نشست ژنو؛ جامعه‌ی جهانی در کنار افغانستان می‌ماند

عبدالرازق اختیاربیگ
نشست ژنو؛ جامعه‌ی جهانی در کنار افغانستان می‌ماند

سرانجام پس از ماه‌ها انتظار و آمادگی، نشست ژنو در مورد افغانستان برگزار شد. دولت فنلند و سازمان ملل متحد از برگزارکنندگان اصلی این نشست بودند. افغانستان نیز میزبان شرکت‌کنندگان نشست ژنو بود و محمدحنیف اتمر، وزیر خارجه‌ی افغانستان این نشست را گردانندگی می‌کرد.
نصیر اندیشه، سفیر افغانستان در سویس، می‌گوید که با توجه به مشاهدات او، سطح کمک‌های جامعه‌ی جهانی نسبت به نشست چهار سال قبل تغییرات زیادی نکرده است. آقای اندیشه گفت: «ادامه‌ی کمک‌ها این را به ملت افغانستان می‌رساند که جامعه‌ی جهانی، هم‌چنان در کنار آن‌ها قرار خواهد داشت.»
بر اساس راه‌برد ملی صلح و توسعه‌ که از سوی دولت افغانستان ترتیب شده، از جامعه‌ی جهانی خواسته شده که برای چهار سال آینده، سالانه حدود ۳ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دالر کمک شود. به نقل از رسانه‌های داخلی و خارجی، دولت افغانستان بر اساس این راه‌برد سه گزینه‌ی کمکی از جامعه‌ی جهانی داشته است؛ در گزینه‌ی نخست، دولت افغانستان خواستار تداوم ۳ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دالر کمک‌های سالانه‌ی جامعه‌ی جهانی شده است که با تایید آن، رشد اقتصادی افغانستان به ۳٫۵ درصد خواهد رسید.
در گزینه‌ی دوم نیز، از جامعه‌ی جهانی خواسته شده است که به کمک‌های غیرنظامی دو تا سه میلیارد دالری به افغانستان ادامه داده شود.
هم‌چنان به عنوان آخرین گزینه، دولت افغانستان بیش از ۱۶ میلیارد دالر نظامی و غیرنظامی برای چهار سال آینده درخواست کرده است.
این در حالی است که در دو نشست پیشین توکیو-۲۰۱۲ و نشست بروکسل-۲۰۱۶ به ترتیب ۱۶ میلیارد دالر در نشست توکیو و ۱۵ میلیارد دالر در نشست بروکسل، تعهد مالی دریافت کرد.
در نشست امسال ژنو، بیش از ۱۰۰ کشور جهان به گونه‌ی حضوری و آنلاین شرکت کرده بودند. نمایندگان تمام کشورها و سازمان‌های بین‌المللی حاضر در این نشست، از ادامه‌ی کمک مالی و غیرمالی شان از افغانستان خبر دادند.
شرکت‌کنندگان این نشست، ضمن اعلام حمایت مالی و غیرمالی شان به افغانستان، شرایطی نیز داشتند. مبارزه با فساد، کاهش خشونت‌ها، پیشرفت در گفت‌وگوهای صلح، حفظ دست‌آوردهای دو دهه‌ی گذشته، تلاش افغانستان بران حفظ ارزش‌های اساسی زنان و شهروندان این کشور، از خواست‌های اساسی شرکت‌کنندگان در نشست ژنو بود.
رییس‌جمهور غنی در روز پایانی نشست ژنو نیز سخن‌رانی کرد. آقای غنی تاکید کرد که دولت افغانستان در جریان ۵ سال گذشته، پیشرفت‌های زیادی در بخش مبارزه با فساد اداری داشته است.
به گفته‌ی او، تمامی معیارهای استراتیژی فعلی مبارزه با فساد، به استثنای دو معیاری که در حال تطبیق است، برآورده شده و ایجاد کمیسیون مبارزه با فساد اداری یکی از نمونه‌هایی است که رییس‌جمهور از آن یاد کرد.
در نشست امسال، نه‌تنها در مورد ادامه‌ی حمایت‌های مالی جامعه‌ی جهانی صحبت شد؛ بلکه نمایندگان کشورها و سازمان‌های بین‌المللی در مورد گفت‌وگوهای فعلی صلح افغانستان و آتش‌بس نیز اظهاراتی داشتند.
آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل متحد، ضمن اعلام حمایت از دولت و مردم افغانستان، خواستار آتش‌بس فوری بشردوستانه شد.
دبرا لاینز، نماینده‌ی دبیر کل سازمان ملل برای افغانستان، در مورد صلح افغانستان گفت که این روند دشوار است و زمان‌بر خواهد بود. بانو لاینز تاکید کرد که این کشور در سال‌های گذشته دست‌آوردهای زیادی داشته و باید به جلو حرکت کند نه به عقب.
جوزف بورل فانتلیس، نماینده‌ی ارشد اتحادیه‌ی اروپا که به گونه‌ی آنلاین در این نشست حضور داشت، گفت افغانستان نه تنها به حمایت مالی؛ بلکه نظامی و امنیتی نیز نیاز دارد. به گفته‌ی او، خشونت باید نه فردا، بلکه اکنون متوقف شود.
مقدار کمک‌های مالی به افغانستان
هرچند شرکت‌کنندگان در نشست امسال ژنو، از وخامت وضعیت اقتصادی در نتیجه‌ی همه‌گیری ویروس کرونا شاکی بودند؛ اما با آن‌ هم هر کشور به اندازه‌ی توان مالی اش تعهداتی به افغانستان داشته است.
در این نشست، نماینده‌ی بانک توسعه‌ی آسیایی ۹۰۰ میلیون دالر برای چهار سال آینده به افغانستان تعهد کرد. اتحادیه‌ی اروپا ۱٫۲ میلیارد دالر تعهد کرد. استرالیا نیز تعهد کرد که برای چهار سال آینده ۲۰۰ میلیون دالر استرالیایی می‌پردازد. ایتالیا نیز ۳۵ میلیون یورو تعهد کرد. همین‌طور کانادا ۲۷۰ میلیون دالر کمک مالی می‌کند.
دنمارک، هالند، فنلند، هندوستان، سویدن و اندونیزیا به ترتیب ۶۴ میلیون، ۲۲۰ میلیون، ۲۰۰ میلیون، ۸۰ میلیون، ۹۳۲ میلیون و ۵ میلیون دالر برای کمک به افغانستان تعهد کردند. ترکیه نیز تعهد کرد که برای ۲ سال آینده ۷۵ میلیون دالر به افغانستان بدهد.
نمایندگان کشورهای بریتانیا، جاپان، ناروی، سویس اسلواکی، فرانسه، استونی نیز به ترتیب، ۱۵۵ میلیون پوند، ۱۸۰ میلیون دالر سالانه، ۶۹ میلیون دالر، ۱۰۴ میلیون دالر، ۳ میلیون دالر، ۸۸ میلیون یورو سالانه، یک میلیون یورو سالانه و یک میلیون دالر کمک مالی تعهد کردند.
امریکا که از بزرگ‌ترین حمایت‌کنندگان مالی افغانستان است نیز تعهد کرده که برای یک سال آینده ۶۰۰ میلیون دالر به افغانستان کمک ‌کند که از این جمله ۳۰۰ میلیون آن برای پیشبرد روند صلح خواهد بود. ادامه‌ی کمک‌های این کشور به افغانستان نیز بستگی به تعهدات دولت این کشور دارد.
همین‌گونه، کشور آلمان تعهد کرده است که در چهار سال آینده، ۴۳۰ میلیون یورو به افغانستان کمک کند.

