مقام‌های ارشد امنیتی افغانستان، می‌گویند که القاعده با طالبان روابط فراتر از ایدیوژیک برقرار کرده و «تغییرات اخیر» در اوضاع افغانستان، فرصتی ایجاد کرده که این شبکه در انتظارش بود.
ضیا سراج، رییس عمومی امنیت ملی افغانستان که دیروز –شنبه، ۸ جوزا- در یک نشست خبری در کابل، تأکید کرد؛ رهبران القاعده که پیش از این در مناطق اطراف افغانستان پنهان شده بودند، اخیرا روی صحنه آمده اند.
آقای سراج گفت: «زمانی که اسامه بن‌لادن در ابیت‌آباد پاکستان در نزدیکی یکی از مراکز نظامی این کشور کشته شد، مدتی گروه القاعده روی صحنه نبود و اهداف‌شان را از طریق گروه‌های تروریستی دیگر دنبال می‌کردند؛ اما در تغییراتی که این اواخر آمد، ما بیش‌تر می‌بینیم که القاعده روی صحنه می‌آید.»
رییس عمومی امنیت ملی افغانستان، هشدار می‌دهد که نیت القاعده برای تهدید غرب، هنوز تغییر نکرده و این شبکه، منتظر دو چیز است؛ زمان و توانایی. به گفته‌ی آقای سراج، اگر این دو «عنصر» را به دست آورند، این شبکه‌ی تروریستی، از چنین کاری (تهدید غرب)، دریغ نخواهد کرد.
این مقام ارشد امنیتی افغانستان، گروه طالبان را مقصر اصلی رشد دوباره‌ی القاعده در خاک افغانستان می‌داند و تأکید دارد که طالبان و القاعده در کنار روابط فکری و ایدیولوژیک، روابط تنگاتنگ فامیلی برقرار کرده اند؛ طوری که روابط‌شان ناگسستنی شده است.
رییس عمومی امنیت ملی افغانستان، تصرح کرد: «طالبان چتر اساسی برای فعالیت تمام گروه‌های تروریستی در افغانستان بوده است. اگر طالبان با آن‌ها هم‌کاری نمی‌کردند، یک گروه تروریستی بیگانه، بدون شناخت، در یک منطقه‌ی افغانستان زندگی کرده نمی‌توانست. آن‌ها (طالبان) به هیچ موافقت‌نامه‌ای که تا اکنون امضا کرده اند، پای‌بند نیستند.»
از سویی هم، در یک گزارش شبکه‌ی «سی‌ان‌ان» در مورد حضور القاعده در خاک افغانستان، آمده که قتل حسام عبدالرئوف، معروف به ابوالمحسن المصری در اکتبر سال گذشته در ولایت غزنی، نشان می‌دهد که القاعده در افغانستان به شدت فعال است.
در بخشی از این گزارش، آمده است که القاعده از سراسر جهان برای طالبان منابع مالی تأمین می‌کند و به عضوهای این گروه، ساخت بمب را آموزش می‌دهدو طالبان در بدل آن، به آنان پناهگاه می‌دهند.
حکم بازداشت ابومصری در سال ۲۰۱۸ از سوی دادگاهی در منهتن، به اتهام قتل شهروندان امریکایی و حمایت مالی از هراس‌افگنان جهانی، صادر شده بود. در این گزارش، آمده که ابومصری پس از آن که در سال ۲۰۱۴ پاکستان را ترک می‌کند، در افغانستان پنهان می‌شود.
پیام‌هایی که از کمپیوتر حسام عبدالرئوف پیدا شده، نشان می‌دهد که او به همتایان‌اش گفته است که افغانستان به زودی می‌تواند به موقعیت پیشین‌اش -به قبل از یازدهم سپتمبر-، به عنوان قطب اصلی برای این گروه بر گردد.
طالبان، به سی‌ان‌ان گفته اند که این گروه، به توافق‌نامه‌ی دوحه متعهد است و این ادعاها از سوی دولت، برای ادامه‌ی حضور نیروهای خارجی در افغانستان و حفظ سران حکومت در قدرت صورت گرفته است.
اظهارات در مورد حضور القاعده در خاک افغانستان، در حالی مطرح می‌شود که جو بایدن، رییس‌جمهور امریکا، روز جمعه (۷ ثور) اعلام کرده بود که هیچ احتمالی وجود ندارد که القاعده یا گروه داعش، بار دیگر از افغانستان بر امریکا حمله کنند.
