دور هجدهم نشست سازمان همکاری‌های شانگهای (پیمان شانگهای) روز گذشته، شنبه (۱۱عقرب) با حضور سران بیش از ۱۰ کشور در تاشکند، پایتخت اوزبیکستان برگزار شد. عبدالله عبدالله، رییس اجرایی حکومت وحدت ملی، به نمایندگی از افغانستان در این نشست شرکت کرده بود.
رییس اجرایی حکومت، در این نشست با ابراز نگرانی از ادامه‌ی فعالیت‌های تروریستی در افغانستان و منطقه، خواستار یک استراتیژی مؤثر در مبارزه با هراس‌افگنی شد. آقای عبدالله، تأکید کرد که رفاه منطقه‌ای سازمان همکاری‌های شانگهای به صلح و ثبات در افغانستان ارتباط دارد و لازم است تا به صورت مشترک و سازنده برای حل چالش‌های مشترک منطقه به خصوص در افغانستان، کار صورت گیرد.
او، همچنان به اعضای شرکت‌کننده در این نشست پیشنهاد کرد که (پیمان شانگهای) باید اقدامات لازم را برای مقابله با تروریزم در منطقه روی دست بگیرد.
یک روز پیش از این نشست، امید میثم، معاون سخنگوی ریاست اجرایی، به روزنامه‌ی صبح کابل گفته بود، هجدهمین دور نشست سران سازمان شانگهای با محوریت جنگ و صلح در منطقه، همکاری‌های اقتصادی، اتصال منطقه‌ای، مسأله‌ی گروهای تروریستی در منطقه و سازوکارهایی در مورد صلح و ثبات در افغانستان برگزار می‌شود.
معاون سخنگوی ریاست اجرایی نیز برگزاری این نشست را به این دلیل برای افغانستان مهم و ارزش‌مند می‌خواند که می‌گوید، بسیاری از گروه‌های تروریستی، ریشه‌ی منطقه‌ای و جهانی دارند و از همین جهت نقش کشورهای منطقه در تأمین صلح و ثبات در این کشور بسیار مهم است.
در همین حال، سران کشورهای تاجیکستان، ایران، قزاقستان، قرقیزستان، روسیه، هند، چین و دبیرکل سازمان همکاری‌های شانگهای، از اقدامات حکومت افغانستان برای تأمین صلح قدردانی کرده و اطمینان داده اند که کشورهای منطقه در تلاش ایجاد سازوکارهایی منطقی برای رسیدن به صلح استند.
همزمان با برگزاری هجدهمین دور نشست سازمان همکاری‌های شانگهای، شماری از آگاهان سیاسی می‌گویند که این نشست‌ها فیصله‌های سودمندی به دنبال ندارد و تنها اعضای سازمان شانگهای به دنبال جاطلبی استند و می‌خواهد با برگزاری چنین نشست‌هایی، جایگاه ناتو را در افغانستان تضعیف و موجودیت خود را در منطقه تثبت کنند.
به باور این آگاهان، کشورهایی همچون چین، هند و روسیه که با هم منافع مشترک دارند، تلاش می‌کنند، به نحوی با برگزاری این نشست‌ها، مسؤولیت امنیت افغانستان را بر عهده بگیرند.
رحمت الله بیژن‌پور، آگاه مسائل سیاسی و استاد دانشگاه، به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید که جریان شانگهای (پیمان شانگهای) در حقیقت پادزهر ناتو در افغانستان است و به همین دلیل، نشست‌هایی با سیاست‌هایی به نحوی توضیحی برگزار می‌کند.
آقای بیژن‌پور تأکید می‌کند که برگزاری این نشست‌ها، نتیجه‌ی مطلوبی به همراه ندارد و تنها به این مناسبت برگزار می‌شود که اعضای این سازمان می‌خواهند از خلایی که در نحوه‌ی مدیریت عملیاتی ناتو در افغانستان به میان آمده استفاده و جایگاه نیروهای ناتو را در این کشور کم‌رنگ کنند.
بیژن‌پور، به این باور است که پیمان شانگهای به این زودی‌ها نمی‌تواند جانشین ناتو در افغانستان شود؛ زیرا مصارف و هزینه‌هایی را که ناتو و امریکا در افغانستان متحمل شده اند، شانگهای نمی‌تواند آن را به تنهایی تأمین کند؛ فقط می‌تواند، بخشی از نیروهای خود را در افغانستان جابه‌جا کند تا بتواند در روند صلح در این کشور نقش داشته باشد.
این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که پیش از این، هفده‌بار دیگر این نشست‌ها با میزبانی کشورهای مختلف برگزار شده است؛ اما تا کنون تأثیرگذاری قابل ملاحظه‌ای از برگزاری چنین نشست‌هایی دیده نشده است. بهار امسال نیز هفدهمین دور نشست شانگهای در آستانه، پایتخت قزاقستان برگزار شده بود. در دور هفدهم، رییس‌جمهور غنی به نمایندگی از افغانستان در این نشست شرکت کرده بود. آقای غنی در آن زمان گفته بود که کشورهای حامی تروریستان، بهای حمایت شان از این گروه‌ها را خواهند پرداخت.
با این همه اما آن چه که بیشتر در این دور نشست سازمان شانگهای محوریت بحث‌ها بود، مسأله‌ی صلح در افغانستان بوده؛ پروسه‌ای که حدود یک سال پیش از سوی امریکا آغاز شد؛ اما پس از قریب به ۱۰ ماه و ۹ بار مذاکره با طالبان، از سوی دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری امریکا، متوقف شد.
با این که حکومت افغانستان گفته است تا زمانی که پاکستان تضمینی مبنی بر قطع جنگ را در این کشور ندهد، صلح و ثبات تأمین نخواهد شد؛ اما اخیرا زمزمه‌هایی شنیده می‌شود که گویا تلاش‌ها برای ازسرگیری دوباره‌ی مذاکرات صلح با طالبان آغاز شده است.
در همین حال، آگاهان سیاسی به این باور استند، تا زمانی که کشورهای منطقه به ویژه پاکستان، از بحران‌آفرینی در افغانستان سود ببرد، تحقق یافتن صلح و ثبات در افغانستان به یک رؤیا می‌ماند.
