نویسنده: مجیب مشعل – نیویورک تایمز
مترجم: مهدی غلامی
کابل، افغانستان – مقام‌ها می‌گویند که طالبان به یک حالت تمام‌تهاجمی در میدان جنگ برگشته اند و حتا با وجود آن که مقام‌های امریکایی تلاش می‌کنند تا توافق‌نامه‌ی متوقف‌شده‌ی صلح برای پایان دادن به این جنگ طولانی در افغانستان را زنده نگه دارند، این گروه روزانه ده‌ها تن از نیروهای امنیتی افغانستان را می‌کشد.
شورشیان درخواست‌ها برای آتش‌بس به دلایل بشردوستانه را نادیده رد کرده اند. ویروس کرونا که به سرعت در حال گسترش است، سیستم بهداشتی ضعیف کشور را لگدمال و اقتصادی که پیش از پیش وابسته به کمک‌های خارجی است را نابود خواهد کرد. آن‌ها ایالات متحده را متهم به عمل نکردن به مکلفیت‌هایش در توافق‌نامه‌ی امضاشده در ماه فبروری کرده که وعده داده بود طی ده روز، به عنوان پیش‌درآمدی برای گفت‌وگوهای مستقیم بین دو طرف افغانی در مورد آتش‌بس و تقسیم قدرت، ۵۰۰۰ زندانی این گروه که در بند دولت استند را آزاد می‌کند.
کاخ سفید گفت که رییس‌جمهور ترامپ روز چهارشنبه در یک تماس تلفونی با امیر قطر، جایی که تیم مذاکره‌کننده‌ی طالبان در آن مستقر است، در مورد «اهمیت کاهش خشونت‌ها از سوی طالبان و ادامه‌ی بحث در مورد آزادی زندانیان» صحبت کرده است. زلمی خلیل‌زاد، فرستاده‌ی صلح آقای ترامپ و جنرال آستین اسکات میلر، فرمانده‌ی نیروهای امریکایی و ناتو در افغانستان نیز در این ماه برای دیدار با طالبان به قطر سفر کردند.
طرف امریکایی هیچ بیانیه‌ای در رابطه به موارد بحث‌شده ارائه نکرد؛ اما طالبان گفتند که گفت‌وگوها روی «تطبیق کامل توافق‌نامه و هم‌چنان تأخیر در آزادی زندانیان» متمرکز بوده است. در گذشته، زمانی که فرمانده‌ی نظامی امریکا در چنین دیدارهایی شرکت می‌کرد، سطح خشونت بخش مهمی از بحث بوده است.
با توجه به این که توافق‌نامه‌ی صلح ظاهرا گیر کرده است، شورشیان به استفاده از اهرم فشار اصلی شان ادامه داده و حملات در سراسر کشور را به تدریج افزایش داده اند. نگرانی‌ها رو به افزایش است که اگر فوریت همه‌گیری ویروس کرونا نتواند دو طرف افغانی را به هم نزدیک‌تر کند، حرکت کوچکی که برای صلح ایجاد شده بود، می‌تواند بر باد برود و با در نظرداشت این که امریکا در حال ادامه‌ی بیرون کردن نیروها و کاهش کمک‌هایش است، امکان دارد افغانستان بیش‌تر از پیش درگیر این جنگ خونین شود.
تا روز جمعه (۵ ثور)، این کشور تنها ۱۳۳۰ مورد تأییدشده و ۴۰ مورد فوتی ویروس کرونا داشت؛ اما بی‌نظمی و کم‌بود آزمایش‌های گسترده – وزارت بهداشت این کشور می‌گوید تنها کمی بیش از ۷۰۰۰ آزمایش انجام شده است – به این معنی است که رقم واقعی می‌تواند خیلی بالاتر باشد.
یک مقام ارشد دولت افغانستان گفت که شورشیان در جریان دو هفته‌ی گذشته، روزانه به طور میانگین دست به پنجاه حمله زده اند و آمار و ارقام دولت نشان می‌دهد که این تعداد، در برخی از روزها تا صد حمله نیز بوده است. یک مقام نظامی غربی گفت که میانگین آن دوره، هفتاد حمله در روز بود. دو مقام امنیتی افغانستان می‌گویند که در آن مدت زمان، روزانه به طور میانگین، ۲۵ تا ۴۰ تن از نیروهای کشور کشته شده اند. گزارش‌های دولت نیز حاکی از تلفات بالای طالبان است – برخی از روزها حتا بیش‌تر از آمار کشته شده‌های نیروی‌های امنیتی افغانستان – اما نمی‌توان آن ارقام را مستقلانه تأیید کرد. به نظر می‌رسد یکی از تغییرات در تاکتیک‌های طالبان، این است که اکنون آنان به مانند گذشته، هر حمله را در رسانه‌ی قوی اجتماعی و زمینه‌های آنلاین شان تبلیغ نمی‌کنند. آنان هم‌چنان از بمب‌‌گذاری‌های بزرگ در درون شهرها خودداری کرده اند.
