دوشنبهشب، شاید نزدیک سهی شب بود، که تکرار صدایی خوابم را بیدار کرد؛ صدایی که نام همخانهام را بلند بلند پشت سر هم فریاد میزد؛ در شروع فکر میکردم، خواب میبینم، چشمهایم را به هم مالیدم و به خودم تکانی دادم، صدا بلندتر شد و به دنبال نام همخانهام چند بار دزد دزد فریاد زد.
با پسر همخانهام به سمت حویلی همسایه دویدیم؛ اما دزد رفته بود.
فردای آن روز همسایهام گفت که آن شب، دزدی که به خانهی شان آمده بود، دو بالون گاز و دیکی که درونش غذا بود را برده است؛ این در حالی است که شب پیشش، از حویلی همسایهی آنسوتر، موترسایکلش را برده بودند.
این در حالی است که چند شب پیش، در خانهی پهلوی ما دزد آمده بود و پیرزن همسایه چند بار نام همخانهام را صدا زده بود؛ اما ما بیدار نشده بودیم؛ این را پس از دزدی دوم، برای مان گفت؛ این در حالی است که از این پیش در همسایگی ما از دزدی خبری نبود و کمتر از این دست اتفاقها کسی به یاد دارد. این اتفاقها، پس از قرنطین شدن کابل، رخ داده است. نوع این دزدیها نشان میدهد که این افراد، دزدان حرفهای و همیشگی نیستند؛ زیرا دزدی که با خود سلاح نداشته و جای پول و طلا، به بالون گاز و دیگر اشیای کمارزش قناعت میکند، از روی ناچاری به دزدی رو آورده است نه برای این که او دزد است.
شهر کابل، در ۹ حمل، پس از آن قرنطین شد که شیوع ویروس کوید-۱۹، در افغانستان، وارد مرحلهی گردش اجتماعی شده و روز تا روز به شمار گرفتارشدگان آن افزوده میشود.
مهمترین نگرانی مردم، پیش از قرنطین شدن کابل، این بود که پیش از گرفتار شدن به کوید-۱۹، از گرسنگی خواهند مرد.
بخش مهمی از باشندگان کابل، به مزد رزومرهی شان وابسته است؛ اما به دلیل توقف قعالیتهای روزانهای که غیر ضروری خواند شده است، این باشندگان منبع درآمد شان را از دست داده اند.
از سویی هم به دلیل این که بالای ۵۰ درصد مردم در افغانستان، زیر خط فقر زندگی میکنند، بیشتر خانوادههای افغانستانی، پساندازی برای روزهای سخت شان ندارد تا بتوانند در صورت قطع شدن درآمد، به زندگی عادی خود ادامه دهند.
از سوی دیگر از زمانی که ویروس کوید-۱۹، در افغانستان شیوع یافته است، نرخ خوار و بار نیز رو به افزایش گذاشته؛ چیزی که باعث شده است، شمار زیادی از خانوادههای فقیر پایتخت، نتوانند به راحتی نیازهای ابتدایی شان را برآورده کنند؛ مشکلاتی که به گونهی بالقوه باعث افزایش دزدیها در شهر میشود.
هر چند در طرح وضع قیود و محدودیت گردش در شهر کابل، کمک به دستفروشان و کارگران روزمزد، آمده است؛ اما در عمل تا هنوز هیچ اقدامی صورت نگرفته است. از سویی هم روز گذشته محمداشرف غنی، رییسجمهور افغانستان و کمیتهی اظطرار پیشگیری از شیوع ویروس کرونا، در دیداری که در ارگ داشته اند، به این تصمیم رسیده اند تا طرحی را برای کمک گندم به تهیدستان، افراد بیبضاعت، بیجاشدگان درونمرزی و کارگران روزمزد، ترتیب کنند؛ این در حالی است که پنج روز از قرنطین کابل میگذرد؛ اما هنوز طرح کمکرسانی به این نیازمندان ساخته نشده است.
از سوی دیگر با دوام قرنطین کابل و نرسیدن کمک از سوی دولت به نیازمندان، احتمال آن میرود که دزدیهای کوچک به دزدیهای بزرگ و مسلحانه بدل شود که این، میتواند باعث زخمی و کشتهشدن شماری از باشندگان کابل شده و زیانهای اقصتادی و روانی زیادی روی جامعه بگذارد.
اگر قرنطین کابل، کم از کم برای یک یا دو ماه دیگر ادامه پیدا کند، با توجه به فقر فراگیر و کوتاهی دولت در همکاری به نیازمندان، امکان آن میرود که دزدیها در شهر کابل، به گونهی چشمگیری افزایش یافته و در نهایت به انارشیسم اجتماعی بدل شود؛ برای این که از پیش آمدن چنین وضعیتی پیشگیری شود نیاز است که دولت هر چه زودتر به یاری باشندگان آسیبپذیر کابل و دیگر ولایتهایی که در قرنطین به سر میبرند، پرداخته و نیازهای ابتدایی شان را برآورده کند.
البته در کنار دولت، نیاز است که سرمایهداران و آن شمار از باشندگان افغانستان که توانایی خوب مالی دارند، با همکاری دولت اقدامهای جدیتری را برای گردآوردی کمک و توزیع آن به نیازمندان روی دست بگیرند.