتا در نهادهای آموزشی و تحصیلی مورد حمله قرار گرفتند. از سوی دیگر افزایش حملات در شهرهای افغانستان و انفجارهای ناشی از ماین مقناطیسی ما را به شدت نگران کرده است. چنین روی‌کردی، خون‌بارترین روی‌کرد تروریستی است که سبب نقض حقوق بشردوستانه‌ی بین‌المللی می‌شود.»
کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان خواهان توقف فوری خشونت‌ها و اعلام آتش‌بس سراسری در افغانستان است و تاکید دارد که در صورت ادامه‌ی خشونت‌ها، ممکن مردم از نتیجه‌ی گفت‌وگوهای صلح حمایت نکند و مشروعیت این گفت‌وگوها زیر سوال برود.
از سویی هم آگاهان نظامی با اشاره به حملات اخیر طالبان در شهرهای افغانستان، تاکید دارند که این گروه آخرین تلاش اش را برای سبوتاژ امنیت افغانستان و امتیازگیری در میز مذاکره انجام می‌دهد. به باور این آگاهان، امریکا در امر تطبیق توافق‌نامه‌ی دوحه تا اکنون ناکام بوده است؛ در غیر آن بر اساس توافق‌نامه، باید جلو این حملات بزرگ طالبان را می‌گرفت.
میرزا محمد یارمند، آگاه نظامی به روزنامه‌ی صبح کابل تاکید دارد: «این حملات می‌تواند یک معنا داشته باشد؛ این که امنیت را سبوتاژ کنند که اعتماد مردم نسبت به دولت کاسته شود و دولت زیرفشار قرار گیرد. به خاطر امتیازگیری کلان‌شهرها را مورد حمله قرار می‌دهند. با انجام این حملات اخیر؛ به گونه‌ی مثال در بامیان، آن‌ها می‌خواهند وانمود کنند که می‌توانند در امن‌ترین نقطه‌ی افغانستان حملات تروریستی انجام دهند.»
عتیق‌الله امرخیل، از جنرالان بازنشسته‌ی ارتش افغانستان و آگاه نظامی نیز، تاکید دارد که یگانه آله‌ی فشار گروه طالبان اعمال خشونت است و از این طریق، می‌خواهد خواست‌های خود را بر حکومت افغانستان عملی کند. آقای امرخیل تاکید دارد که امریکا، باید مواد توافق‌نامه‌ی دوحه را بر طالبان تطبیق می‌کرد و در صورت نقض باید واکنش بالمثل انجام می‌داد.
او می‌گوید: «یکی از دلیل‌های این خشونت‌ها این است که حکومت افغانستان در توافق‌نامه‌ی طالبان و امریکا حضور نداشت و هیچ تضمینی برای پای‌بندی طالبان به این توافق‌نامه وجود ندارد. حالا باید از امریکا پرسیده شود که چرا مواد این توافق‌نامه تطبیق نمی‌شود.»
