
بر اساس تقویم انتخاباتی، سه روز دیگر تا اعلام نتیجهی ابتدایی انتخابات ریاستجمهوری باقی مانده است؛ اما در این اواخر دیده میشود که ظاهرا کمیسیون انتخابات آمادهی اعلام نتیجهی ابتدایی در ۲۷ میزان نیست. مشکلات تخنیکی شبکههای مخابراتی و کمپنی دارملوک، منجر به تأخیر در انتقال معلومات دستگاههای بایومتریک به بانک اطلاعات مرکزی شد که این امر، باعث بدگمانیها پیرامون تأخیر در اعلام نتیجهی ابتدایی انتخابات شده است.
کمیسیون انتخابات، هرچند به گونهی واضح بیان نکرده که نتیجه با تأخیر اعلام میشود یا خیر؛ اما به صورت کلی، این موضوع توجه جناحهای داخلی و خارجی را به خود جلب کرده است.
در این میان، سفیران امریکا، ایران، بریتانیا و ناتو، به شدت از نحوهی کار کمیسیون انتخابات نظارت میکنند. جانبس، سفیر امریکا در کابل، روز دوشنبه (۲۲ میزان) به کمیسیون انتخابات رفته و از بخشهای تخنیکی دیدار کرد.
حواعلم نورستانی، رییس کمیسیون انتخابات با توضیح به سفیر امریکا، بیان کرد که این کمیسیون با شفافیت و بیطرفی، مصروف جمعبندی نتایج انتخابات است تا نتیجهی قابل قبول را برای مردم افغانستان اعلام کند.
جانبس، سفیر ایالات متحدهی امریکا، از کارکردهای کمیسیون انتخابات حمایت کرده و تأکید کرد، کمیسیون در برابر هرگونه فشار ایستادگی و نتیجهی شفاف را مستقلانه اعلام خواهد کرد.
سفیر امریکا همچنان افزود که برای واشنگتن، اعتماد مردم افغانستان به نتایج درست انتخابات، مهمتر از اعلام آن در زمان تعیینشده است. او تأکید کرد، اگر کمیسیون به وقت بیشتری نیاز دارد تا نتایج درست را همگانی کند، بهتر از این است که برای تعیین نتایج بر اساس تقسیماوقات عجله شود.
ایالات متحدهی امریکا از نزدیک با کمیسیونهای انتخاباتی کار میکند و از تلاش آنها برای اعلام نتیجهی ابتدایی انتخابات حمایت میکند. از جانب دیگر، واشنگتن بر این مسأله اهمیت میدهد که مردم افغانستان برای رفتن به پای صندوقهای رأی، قربانی داده اند که باید در هنگام اعلام نتیجه، به این قربانیها ارج گذاشته شود.
امریکا از تصمیم کمیسیون انتخابات مبنی بر این که، فقط آرای بایومتریک شده قابل شمارش است، پشتیبانی میکند. جانبس گفته است که نباید مانند انتخاباتهای گذشته، آرایی شمرده شود که واقعیت ندارد.
جناحهای داخلی؛ شورای نامزدان ریاستجمهوری، همسو با دیدگاه ایالات متحدهی امریکا است. رحمتالله نبیل، نامزد ریاستجمهوری میگوید، کمیسیون انتخابات نباید، شفافیت را قربانی سرعت کند. این شورا موافق است که نتیجهی ابتدایی انتخابات با تأخیر همگانی شود؛ به شرط آن که شفافیت در نتیجه، تأمین شود.
شورای نامزدان معتقد است که عجله در اعلام نتیجهی انتخابات، افغانستان را بار دیگر به سناریوی ۲۰۱۴ میکشاند که نباید تکرار شود و به همین خاطر، تأخیر در اعلام نتیجه، بهتر از این است که فردی با رأی تقلبی به پیروزی برسد.
نهادهای ناظر انتخابات میگویند، هنوز معلوم نیست که آیا انتخابات ریاستجمهوری در دور اول، برنده دارد یا خیر.
یوسف رشید، رییس اجرایی بنیاد انتخابات آزاد و عادلانه (فیفا)، بیان میکند که ممکن است، دور اول انتخابات، برندهای را بیرون ندهد و این روند به دور دوم کشانیده شود. او افزود، در صورتی که انتخابات به دور دوم برود، با توجه به سردشدن هوا و عدم آمادگی کمیسیونهای انتخاباتی، امکان برگزاری انتخابات در سال جاری وجود نخواهد داشت.
از سویی هم، مسؤولان تیمهای انتخاباتی «دولتساز» و «ثبات و همگرایی» پیرامون اعلام نتیجهی ابتدایی انتخابات دیدگاههای متفاوتی دارند.
نورالرحمان اخلاقی، عضو دستهی انتخاباتی ثبات و همگرایی، میگوید که باید شفافیت مقدم بر هر چیزی باشد. او همچنان میگوید، خوب بود، نتیجهی ابتدایی، در زمان تعیینشده اعلام میشد؛ اما این که میکانیزمهای انتخاباتی رعایت نشده و شفافیت تأمین نشود، بهتر است که به تأخیر اعلام شود؛ اما مشروط بر تأمین شفافیت.
تیم ثبات و همگرایی، هرچند اعلام نتیجه را به موقع آن بهتر از هر امری میداند؛ اما در عین حال معتقد است، نتیجهی ابتدایی در فرایند شمارش آرای بایومتریکشده، همگانی شود.
در همین حال، مسؤولان تیم دولتساز بیان میکنند که این تیم بالای سرعت در شمارش آرا و به موقع اعلام کردن نتایج انتخابات تأکید دارد. نجیب دانش، سخنگوی تیم دولتساز میگوید، هر نتیجهای را که کمیسیونهای انتخاباتی اعلام کنند، احترام گذاشته و آن را میپذیرد.
با این همه، محمد اشرفغنی، رییسجمهور افغانستان در دیدار با معاون وزیر خارجهی امریکا گفته است که به استقلال کمیسیونهای انتخاباتی و به فیصلهی این کمیسیونها احترام گذاشته شود. در این دیدار، رییسجمهور همچنان تأکید کرد که قبل از اعلام نتایج، هیچ نامزدی نباید ادعای پیروزی کند.