نزدیک به دو ماه می‌شود که انتخابات ریاست‌جمهوری در افغانستان برگزار شده؛ اما تا هنوز کمیسیون انتخابات نتوانسته است، نتیجه‌ی ابتدایی آن را اعلام کند. تا کنون دو بار تقویم انتخاباتی که حیثیت قانون انتخابات را دارد، نقض شده است.
تنش میان کمیسیون انتخابات و نامزدان ریاست‌جمهوری، بزرگ‌ترین دلیلی بوده که اعلام نتیجه‌ی ابتدایی به درازا کشیده شده است. بر بنیاد تقویمی که در ابتدا از سوی کمیسیون انتخابات اعلام شد، قرار بود که نتیجه‌ی ابتدایی در ۲۷میزان اعلام شود؛ اما کمیسیون نتوانست، کارهای خود را به اتمام برساند و نتیجه‌ی را اعلام کند. پس از آن، این کمیسیون اعلام کرد که نتیجه‌ی ابتدایی در ۲۳ عقرب اعلام می‌شود؛ اما این بار اختلافاتی که میان کمیسیون و نامزدان بر سر بازشماری آرا به وجود آمد، سبب شد که برای بار دوم نیز تقویم انتخابات نقض شود که تا کنون کمیسیون موفق نشده تقویم جدیدی را برای اعلام نتیجه‌ی ابتدایی اعلام کند.
اکنون اما رییس کمیسیون انتخابات می‌گوید که نتیجه‌ی ابتدایی انتخابات ریاست‌جمهوری، به زودی اعلام خواهد شد. حواعلم نورستانی که روز یک‌شنبه (۳ قوس) در نشستی در کابل سخن می‌زد، گفت که مردم افغانستان، بی‌صبرانه منتظر اعلام نتیجه‌ی ابتدایی انتخابات ریاست‌جمهوری اند و کمیسیون مستقل انتخابات نیز تلاش دارد تا در زودترین فرصت، آن را اعلام کند.
حال با توجه به مشکلات ایجادشده، سوال این‌جا است که آیا تقویم برای بار سوم نقض می‌شود یا کمیسیون انتخابات خواهد توانست در روزهای پیش رو نتیجه‌ی ابتدایی را اعلام کند؟
از بزرگ‌ترین اختلافات که میان کمیسیون و نامزدان ریاست‌جمهوری وجود دارد، بحث ۳۰۰هزار رأی است که پس از بازشماری و گزارش درملوک با اعتبار شناخته شد؛ اما شورای نامزدان و دسته‌ی انتخاباتی ثبات و همگرایی به رهبری عبدالله عبدالله، تأکید می‌کنند که ۱۳۷ هزار رأی قرنطین شده، بدون اطلاع به تیم‌های انتخاباتی معتبر شناخته شده و بیش از ۱۰۲ هزار رأی دیگر که خارج از زمان قانونی به صندوق‌ها ریخته شده است که در کل ۳۰۰ رأی باید از دور خارج شود.
همین امر سبب شد که روند بازشماری یک بار متوقف شد؛ اما پس از توقف سه‌روزه دوباره آغاز شد. با وجود اعتراض‌ها، روند بازشماری آرا در ۲۵ ولایت تکمیل شده است؛ اما این روند در هفت ولایت هنوز متوقف است و نمایندگان ولایتی دسته‌های انتخاباتی اجازه‌ی باز شدن صندوق‌ها و بازشماری را نمی‌دهند.
قناعت نامزدان پایان بحران انتخابات است
هر روز که از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری فاصله می‌گیریم، باورهای عمومی نیز نسبت به شفافیت این پروسه کم می‌شود. نگاه عمومی به انتخابات این است؛ تا زمانی که کمیسیون نتواند استقلالیت خود را به دست آورد، نمی‌تواند با بحران‌های کنونی کنار آید.
نهادهای ناظر انتخاباتی نیز تأکید می‌کنند که کمیسیون انتخابات مطابق به قانون باید به سؤال‌های نامزدان جواب بدهد و قناعت آنان را به دست آورد.
سمیرا رسا، سخنگوی فیفا، در گفت‌وگو با روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید، ابتدا باید تنش‌ها میان نامزدان و کمیسیون انتخابات حل شود. بازشماری آرای هفت ولایت که تا هنوز سرنوشت شان معلوم نیست، مشخص و قناعت طرفین حاصل شود؛ پس از آن کمیسیون مراحل بعدی را انجام دهد.
بانو رسا، تأکید می‌کند که عدم وضاحت کمیسیون انتخابات در مورد برچسپ‌هایی که علیه این کمیسیون زده شده، عدم همکاری شرکت درملوک و عدم همکاری دسته‌های انتخاباتی سبب شده که نتیجه‌ی ابتدایی با تأخیر مواجه شود.
اما کمیسیون انتخابات می‌گوید که تمام روند کاری آن‌ها مطابق به قانون پیش می‌رود و این دسته‌های انتخاباتی استند که با ایجاد مشکل، مانع پیشرفت کار آنان می‌شوند. ذبیح‌الله سادات، سخنگوی کمیسیون انتخابات، به روزنامه‌ی صبح کابل گفت، با تکمیل شدن روند بازشماری آرا در هفت ولایت دیگر، نتیجه‌ی ابتدایی اعلام خواهد. در همین حال آقای سادات می‌گوید که کمیسیون در حال مذاکره با نامزدان است تا قناعت آنان را حاصل و نتیجه‌ی ابتدایی را اعلام کند.
راه حل چیست؟
نهادهای ناظر انتخابات می‌گویند در شرایط کنونی، یگانه راه حل برای ختم بحران و اعلام نتیجه‌ی ابتدایی، این است که کمیسیون انتخابات در حضور نهادهای ناظر و رسانه‌های با نامزدان وارد مذاکره شود؛ تا مشخص شود مشکل از کمیسیون انتخابات است یا شورای نامزدان.
سمیرا رسا می‌گوید: «اگر در حضور داشت رسانه‌ها و نهادهای شاهد گفت‌وگو میان کمیسیون و نامزدان صورت بگیرد، این مورد روشن می‌شود، که کدام یک مقصر اند.»
با این همه کمیسیون انتخابات به تازگی فیصله کرده است که آرای ۱۱۹۰ محل رأی‌دهی از میان ۲۴۲۳ محلی که به بازشماری ویژه فرستاده شده بود، باطل است.
کمیسیون مستقل انتخابات، از دسته‌های انتخاباتی خواسته است که اجازه دهند تا این کمیسیون، کار خود را بر اساس قانون انتخابات انجام دهد تا هرچه زودتر نتیجه‌ی ابتدایی انتخابات اعلام شود.
