در یک تصویر کلی، وضعیت امنیتی افغانستان، هم‌چنان شکننده و تاریک است. با گذشت هر روز به رقم تلفات شهروندان کشور افزوده می‌شود. پس از شروع گفت‌وگوهای صلح، انتطار می‌رفت که شهروندان افغانستان روزهای خوشی در پیش رو داشته و بیش‌تر از این شاهد جنگ و خون‌ریزی نباشند؛ اما هر روز که به پایان خروج کامل سربازان خارجی نزدیک می‌شویم، شعله‌های جنگ در جغرافیای کشور گسترده‌تر شده و زندگی افراد بیش‌تری را می‌سوزاند.
از زمانی که ریاست‌جمهوری ایالات متحده، اعلام کرد که نیروهای خارجی تا ۱۱ سپتمبر سال روان، افغانستان را ترک می‌کنند، اوضاع امنیتی کشور شکننده‌تر شده است. طالبان در ماه‌های اخیر، حمله‌های شان را افزایش داده و نتیجه‌ی این تحرک، سقوط بیش‌تر از ۱۵۰ ولسوالی بوده است. حمله‌های این گروه هنوز هم به شدت ادامه دارد.
به دنبال گسترش جغرافیای جنگی، نیروهای امنیتی و دفاعی در کشور، از حالت دفاعی به تهاجمی درآمده و در نتیجه‌ی راه‌اندازی حمله‌های هوایی و عملیات پاک‌سازی، توانسته اند که بیش‌تر از ۳۰ ولسوالی را از کنترل هراس‌افگنان طالب، آزاد کنند.
اجمل‌عمر شینواری، سخن‌گوی مشترک نهادهای دفاعی و امنیتی، روز دوشنبه -۴ اسد-، در یک نشست خبری، گفت که در جریان یک هفته‌ی گذشته، در نتیجه‌ی ۱۵۴ عملیات نظامی در مناطق مختلف افغانستان، هزار و ۵۲۸ جنگ‌جوی طالب کشته، ۸۰۱ جنگ‌جو زخمی و ۱۶ نفر دیگر شان بازداشت شده اند.
همین گونه، وزارت دفاع، می‌گوید که در جریان یک شبانه‌روز گذشته، در نتیجه‌ی ضدحمله‌ی نیروهای ارتش، ۱۸۷ هراس‌افگن طالب در کشور کشته، ۱۱۲ تن دیگر زخمی و ۲ نفر شان نیز بازداشت شده اند. هرچند نیروهای امنیتی-دفاعی افغانستان نیز تلفاتی داشته اند؛ اما، نهادهای امنیتی از شریک‌سازی تلفات نیروهای امنیتی به رسانه‌ها خودداری می‌کنند.
بر اساس معلومات سخن‌گوی مشترک نهادهای امنیتی و دفاعی، طالبان در یک هفته‌ی گذشته، ۱۴ غیرنظامی را کشته و ۲۹ غیرنظامی را زخمی کرده اند.
از آن جایی که حمله‌های طالبان و سقوط ولسوالی‌ها به دست طالبان، نگرانی و انتقاد شدید شهروندان کشور را به هم‌راه داشت، ریاست‌جمهوری، اعلام کرد که برنامه‌ی منظمی برای تغییر وضعیت امنیتی در سه تا شش ماه آینده وجود دارد. رییس‌جمهور غنی در روز نخست عید قربان، از این برنامه خبر داد و گفت: «هفته‌ی گذشته را روی این سپری کردم تا یک برنامه‌ی فوری عملی ترتیب شود و وضعیت جنگ را تغییر دهد. این برنامه، تهیه شده و از نظر امنیتی دو بخش دارد؛ بخشی از این برنامه، تعیین اولویت‌ها برای نیروهای امنیتی و دفاعی کشور است.»
در همین حال، محمد امیری، معاون سخن‌گوی ریاست‌جمهوری، به روزنامه‌ی صبح کابل، می‌گوید که این برنامه در سه بخش اساسی -مدیریت بهتر، هماهنگی بهتر و سوق اداره‌ی قوت‌ها و منابع- ترتیب شده و با عملی‌شدن آن، وضعیت تا اندازه‌ی زیادی مدیریت خواهد شد.
آقای امیری، گفت: «فعلا یک حالت استقرار به وجود آمده و تلاش رهبری حکومت، این است که با هماهنگی بیش‌تر و مدیریت بهتر، منابع را در جاهایی که ضروری است، سوق و اداره بدهد و توقع این است که در اثر آن، حمایت مردم از یک طرف و از طرف دیگر، رهبری حکومت سفری به ولایت دارد تا هم خطوط جنگ را از نزدیک می‌ببیند، حاصل آن یک استقرار نسبی است.»
