واکنش‌ها به تصمیم نام‌گذاری جاده‌ای در کابل به نام عثمان کاکر

مرتضا نیکزاد
واکنش‌ها به تصمیم نام‌گذاری جاده‌ای در کابل به نام عثمان کاکر

به تازگی وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان، گفته است که جاده‌ای را در شهر کابل به نام عثمان کاکر، سیاست‌مدار و عضو پیشین حزب عوامی ملی پشتون‌خواه پاکستان، نام‌گذاری می‌کند. این تصمیم وزارت اطلاعات و فرهنگ، واکنش‌های زیادی را میان کاربران شبکه‌های اجتماعی برانگیخته است.

ذکی دریابی، روزنامه‌نگار، در برگه‌ی فیسبوکش، نوشته است: «مجاهد کاکرِ طلوع نیوز بزرگ‌ترین تلویزیون خبری افغانستان را پایه‌گذاری کرد، خبرنگاران زیادی را پرورش داد، آزادی بیان را گسترش داد. نام عثمان کاکر را مرگش در افغانستان آورد.» به باور آقای دریابی، این «بی‌مروتی» آشکاری از سوی وزارت اطلاعات و فرهنگ است که فرزانگانی چون قسیم اخگر، ره‌نورد زریاب، مجاهد کاکر و دیگران را با چنین بزرگ‌داشت‌های نمادین، در قیاس با عثمان کاکر کوچک‌ترشان بشماریم.

عثمان کاکر، در روزهای گذشته، در بیمارستانی در پاکستان بستری بود و در ۳۱ جوزا، درگذشت. حکومت ایالتی بلوچستان، گفته بود که آقای کاکر در اثر ضربه‌ی مغزی جان باخته است؛ اما، پسرش –کوشا کاکر- گفته که او به قتل رسیده است.

وزارت اطلاعات و فرهنگ –۸ سرطان- گفته بود که عثمان کاکر، با تأمین حقوق پشتون‌ها و مبارزه علیه کشتار انسان‌های بی‌گناه، سزاوار این است که جاده‌ای در کابل به نامش مسما شود.

زمانی که عثمان کاکر در شفاخانه‌ای در شهر کراچی تحت درمان بود، مقامات افغانستانی، برای بهبودی‌اش پیام گذشته بودند، از جمله حامد کرزی -رییس‌جمهور پیشین افعانستان. او، گفته بود: «عثمان کاکر یک سیاست‌مدار برجسته است… از بارگاه خداوند برایش صحت‌مندی کامل استدعا می‌کنم.»

منظور پشتین، رهبر جنبش تحفظ پشتون‌ها، گفته بود: «عثمان کاکر یک سیاست‌مدار برجسته‌ی پشتون‌ها است. خداوند او را زنده و سلامت داشته باشد.» هم‌چنان، محب‌الله صمیم، وزیر امور سرحدات و قبایل، طی پیامی، گفته بود: «فکر و مبارزه‌ی عثمان کاکر در کل یک فکری برای زندگی بهتر است.»

با این همه، تصمیم وزارت اطلاعات و فرهنگ مبنی بر نام‌گذاری جاده‌ای به نام عثمان کاکر، در میان کاربران شبکه‌های اجتماعی افغانستان، با موجی از انتقادها روبه‌رو شده است.

جعفر عطایی، روزنامه‌نگار، در برگه‌ی فیسبوکش، با اشاره بر تصمیم وزارت اطلاعات و فرهنگ، نوشته است که در افغانستان حتا یک سنگ قبر آبرومندانه برای ابوریحان بیرونی وجود ندارد. به گفته‌ی او، زادگاه مولانا در بلخ، محل تجمع افرادی است که چرس دود می‌کنند. عطایی، هم‌چنان افزوده است که ابوعلی سینای بلخی، چنان از خاطر عوام محو شده که گویا در افریقا به دنیا آمده باشد؛ «اما برای عثمان کاکر که یک سیاست‌مدار قومی درجه‌چند در پاکستان بود و پایش لغزید، مرد، در کابل خیابانی به رسم احترام نام‌گذاری می‌شود. ستم ملی، انحصار قومی نمادهای ملی، فقدان عقلانیت و تدبیر، بیش‌تر از این هم ممکن است؟»

این در حالی است که شماری از کاربران فضای مجازی، باور دارند که عثمان کاکر، به خاطر گرایش‌هایی که به مردم افغانستان داشت، نام‌گذاری جاده‌ای در کابل به نام او، می‌تواند منطقی باشد.

تمیم صافی، یکی از کاربران فیسبوک، در پای متن ذکی دریابی، نوشته است که از مصاحبه‌های عثمان کاکر، فهمیده می‌شود که چارچوب ذهنی او، افغانی بود تا پاکستانی. به باور صافی، کاکر به خاطر افغانستان بود که سرش را باخت؛ نه پاکستان.

از سویی هم، نثار نبیل –یکی از کاربران فیسبوک- اما در کامنتی خطاب به جعفر عطایی، گفته است که شما هر قدر تلاش کنید، پشتون‌های آن‌ سوی خط دیورند را نادیده بگیرید تا این قوم قلیل شوند و میدان تاخت‌وتاز به مریضان و متعصبان باز شود که یک بار دیگر کشور را به انحطاط بکشانند، موفق نمی‌شوید. به باور نبیل، هویت متمایل به افغان کاکر، بر هویت پاکستانی‌اش می‌چربید.

به نظر برخی‌ها، نام‌گذاری جاده‌ای به ‌نام عثمان کاکر، می‌تواند به روابط بین افغانستان و پاکستان تنش ایجاد کند. این در حالی است که تعدادی از مقامات افغانستانی، قصد اشتراک در مراسم خاک‌سپاری عثمان کاکر را داشتند؛ اما شورای امنیت ملی، در پیامی گفته بود که سرور احمدزی، معاون مشاور امنیت ملی در امور سیاسی مردمی و محب‌الله صمیم، وزیر سرحدات و قبایل، بر اساس تصمیم حکومت افغانستان، قرار بود در مراسم خاک‌سپاری عثمان کاکر اشتراک کنند؛ اما، پاکستان از سفر این مقام‌ها جلوگیری کرد.

این در حالی است که چندی پیش، پاکستان برای نشان‌دادن ارادت خود به افغانستان، جاده‌ای را به نام احمدشاه مسعود نام‌گذاری کرد که با استقبال فراوان شهروندان افغانستان روبه‌رو شد.