در روز رأیدهی، شمار زیادی از شهروندان افغانستان به دلیل غیر فعال بودن دستگاههای بایومتریک و یا هم عدم شناسایی انگشت رأیدهندگان توسط این دستگاهها، رأی شان را بدون بایومتریک به صندوقها ریختند و برخی دیگری هم از حق رأی شان محروم شدند. هرچند پیش از انتخابات، پیشبینی میشد که انتخابات با چالشهای جدی روبهرو شود؛ مشکلاتی که بیشتر معطوف به تقلب، ناامنی و عدم همدیگرپذیری نامزدان استوار بود؛ اما پس از پایان روز رأیدهی، علاوه بر تقلب، عدم به کارگیری درست از دستگاههای بایومتریک، به ابعاد چالشهای انتخاباتی افزود و اکنون به یک دردسر کلان میان تیمهای انتخاباتی مبدل شده است.
پیش از آغاز روند رأیدهی، رهبری کمیسیون انتخابات فیصله کرده بود که آرای بایومتریک شده قابل اعتبار است؛ اکنون نیز اعضای این کمیسیون و شماری از تکتهای انتخاباتی، خواستار باطل شدن آرای بدون بایومتریک استند.
حوا علم نورستانی، رییس کمیسیون انتخابات، دیروز دوشنبه (۸ میزان) اعلام کرد، فیصلهی اعضای رهبری این کمیسیون در ابتدا استفاده از دستگاههای بایومتریک بود که در روز انتخابات و هنگام شمارش، آرایی معتبر است که بایومتریک شده باشد. رییس کمیسیون انتخابات گفت: «فیصلهی ما بایومتریک است. ما رأی غیر از بایومتریک را قطعا قبول نداریم، برای ما رأی بایومتریک شده اعتبار دارد و رأی غیر بایومتریک باطل است.»
از جانب دیگر، تیم انتخاباتی ثبات و همگرایی به ریاست عبدالله عبدالله، نامزد انتخابات ریاستجمهوری، از کمیسیون انتخابات خواسته که آرای بایومتریک و بدون بایومتریک را تفکیک کرده و آرایی را معتبر حساب کند که بایومتریک شده باشد.
عبدالله عبدالله نامزد انتخابات ریاستجمهوری پس از ظهر دیروز دوشنبه (۸ میزان) در یک نشست خبری، در حالی که از اشتراک مردم در انتخابات تشکری کرد، از کارکردهای کمیسیون انتخابات برای نبودن فهرست رأیدهندگان، انتقاد کرد.
او در مورد آرای بدون بایومتریک گفت، این رأیها به هیچ صورت مدار اعتبار نیست و از کمیسیونهای انتخاباتی خواست که موقف خود را مبنی بر باطل کردن آرای بدون بایومتریک، عملی کند.
عبدالله عبدالله با اشاره به نهادهای مداخلهگر در امور انتخابات گفت که جلوی مداخلهی «اداره ملی احصائیهی مرکزی» گرفته شود؛ زیرا از امروز (دوشنبه) به بعد، مسألهی شامل شدن آرا در دیتابیس از مسؤولیت کمپنی«دارملوک» است که طرف مورد اعتبار کمیسیونهای انتخاباتی است و رأیدهندگانی که ثبتنام نشده اند، قابل اعتبار نیستند.
در این نشست خبری، آقای عبدالله خود را پیروز میدان انتخابات اعلام کرد. او گفت که هرچند اعلام برندهی انتخابات مسؤولیت کمیسیونهای انتخاباتی میباشد؛ اما بررسیهای او در جریان دو روز گذشته نشان میدهد که بالاترین آرا را در سطح کشور به دست آورده است.
این نامزد انتخابات ریاستجمهوری گفت که در وضعیت موجود، انتخابات به دور دوم نخواهد رفت و تیم ثبات و همگرایی در دور اول انتخابات، حکومت آیندهی خود را تشکیل خواهد داد.
انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۱۹ با کمیها و کاستیهایش برگزار شد و یک قدم بزرگ در راه مردمسالاری و تثبیت رأی مردم برای تعیین سرنوشت برداشته شد.
رییس تکت انتخاباتی ثبات و همگرایی، از روند برگزاری انتخابات ناراضی است و از جانب دیگر او تأیید کرد که به دلایل امنیتی، میزان مشارکت مردم در این روند، پایین بود. او گفت که با وجود تهدیدهای امنیتی، هزاران نفر به مراکز رأیدهی مراجعه کردند؛ اما به دلیل این که نام شان در فهرست نبود، از حق رأی محروم شدند. این مسایلی است که به باور آقای عبدالله، ایجاب میکند تا یک سیستم خوب انتخاباتی در افغانستان به وجود آید.
از سویی هم، تیم انتخاباتی«دولتساز» به ریاست محمداشرف غنی از تصمیم کمیسیون انتخابات استقبال میکند.
سمیرا خیرخواه، سخنگوی دفتر ارتباطات تیم دولتساز میگوید، رهبری این تیم انتخاباتی، از تصمیم کمیسیون انتخابات استقبال کرده و تأکید دارد، آرایی که بایومتریک نشده، باطل اعلام شود.
با این همه، شماری از نهادهای ناظر نیز میگویند، کمیسیون انتخابات قبل از برگزاری این روند با توافق احزاب سیاسی، جامعهی مدنی و نمایندگان دستههای انتخاباتی تعهد کرده بود که آرای بدون بایومتریک را باطل اعلام میکند.
سمیرا رسا، سخنگوی مؤسسهی انتخابات آزاد و عادلانه (فیفا) میگوید که هرچند باطل کردن آرای بدون بایومتریک بالای نتیجه ابتدایی تأثیر میگذارد؛ اما کمیسیون نمیتواند از تصمیم خود منصرف شود؛ بنا بر این، ایجاب میکند که کمیسیون روی آرای بایومتریک شده تمرکز کند.
فیفا معتقد است که تفکیک آرای بایومتریک شده با آرای بایومتریک ناشده توسط دستگاهها با سهولت انجام میشود؛ زیرا دستگاهها هم از آرای تقلبی جلوگیری میکند و از هم آرای تکراری؛ بنا بر این، برای تأمین شفافیت و جلوگیری از تقلب، کمیسیون این دو آرا را از همدیگر تفکیک کند.