او ضمن این که اطمینان می‌دهد، با عملی‌شدن این برنامه در سه الی شش ماه آینده، وضعیت امنیتی و جبهات جنگ تغییر می‌کند، هم‌چنان می‌گوید که بر اساس این برنامه، از خیزش‌های مردمی در چهارچوب ارتش ملی و تحت رهبری نیروهای امنیتی، پشتیبانی مدیریت می‌شود.
این در حالی که به تازگی ینس استولتنبرگ، دبیر کل ناتو نیز، گفته است که وضعیت امنیتی در افغانستان، چالش‌برانگیز است و نیاز به گفت‌وگو و توافق دارد تا ادامه‌ی جنگ و درگیری.
دبیر کل ناتو، روز سه‌شنبه -۵ اسد-، پس از تماس تلفنی با رییس‌جمهور غنی، در برگه‌ی تویترش، نوشته است که ناتو به حمایت از افغانستان، از جمله تأمین بودجه‌ی نظامی، حضور غیرنظامی و آموزش نیروهای امنیتی افغانستان در خارج از این کشور، ادامه خواهد داد.
جنگ افغانستان تبدیل به جنگ داخلی شده است
هم‌زمان با این که میدان‌های نبرد در افغانستان داغ‌تر شده، هیئت‌های گفت‌وگوکننده‌ی دولت و طالبان نیز در قطر سرگرم رأی‌زنی در مورد آینده‌ی افغانستان استند؛ آینده‌ای که تا اکنون روزنه‌ی روشنی از آن نیست.
حدود ۱۲ روز پیش، یک هیئت مشترک از دولت و چهره‌های سیاسی افغانستان به رهبری عبدالله عبدالله، رییس شورای عالی مصالحه‌ی ملی، به قطر رفت تا با طالبان در مورد سرعت‌‌دادن گفت‌وگوها، بحث و تبادل نظر کنند. حاصل این سفر دوروزه، تنها اعلامیه‌ای بود که سرور دانش، معاون دوم ریاست‌جمهوری، آن را بی‌معنا خواند. دو طرف پس از دو روز گفت‌وگو پشت درهای بسته، تنها بر ادامه‌ی گفت‌وگوها توافق کردند.
با این حال، شماری از اعضای هیئت گفت‌وگوکننده‌ی دولت افغانستان، می‌گویند که نشست‌ها میان دو طرف ادامه دارد و یک سلسله ابتکارعمل‌ها از سوی هیئت جمهوری وجود دارد.
داکتر امین احمدی، عضو هیئت گفت‌وگوکننده‌ی دولت، در صبحت با روزنامه‌ی صبح کابل، ابراز امیدواری می‌کند که گفت‌وگوهای جدی میان دو طرف هرچه زودتر آغاز شود تا در مورد مسأیل بنیادی بحث و تبادل نظر صورت بگیرد.
آقای احمدی با اشاره به این که حضور نظامی نیروهای خارجی در افغانستان رو به پایان است، تأکید می‌کند که جنگ کنونی طالبان در افغانستان، توجیه اخلاقی، ملی و سیاسی ندارد و با توجه به رویکرد طالبان، «جنگ تقریبا به جنگ داخلی تبدیل شده است.»
این عضو هیئت گفت‌وگوکننده‌ی دولت، می‌گوید: «طالبان که ادعا می‌کردند، جنگ شان در مقابل خارجی است و به آن، یک وجهه‌ی دینی می‌دادند، او [دلیل] از بین رفته است. یک جنگ بسیار ویران‌گر که سبب شده، ۱۳ میلیون نفر دچار فقر غذایی شود. در واقع عواقب فاجعه‌آمیز جنگ، این جنگ را از هر گونه توجه اخلاقی عاری ساخته.»
پیش‌تر راس ویلسن، سرپرست سفارت امریکا در کابل نیز، گفته است که عدم تمایل طالبان به گفت‌وگوهای معنادار صلح، نشان‌دهنده‌ی بی‌تفاوتی این گروه نسبت به زندگی غیرنظامیان است.
آقای ویلسن، روز دوشنبه -۴ اسد-، در تویتی گفته است که شهروندان افغانستان همه‌روزه، دچار مرگ و ویرانی بیش‌تر می‌شوند و ممکن است، ادامه‌ی این وضعیت، با تلاش‌های خیرخواهانه در میز گفت‌وگوها، متوقف شود.
با این همه اعضای هیئت گفت‌وگوکننده‌ی دولت افغانستان، می‌گویند که آن‌ها برای رسیدن به یک توافق صلح، به قطر آمده اند و پافشاری‌ای بر ادامه‌ی جنگ ندارند. احمدی، گفت: «این جنگ را طالبان ادامه می‌دهند، جمهوریت جنگ نمی‌کند.»
