درست ۳ ماه پیش، هوتل شرایتون در قطر، میزبان گشایش گفت‌وگوهای صلح افغانستان بود. گفت‌وگوهایی که تا هنوز جز توافق روی کارشیوه، نتیجه‌ی ملموسی نداشته است. به‌تازگی هیئت‌های گفت‌وگوکننده‌ی دولت و طالبان، فیصله کرده‌اند که برای بیست روز گفت‌وگوها را متوقف کنند.
داکتر امین احمدی، عضو هیئت گفت‌وگوکننده‌ی دولت، به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید که این تصمیم از سوی هر دو طرف گرفته شده است. از آقای احمدی در مورد پیشرفت‌ها در گفت‌وگوها پرسیدم. او گفت: «در مورد آجندای مورد نظر زیاد بحث نشده، تنها بحث‌های توزیعی شده است. تاهنوز آجندای مشترک (اصلی)، تدوین نشده، تبادله شده است.»
روز شنبه (۲۲ قوس)، سخن‌گویان هیئت‌های گفت‌وگوکننده‌ی دولت و طالبان نیز در اعلامیه‌ی مشترک گفته‌اند که در مورد محورهای گفت‌وگوها و تاریخ دور بعدی گفت‌وگوها در سال ۲۰۲۱ میلادی توافق شده است.
نادر نادری، عضو هیئت گفت‌وگوکننده‌ی دولت، در برگه‌ی تویترش نوشته است: «فهرست ابتدایی، موضوعات اجندا را مبادله کرده‌اند و دو طرف توافق کردند که دور دوم مذاکرات به تاریخ ۱۶ جدی سال روان خورشیدی آغاز شود.»
امین احمدی، می‌گوید که قرار است که هیئت دولت افغانستان تا یکی-دو روز دیگر به کابل بیاید و با رییس‌جمهور، رییس اجرایی و شماری دیگر از چهره‌های سیاسی دیدار و گفت‌وگو کنند.
براساس گزارش، پیشنهاد برای استراحت ۲۰ روزه‌ی دو هیئت از سوی دولت افغانستان مطرح شده است.
آتش‌بس نشد
همزمان با توافق دو هیئت روی کارشیوه‌ی گفت‌وگوها، انتظارها بر این بود که در مرحله‌ی بعدی، طالبان با برقراری آتش‌بس موافقت کنند. داکتر امین احمدی در آن هنگام گفته بود که تا رسیدن به این مرحله، هیئت دولت دو خواست عمده‌ی طالبان را پذیرفته؛ در این مرحله انتظار هیئت دولت از طالبان، پذیرش آتش‌بس است.
طالبان نه‌تنها که با خواست دولت افغانستان موافقت نکرد؛ بلکه حملات خود را برای به‌دست‌آوردن امتیاز، بیش‌تر کرده‌اند. براساس معلومات وزارت دفاع، طالبان در جریان هر ۲۴ ساعت، بر بیش از ۲۰ ولایت افغانستان حمله می‌کنند، حمله‌هایی که هر روز به تلفات نظامیان و غیرنظامیان افزود می‌کند.
براساس گزارش تازه‌ی کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان که به مناسبت روز جهانی حقوق بشر نشر شد، از سال ۲۰۰۹ الی آخر اکتبر سال جاری، بیش از۹۰ هزار غیرنظامی درنتیجه حملات طالبان و حملات هوایی کشته و زخمی شده‌اند.
براساس این گزارش، در ۱۱ سال گذشته، کم‌ازکم، ۳۱هزار نفر در افغانستان کشته و ۶۰هزار نفر دیگر زخمی شده‌اند.
در همین حال، شماری از آگاهان سیاسی، بر این باورند که اگر دو هیئت پیش از رخصتی بیست‌روزه بر برقراری آتش‌بس توافق می‌کردند؛ بهتر می‌بود. علی‌سجاد مولایی، استاد دانشگاه، به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید: « خب وضعیت شکننده است. به شکلی که باید هیئت باصلاحیت تعیین می‌شد، نشد. هر دو جانب نیاز داشتند در این مرحله باهم مشورت کنند؛ اما خوب می‌شد که در جریان استراحت دو طرف، یک آتش‌بس صورت می‌گرفت که در این مورد توافق نشد.»
