مولوی انصاری؛ باغی یا مهره‌ی استخبارات منطقه؟

روح‌الله طاهری
مولوی انصاری؛ باغی یا مهره‌ی استخبارات منطقه؟

«ماموران ملکی و نظامی و کسی که با قلم خود، پول خود، از نظام حمایت می‌کنی، مرتکب گناه کبیره شدی. هر جنایتی که در این نظام شود، تو عسکر، تو پولیس و مامور به تمام جنایات شریک هستی.» این کلمه‌ها بخشی از سخنان مولوی مجیب‌الرحمان انصاری، خطیب مسجد گازرگاه هرات است که واکنش‌های فراوانی را برانگیخته است.
مجیب‌الرحمان انصاری، در خطبه‌ی نماز جمعه (۱ حوت) در حضور نمازگزاران مسجد گازرگاه هرات، گفته است؛ پشتیبانی از نظام کنونی، «گناه کبیره» به‌شمار رفته و علمای دینی‌ای که این نظام را تأیید می‌کنند، از جمله‌ی یهود و نصارا هستند.
این سخنان در حالی از منبر یک مسجد گفته می‌شود که بنا بر گسترش ناامنی و داغ بودن میدان‌های جنگ، دولت افغانستان در شرایط شکننده‌ای به سر می‌برد؛ شرایطی که گفت‌وگوهای صلح افغانستان به بن‌بست خورده و گروه طالبان دنبال حاکمیت امارت اسلامی در این کشور است.
این گفته‌های ملا انصاری، واکنش‌های زیادی را در میان شهروندان و بلندپایگان حکومت افغانستان داشته است.
عبدالوحید قتالی، والی ولایت هرات، به‌نحوی سخنان مولوی انصاری را به داعش نسبت داده و گفته است که اجازه نمی‌دهد، افراط‌گرایی در هرات رشد کند و داعش به این ولایت بیاید.
آقای قتالی که در یک نشست خبری، روز شنبه (۲ حوت) سخن می‌زد، با اشاره به سخنان مولوی انصاری گفت: «من به شما هراتیان تعهد می‌سپارم که نه داعش آمدنی است و نه هم وحشت و دهشت. مگر ما مرده باشیم که در این شهر دوباره وحشت بیاید. بیرق‌های پلید و سیاه خود را پایین کنید.» او، انصاری را متهم به خوش‌خدمتی برای داعش کرده و می‌گوید: «نمی‌گذاریم که در شهر داعش بیاید و این خوش‌خدمتی‌ها را رها کنید.»
در کنار حرف‌های والی هرات، دفتر شورای امنیت ملی افغانستان نیز، درحالی‌که انصاری را به بغاوت در برابر نظام متهم می‌کند، می‌گوید که امکان دارد، پای استخبارات بیرونی در حرف‌های انصاری دخیل باشد.
حمدالله محب، مشاور شورای امنیت ملی افغانستان، می‌گوید؛ امکانش زیاد است که سخنان مولوی انصاری بعد استخباراتی داشته باشد.
آقای محب که (شنبه، ۲ حوت) در یک نشست خبری مشترک با رییس عمومی امنیت ملی و معاونان وزارت‌های دفاع و داخله صحبت می‌کرد، در واکنش به اظهارات مولوی مجیب‌الرحمان انصاری، گفت؛ کسی که بر ضد نظام مردم را تحریک می‌کند، «باغی» است.
جدای واکنش نهادهای امنیتی، وزارت ارشاد، حج و اوقاف کشور نیز حرف‌های انصاری را در تضاد با آموزه‌های اسلام و منافع ملی شهروندان دانسته و می‌گوید که سخنان این مولوی ریختن آب در آسیاب دشمن است.
در اعلامیه‌ی وزارت ارشاد، حج و اوقاف که (شنبه، ۲ حوت)‌ منتشر شده، آمده است که اوضاع افغانستان در نقطه‌ی بسیار شکننده‌ای قرار دارد و چنین اظهارات تنها می‌تواند آتش جنگ را شعله‌ور کرده و به‌شدت آن بیافزاید: «اظهارات ملا انصاری می‌تواند پیامد‌های ناگواری در پی داشته باشد، مزید بر ریختن خون انسان‌ها، سبب تخریب منازل و مراکز دینی و فرهنگی، فعالیت‌های تجاری و خدماتی در کشور می‌گردد.»