رییس جمهور امریکا گفته است که در صورت بازگشت القاعده به افغانستان، در این مورد، تمرکز و توجه خواهد شد؛ اما این بار حمله‌ی احتمالی القاعده یا گروه داعش از افغانستان علیه امریکا وجود ندارد؛ بلکه از پنج منطقه‌ی دیگر جهان خواهد بود؛ جاهایی که گروه‌های تروریستی در آن حضور دارند.
او در مراسم «روز یادبود» از سربازان امریکایی که در جنگ کشته شده اند، افزود: «با تهدیدات تروریزم برخاسته از افغانستان، از طریق نیروهای مستقر در خارج از این کشور مقابله خواهیم کرد.»
بایدن بدون اشاره به محل کشته‌شدن «اسامه بن‌لادن»، گفت که نظامیان امریکایی بن‌لادن را تا نزدیکی «دروازه‌های جهنم» دنبال کردند و سپس عدالت را در باره‌ی او اجرا کردند.
قطع روابط القاعده با طالبان، یکی از بندهای کلیدی توافق‌نامه‌ی امریکا با طالبان است که هم از دید کابل و هم واشنگتن، هنوز عملی نشده است.
تشدید خشونت‌ها و کندی روند صلح
از آغاز ماه می-به جز آتش‌بس روزهای عید رمضان- سنگرهای جنگ در افغانستان داغ‌تر و برعکس، روند گفت‌وگوهای صلح سردتر شده است. قرار بود که نشست استانبول با حضور هیئت گفت‌وگوکننده‌ی حکومت افغانستان و هیئت گروه طالبان، پس از ماه رمضان در ترکیه برگزار شود؛ اما با گذشت چندین هفته از زمان تعیین‌شده، این نشست هنوز برگزار نشده است.
از سویی هم، قرار بود حکومت افغانستان به خاطر ایجاد اجماع ملی در روند صلح، شورای عالی دولت را با حضور رهبران سیاسی و افراد بانفوذ افغانستان، تشکیل دهد؛ اما تا اکنون، تشکیلات، صلاحیت‌ها و مکانیزم کاری این شورا، مشخص نشده است.
حمدالله محب، مشاور امنیت ملی افغانستان، دیروز شنبه (۸ جوزا)، در نشست خبری‌ای در مورد تشکیل شورای عالی دولت، گفت که مشوره با بزرگان دوام دارد. «اجماعی که در سطح سیاسی لازم است به وجود آمده؛ اما روی شکلیات و صلاحیت‌های این شورا هنوز هم به بحث بیش‌تر نیاز است.»
برخلاف کندی روند صلح، آتش جنگ در بیش‌تر از ۲۰ ولایت افغانستان در حال تندترشدن است. مقام‌های امنیتی افغانستان، می‌گویند که برنامه‌ی طالبان ابتدا برای سقوط کلان‌شهرهای افغانستان ریخته شده بود که شهرهایی مانند کندهار، هلمند، غزنی، فراه و چند شهر دیگر را به کنترل‌شان بگیرند؛ اما موفق به این کار نشدند. یاسین ضیا، رییس ستاد ارتش افغانستان، می‌گوید که در شیوه‌ی عملیات وزارت دفاع تغییراتی آمده و به خاطر جلوگیری از تلفات ملکی، عملیات هوایی کم‌تر شده است. به گفته‌ی مقام‌های امنیتی افغانستان، سال گذشته به دلیل جلوگیری از تلفات غیرنظامیان، حدود ۷۰۰ عملیات نظامی هوایی در افغانستان، لغو شده است.
آقای ضیا تأکید دارد که حدود ۴۰۵ طالب از اول ماه می تا دهم می سال روان میلادی در افغانستان کشته شده است. او، تصریح کرد که چهار ولسوالی به تازگی به دست طالبان سقوط کرده است و نیروهای امنیتی، به دلیل بسته‌بودن راه‌های مواصلاتی و حفظ جان سربازان، از این چهار ولسوالی عقب‌نیشنی کرده اند.
از سویی هم، احمدضیا سراج، رییس عمومی امنیت ملی افغانستان، می‌گوید که هفته‌ی گذشته هفته‌ی خونینی برای طالبان بوده که در آن، ۱ هزار و ۵۰۰ طالب در سراسر افغانستان از سوی نیروهای امنیتی کشته و زخمی شده است.
گروه طالبان، تا اکنون در مورد این گفته‌های مقام‌های امنیتی افغانستان، اظهار نظری نکرده است.
