ولایت تخار در شمالشرق افغانستان، این روزها وضعیت امنیتی مطلوبی ندارد. آنچه که مسؤولان محلی و باشندگان این ولایت ادعا میکنند، تنها مرکزهای ولسوالیها به دست نیروهای امنیتی است و در سایر نقاط آن، تروریستان طالب حضور گسترده دارند که هرازگاهی آرامش مردم را برهم میزنند.
در این اواخر، افزایش حملات طالبان در ولایت تخار، سبب شده است که باشندگان شماری از ولسوالیهای این ولایت، خانه و زندگی شان را ترک کنند و به مرکز شهر و حتا ولایتهای مجاورشان پناه ببرند.
شماری از باشندگان ولایت تخار که ناگزیر به ترک خانه و ولسوالیشان شدهاند، میگویند که تروریستان طالب بر روستاهای آن حمله کرده و نیروهای خود را در آنجاها جابهجا کردهاند.
شمسالرحمان، باشندهی یکی از ولسوالیهای تخار، به روزنامهی صبح کابل میگوید که وضعیت امنیتی در این ولایت، نگرانکننده است. به گفتهی او، تروریستان طالب تا نزدیک شهر تالقان رسیدهاند و شهر در محاصرهی کامل این گروه درآمدهاست.
همچنان، شکرالدین، باشندهی ولسوالی خواجهغاز ولایت تخار، میگوید که تروریستان طالب دو بار بر ولسوالیشان حمله کرده و روستاهای این ولسوالی را به گونهی کامل در اختیار گرفتهاند.
او، میافزاید که شمار زیادی از باشندگان این ولسوالی از روی ناگزیری، روستا و خانههایشان را ترک گفته و برای در امانماندن، به مرکز شهر آمدهاند.
در همینحال، شماری از نمایندگان ولایت تخار در مجلس نمایندگان، با تأیید ناامنیها در این ولایت تأکید میکنند که چندی پیش، این ولایت در حالت سقوط قرار داشت؛ اما با رسیدن نیروهای کمکی از مرکز، برنامههای طالبان برای سقوط تخار، با ناکامی مواجه شد.
حملات طالبان در ولایت تخار و سایر ولایتهای افغانستان، با آغاز گفتوگوهای میانافغانی در قطر همزمان شده است. شریفالدین عینی، نمایندهی ولایت تخار در مجلس نمایندگان، به روزنامهی صبح کابل گفت که علت افزایش حملات طالبان در ولایت تخار، امتیازطلبی این گروه در گفتوگوهای صلح است.
این درحالی است که بر اساس گزارشهایی که در جریان سه روز گذشته در رسانهها به نقل از وزارت دفاع و دیگر نهادهای امنیتی به نشر رسیده است، نشان میدهد که نزدیک به ۸۰ سرباز امنیتی در بیش از ۱۴ ولایت افغانستان، در نتیجهی حملات گروه طالبان کشته و زخمی شدهاند.
افزون بر این، یکی دیگر از دلایلی که سبب افزایش حملات طالبان شده، برگشت زندانیان آزادشدهی این گروه به میدان جنگ است. اخیراً دانشگاه کوینز بلفاست، در پژوهش محرمانهای گفته است که شمار زیادی از زندانیانی که طی فرمان ریاستجمهوری از زندان آزاد شدهاند، دوباره به میدانهای جنگ برگشتهاند؛ به گونهی نمونه: قاری نورالدین، عضو آزادشدهی طالبان، پس از آزادی، به عنوان ولسوال خودخواندهی «هزارسمچ» تخار تعیین شده است؛ ملاحسین، معروف به منصور اکه، پس از آزادیاش ابتدا به عنوان معاون خودخواندهی ولسوال خواجهغار تخار و سپس به عنوان رییس امور اقتصادی ولایت تخار گماشته شده است؛ بیتالله و قاری خلیل نیز، هر یک پس از آزادی، به عنوان ولسوال خودخوانده و معاون خودخواندهی ولسوالیها در خواجهغار تخار تعیین شدهاند.