در یکی از تازه‌ترین حملات نفرت‌انگیز در ولایت غربی بادغیس، در حالی که واحدی از شبه‌نظامیان دولتی، پیش از روزه گرفتن در حال آماده کردن غذا بودند، جنگ‌جویان طالب در ساعات پایانی پنج‌شنبه شروع به حمله بر آن‌ها کردند. در آن حمله دست‌کم ۱۳ عضو گروه شبه‌نظامیان که به نام خیزش مردمی شناخته می‌شوند، کشته شدند. خیزش‌های مردمی توسط دولت افغانستان تجهیز و تمویل می‌شود. فرمانده‌ی آن واحد گفت: «فکر نمی‌کردیم که طالبان در شب پیش از اولین روز ماه رمضان حمله کنند. غذایی که آماده کردیم، دست نخورده ماند. امروز مشغول دفن جسد‌ها بودیم.»
توافق‌نامه‌ی طالبان و ایالات متحده که گام قابل ملاحظه‌ای به سوی پایان دادن به جنگ در یک توافق‌نامه‌ی جامع‌تر صلح به نظر می‌رسید، به مجرد امضا شدن با مشکلاتی روبه‌رو شد. رییس‌جمهور اشرف غنی که در یک اختلاف انتخاباتی گیر کرده و ایالات متحده با به رسمیت نشاختن پیروزی‌اش این موضوع را مدام [با طعنه و کنایه] به او یادآوری می‌کرد، با آزادی زندانیانی که ایالات متحده از طرف او زیر آن امضا کرده بود، مخالفت کرد. سرانجام آقای غنی به آزادی زندانیان طالب به گونه‌ی مرحله‌وار و با شرایط خودش، موافقت کرد؛ آن‌هم تنها پس از آن که مقام‌های امریکایی در مراسم تحلیف دومین دور ریاست جمهوری‌اش شرکت کردند.
در فرمانی که آقای غنی در روز دهم مارچ امضا کرد، آمده بود که ۱۵۰۰ زندانی طالب، به عنوان «عملی از روی حسن نیت» در قالب گروه‌های صدنفری آزاد می‌شوند و چنان‌چه شورشیان سطح خشونت‌ها را کاهش دهند، بقیه‌ی آن‌ها هر دو هفته یک بار، در گروه‌های ۵۰۰ نفری آزاد خواهند شد.
اکنون که بیش از یک ماه از آن می‌گذرد و حتا با وجود آن که مقام‌های کشور نگرانی‌ها مبنی بر افزایش شیوع ویروس کرونا در زندان‌های کشور را تأیید می‌کنند، تنها یک سوم از ۱۵۰۰ زندانی اولیه که آقای غنی گفته بود آزاد می‌شوند، از زندان رها شده اند. زمانی که در این ماه هیأتی از سوی طالبان برای گفت‌وگوهای مفصل با مقام‌های کشور در مورد آزادی زندانیان به کابل آمد، امید کوتاه‌مدتی برای از سرگیری روند صلح به وجود آمد؛ اما یک هفته بعد شورشیان هیأت شان را بیرون کشیدند و ادعا کردند که دولت افغانستان در امر پیش‌رفت «در روند صلح» جدی نبود.
مقام‌های دولتی گفتند که طالبان خواستار آزادی ۱۵ فرمانده‌ی ارشد خود شدند که در حملات بزرگی دست داشته اند؛ چیزی که مقام‌ها گفتند در آینده آن را در نظر خواهند گرفت؛ اما در زمانی که نیت واقعی طالبان با خشونت‌های روزانه‌ی این گروه شفاف نیست، نمی‌توانند انجامش دهند. آقای غنی روز پنج‌شنبه در پیامش به مناسبت آغاز ماه رمضان، دعوت به آتش‌بس را تصریح کرد. او گفت: «خواست مردم و حکومت افغانستان از گروه طالبان در اوضاع کنونی که ویروس کرونا در سراسر کشور گسترش یافته، این است که به حرمت ماه مبارک رمضان، به صدای صلح و آتش‌بس ما لبیک بگویند.»
طالبان که به صداقت آقای غنی در تلاش‌های صلح با شک می‌نگرند، میلی به دست کشیدن از خشونت به عنوان اصلی‌ترین اهرم فشار بر حکومت، ندارند. سهیل شاهین، سخن‌گوی تیم مذاکره‌کننده‌ی طالبان، گفت: «در زمانی که زندگی هزاران زندانی به دلیل ویروس کرونا در خطر است و موانعی بر سر راه روند صلح و تطبیق کامل توافق‌نامه ایجاد شده، طلب آتش‌بس، معقول و متقاعد‌کننده نیست.»