با توجه به مجموع کمک‌ها، جامعه‌ی جهانی تعهد کرده است که در سال ۲۰۲۱ بیشتر از سه میلیارد دالر به افغانستان کمک می‌کند. در صورتی که حکومت افغانستان به تعهداتش عمل کند، این کمک‌ها در چهار سال، بیشتر از ۱۳ میلیارد خواهد بود.
با این همه، انتظار می‌رود که دولت افغانستان با دریافت کمک‌های جهانی برای چهار سال آینده، در زمینه‌ی صلح پایدار، مصونیت غذایی، مبارزه با فقر، خودکفایی نهادهای دولتی، سرمایه‌گذاری روی منابع عایداتی و مبارزه با ویروس کرونا کار کند.
یک روز پیش از برگزاری نشست ژنو، صدیق صدیقی، سخن‌گوی ریاست‌جموری گفته بود: «حکومت افغانستان خود را متعهد به حفظ، تقویت و توسعه‌ی دست‌آوردهای اخیر می‌داند. در سند چارچوب ملی صلح و انکشاف افغانستان، مسیر خودکفایی افغانستان واضح و تشریح شده است. اعمار صلح، دولت‌سازی و بازسازی، سه هدف بزرگی است که ما را به تحقق افغانستان دموکراتیک و صلح‌آمیز نزدیک می‌سازد.»