طالبان در مسیر شاهراهها ایست بازرسی ساختهاند
مسؤولان محلی تخار میگویند، تروریستان طالب در کنار اینکه ولسوالیها را ناامن ساختهاند، شماری از شاهراههای متصل به تخار را نیز مسدود کردهاند.
ملا عمر، ولسوال خواجهغار تخار، به روزنامهی صبح کابل میگوید که طالبان در مسیر شاهراههای مواصلاتی، ایست بازرسی ایجاد کردهاند و اینگونه از مسافران باج میگیرند. آقای عمر، ضمن بیان این مطلب که بیشتر ساحات ولسوالی خواجهغار در اختیار طالبان است، گفت: نیروهای امنیتی، تنها در چند حویلی در مرکز ولسوالی محاصره شدهاند. او افزود: «طالبان روزانه در چوک ولسوالی خواجهغار میآیند و برای جمعآوری عشر و زکات، مردم را اذیت و آزار میکنند.»
از سوییهم، حضور تروریستان طالب در ولسوالی خواجهغار، سبب شده است که روند حکومتداری در این ولسوالی، با چالش مواجه شود. ولسوال خواجه غار در این مورد میگوید، بیش از دو سال میشود که مسیر راه ولسوالی خواجهغار با مرکز ولایت، در دست طالبان است و تمام مکتوبها و نامههای رسمی- دولتی از طریق «وایبر» و «ایمیل» به مرکز ولایت فرستاده میشود.
تخار سقوط نمیکند
ولسوالیهای ماورای کوکچه که شامل ولسوالیهای «دشت قلعه»، «رستاق»، «ینگی قلعه»، «درقد»، «چاه آب» و «خواجه بهاءالدین» میشود و بر اساس تخمینها، دست کم ۶۰ درصد از جمعیت ولایت تخار را تشکیل میدهد، به دلیل جبههگیریهای خوبی که دارد، در سالهای اخیر توجه گروههای هراسافگن را به خود جلب کرده است و این گروهها میخواهند از این منطقه، به عنوان مرکز امن استفاده میکنند.
خلیل اسیر، سخنگوی فرماندهی پولیس تخار، در گفتوگو با روزنامهی صبح کابل هرچند تأیید میکند که اخیراً حملات در ولسوالیهای ماورای کوکچهی این ولایت، افزایش یافته است؛ اما اطمینان میدهد که این ولایت به دست طالبان سقوط نخواهد کرد.
با اینحال، شماری از اعضای شورای ولایتی تخار، دلیل ناامنی در ولسوالیهای ماورای کوکچه را کمبود تشکیلات نیروهای امنیتی میدانند. محمد اعظم افضلی، عضو شورای ولایتی تخار، با اشاره به موج ناامنیها در این ولایت، میگوید که کمبود تشکیلات نیروهای امنیتی و دفاعی در این ولایت، نقطهی ضعفی است که برای طالبان زمینهی حضور را فراهم کرده است.
بر اساس معلومات اعضای شورای ولایتی تخار، در حال حاضر طالبان نزدیک به ۶۰ درصد خاک ولسوالیهای این ولایت را در اختیار دارند. آقای افضلی، افزود که اخیراً دهکدهی «نهریاب» ولسوالی فرخار که یکی از نقطههای استراتژیک میان ولسوالیهای گلفگان، فرخار و تالقان است به دست طالبان سقوط کرده است.
با وجودی که بارها – از جمله در ماه گذشته – هیأت ارشد امنیتی، به منظور بررسی اوضاع امنیتی و پرکردن خلاهای موجود، به تخار فرستاده شدهاند و چندین مقام بلندپایهی دولتی به این ولایت سفرکردهاند؛ اما به گفتهی اعضای شورای ولایتی تخار، هیچگونه تغییری در وضعیت امنیتی این ولایت رونما نشده است.
گفتنی است که در کنار تروریستان طالبان، نهضت اسلامی ازبیکستان نیز در این ولایت حضور دارند و هرازگاهی دست به فعالیتهای تروریستی میزنند.