با این‌همه، درحالی‌که مولوی انصاری، شهروندان را به گونه‌ی آشکارا در برابر نظام می‌شوراند، هنوز هم آزادانه در هرات گشت‌وگذار دارد و مانعی از سوی نهادهای امنیتی و عدلی و قضایی کشور برایش ایجاد نشده است.
آقای محب می‌گوید که به ریاست امنیت ملی وظیفه سپرده شده تا ابعاد استخباراتی-منطقه‌ای اظهارات مولوی انصاری را بررسی کند: «اگر کدام موضوع استخباراتی باشد که در زون غرب استخبارات منطقه هم فعال هستند. به امنیت ملی وظیفه سپرده شده که او را یک‌بار بررسی کند؛ چون زیاد امکان دارد که مربوط به موضوع منطقه‌ای باشد.»
به باور حقوق‌دانان، اگر فردی، شهروندان را در برابر حکومت تحریک کند، مرتکب جرم شده و باید زیر بازپرس نهادهای عدلی و قضایی قرار گیرد. وحید فرزه‌ای، حقوق‌دان، به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید که اگر «تبلیغ» در تضاد با امنیت ملی کشور باشد، جرم پنداشته شده و تبلیغ‌کننده نظر به قوانین نافذه‌ی کشور باید مجازات شود.
با این حال، دفتر شورای امنیت ملی، در تلاش است تا اگر سخنان انصاری ریشه در استخبارات منطقه‌ای و یا جهانی داشته باشد، او را زیر پیگرد قرار دهد.
این نخستین باری نیست که مولوی انصاری از روی گفته‌ها و دیدگاه‌های جنجالی‌اش، سرخط خبرها می‌شود؛ همین‌که نام این فرد از زبان‌ها می‌افتد، با سخن تازه‌ای خودش را بر سر زبان‌ها می‌اندازد.
در فاصله‌ی کم‌تر از یک سال، زمانی که ویروس کرونا در افغانستان و به‌ویژه در هرات فراگیر شد، انصاری برخلاف دستور نهادهای بهداشتی و وزارت ارشاد، حج و اوقاف، به گونه‌ی دسته‌جمعی مراسم نمازگزاری را در مسجدی گازرگاه هرات برگزار می‌کرد و این ویروس را رحمت خدا برای مسلمانان و عذابش برای کفار می‎‌دانست.
حکومت در آن زمان نیز، مانع کارکردهای انصاری که امنیت جانی شهروندان را به خطر انداخته بود، نشد. از سویی هم انصاری در ماه جدی سال ۱۳۹۸، ساختاری را زیر نام «امربه‌معروف و نهی از منکر» در هرات ایجاد کرد و گفت که در صورت بازداشت افراد به اتهام؛ زنا، شراب‌نوشی و قماربازی در شمال هرات، خود حدود را بر آن‌ها جاری می‌کند و برای این کار اعتنایی به حکومت محلی هرات ندارد.
او گفته بود که با طلبه‌هایی که در مسجد گازرگاه هرات دور خودش جمع کرده، این کار را انجام خواهد داد.
از سویی هم در عکس‌ها و شماری از ویدیوهایی که از انصاری در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شود، دو جنگ‌جو را نشان می‌دهد که با کلاشینکوف‌هایی که دارند از او نگهبانی می‌کنند.
در همین حال، عبدالواحد قانع، آمر روابط عامه‌ی وزارت ارشاد، حج و اوقاف به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید که مسجد جامع گازرگاه هرات، در این وزارت ثبت نشده است.
پس از واکنش‌ها به گفته‌های تازه‌ی ملا انصاری، روز گذشته (یک‌شنبه، ۳ حوت) شورای علمای افغانستان، با نشر اعلامیه‌ای گفته‌های انصاری را مایه ایجاد فتنه میان شهروندان افغانستان و فروپاشی نظام خواندند. «نظام برخاسته از آرا و نظریات مردم مسلمان ما، ازجمله هزاران تن از علمای دین است. این نظام توأم با مشکلاتی که دارد، از بی‌حکومتی و نبود نظام و قانون بهتر است؛ لذا به‌جا خواهد بود که ما این بنای ناپخته و ناتمام را کامل کرده و نواقص آن را رفع کنیم.»