از سویی هم، برخی منابع در شورای عالی مصالحه گفته‌اند که جدا از بحث آتش‌بس و کاهش خشونت‌ها، هیئت دولت افغانستان خواست‌هایی از قبیل، جمع‌آوری سلاح از جنگ‌جویان طالب، حق مشارکت سیاسی زنان و دریافت اجازه برای دولت و مؤسسات در جهت استفاده از خدمات صحی، کمک‌های بشردوستانه و خدمات آموزشی را به طالبان مطرح کرده است.
همین‌طور، در طرف مقابل، طالبان فهرستی را به هیئت دولت داده است که شامل آزادی ۷ هزار زندانی این گروه، حذف نام رهبران طالبان از فهرست سیاه جهانی، مشارکت سیاسی این گروه در دولت و گفت‌وگو در مورد ساختار نظام و حکومت می‌شود.
دوحه دیگر جای مناسب برای گفت‌وگوها نیست
دوحه، پایتخت قطر از چند سال به این‌سو، محور توجه جهانی در مورد صلح افغانستان بوده است. این کشور میزبان گفت‌وگوهای هژده ماهه‌ی امریکا و طالبان بود. همین قسم گفت‌وگوهای صلح افغانستان نیز در این کشور آغاز شد؛ اما اخیراً حمدالله محب، مشاور امنیت ملی افغانستان خواستار انتقال محل گفت‌وگوهای صلح به‌جایی در داخل این کشور شده است.
آقای محب، روز شنبه (۲۲ قوس)، در برگه‌ی تویترش نوشته است که دولت افغانستان درباره‌ی تعیین مکان گفت‌وگوهای صلح در این کشور ملاحظه‌ای ندارد و آماده است هر جایی را که طالبان پیشنهاد کنند بپذیرد. به گفته‌ی او، تجربه نشان داده که صلح در خارج، از شرایط بیرونی متأثر می‌شود و به نفع افغانستان نیست.
مشاور امنیت ملی اضافه کرده است که پیش‌برد روند صلح در داخل افغانستان، نه‌تنها هزینه‌ی اضافی را کاهش می‌دهد؛ بلکه به مردم افغانستان توانایی مالکیت و نظارت از این روند را نیز خواهد داد.
به باور آگاهان، پیشنهاد دولت ممکن است که حتا گفت‌وگوهای صلح را با شکست مواجه کند. علی‌سجاد مولایی در این مورد، می‌گوید: «مه بعید می‌دانم که طالبان حاضر به گفت‌وگو در افغانستان شوند؛ اما اگر بیایند، با انزجار مردم و تنفر مردم روبه‌رو خواهند شد. مردم دیگر نظام قید طالبان را نمی‌خواهند. شاید یک کشور بی‌طرف مثل ناروی و آلمان انتخاب شود. سناریوی دیگر این‌که شاید گفت‌وگوها به شکست مواجه شود.»
ادامه‌ی جنگ به سود مردم افغانستان نیست!
مردم افغانستان سال‌ها است که در آتش جنگ سوخته‌اند و هنوز جنگ از مردم این کشور قربانی می‌گیرد. همزمان با این، انستیتوت اقتصاد و صلح استرالیا، افغانستان را برای دومین سال پیاپی، ناامن‌ترین کشور در جهان معرفی کرده است.
بر بنیاد تحقیق انستیتوت اقتصاد و صلح، افغانستان، با داشتن ۴۱ درصد مرگ‌های ناشی از رویدادهای تروریستی، برای دومین سال در جایگاه نخست جهان قرار گرفته است. براساس این تحقیق، از هر۲۰ حمله‌ی مرگ‌بار تروریستی در جهان، هفت مورد آن در افغانستان از سوی گروه طالبان انجام شده است.
آگاهان سیاسی نیز بر این باورند که ادامه‌ی جنگ در افغانستان به نفع هیچ گروهی نیست، زیرا طالبان و غیرنظامیان، هردو شهروندان این کشورند؛ اما به‌باور آن‌ها «پروسه‌ی صلح»، همان‌طور که از نامش مشخص است، یک روند طولانی است و شاید سال‌ها طول بکشد که این روند به نتیجه برسد.
