حدود یک هفته قبل نامهای از طرف یوناما یا دفتر نمایندگی سازمان ملل متحد در افغانستان به آدرس کمیسیون انتخابات فرستاده شده بود که در آن از بدرفتاری مولانا محمد عبدالله، یکی از کمیشنران کمیسیون انتخابات، انتقاد شده بود، این روزها به یک بحث بسیار داغ مبدل شده است.
این نهاد به تاریخ ۱۰ نوامبر سال جاری میلادی، طی یک نامهی رسمی از کمیسیون انتخابات خواسته بود که مراقب رفتارهای غیراخلاقی و ناپسند کارمندان خود باشد. در این نامه آمده است که مولانا محمد عبدالله، در جریان یک جلسهی رسمی، به گونهی مستقیم، بشیرعلی (بصیرعلی)، مدیر دیتابیس این کمیسیون را تهدید به مرگ کرده است. همچنان در این نامه گفته شده است که آقای عبدالله، به قوم و مذهب مدیر دیتابیس این کمیسیون نیز تاخته است.
اما مهم این است که نامهی یوناما چقدر واقعیت دارد و یوناما برای ثابتکردن این ادعا چه سندی را ارائه میکند؛ چیزی که مردم انتظار دارند بفهمند و همه روزه از یوناما آن را درخواست میکنند.
مولانا محمد عبدالله، کمیشنر کمیسیون انتخابات، تمام مواردی که در آن نامه آمده را رد کرده و تأکید میکند که تا کنون هیچ گونه نامهی رسمی به کمیسیون انتخابات پیرامون این مسأله فرستاده نشده است.
آقای عبدالله که روز شنبه (۲۵عقرب) برای روشنی انداختن به این مسأله نشست خبری برگزار کرده بود، گفت: «من که طرف قضیه استم؛ اما تا کنون نامهای که از سوی یوناما ارسال شده، به مه نرسیده، بلکه این نامه به رسانهها درز کرده است.»
این کمیشنر کمیسیون، ادعاهای یوناما مبنی بر این که او مدیر بخش دیتابس کمیسیون را تهدید به مرگ کرده و همچنان به قوم و مذهب او توهین کرده را، دروغ میخواند و میگوید که برخی افراد تخریبکار در تلاش ساختن پاپوش برای او استند.
بر بنیاد کود جزا و قانون اساسی افغانستان، هرگاه کسی به قوم و مذهب کسی توهین کند و یا این که کسی را تهدید به مرگ کند، جرم پنداشته میشود و به حبس کوتاهمدت و یا درازمدت محکوم به مجازات میشود. مولانا محمد عبدالله نیز تأکید میکند که اگر یوناما نتواند، ادعاهای خود را ثابت کند، خود نیز مجرم پنداشته میشود.
سخنگویان یوناما اما در این مورد اظهار نظر نمیکنند. این نهاد سه روز قبل، ضمن تأیید این نامه، در برگهی رسمی فیسبوک خود نگاشته بود: «رییس یوناما به تاریخ ۱۰ نوامبر به رییس کمیسیون مستقل انتخابات، نامهای فرستاد و خواهان توجه وی به نگرانی این مأموریت در بارهی حادثهای شد که در آن رفتار یک کمیشنر کمیسیون مستقل انتخابات نامناسب دانسته شده و در تناقض با قانون انتخابات افغانستان قرار داشته است. این نامه از کمیسیون انتخابات خواسته است تا برای رسیدگی به این موضوع اقداماتی را روی دست گیرد.»
یوناما هدف از فرستادن این نامه را «حمایت و پاسداری از شفافیت امور کمیسیون مستقل انتخابات و احترام به قانون انتخابات» دانسته و از کمیسیون انتخابات خواسته است تا موضوعی که در این نامه مطرح شده بود را به صورت عادلانه و کامل بررسی و یافتههایش را به موقع نشر کند.»
تا کنون، کمیسیون انتخابات بیانیهی رسمیای که گویا این مسأله را رد و یا تأیید کند، ارائه نکرده و سکوت کمیسیون نیز بر ابهام این رویداد افزوده است.
این که پای یوناما به عنوان یک نهاد بینالمللی، این گونه در قضیهی انتخابات افغانستان کشانده شده، با واکنشهای متفاوت مواجه شده است. شماری از آگاهان سیاسی و کاربران شبکههای اجتماعی نسبت به ادعای یوناما انتقاد کرده و این نهاد را به عدم بیطرفی در پروسهی انتخابات متهم کرده اند. در همین حال شماری هم کمیشنر کمیسیون انتخابات را به دامن زدن مسائل قومی متهم میکنند.
این آگاهان بر این باورند که در شرایط کنونی کمیسیون انتخابات و یوناما، هیچ کدام حاضر به حل مسألهی بنبست انتخاباتی نیستند و هر دو نهاد به گونهای چوب لای چرخ انتخابات گذاشته و جلوی شکست بنبست کنونی را گرفته اند.
از سویی هم، خاموشی ناظران بینالمللی انتخابات افغانستان که یوناما نیز از بزرگترین شریکان و ناظران این پروسه به حساب میآید، قصهی انتخابات افغانستان را مبهمتر کرده است. قرار بود سه روز پیش، نتیجهی ابتدایی انتخابات ریاستجمهوری اعلام شود؛ اما کمیسیون برای بار سوم تقویم انتخاباتی را نقض کرد و دلیل آن را نیز مشکلات ظرفیتی و مخالفتهای سیاسی عنوان کرد.
مولانا عبدالله، نیز از عدم همکاری یوناما انتقاد میکند و میگوید که مشکلات زیادی در درون کمیسیون انتخابات است؛ اما یوناما تا حال در این مورد خاموشی اختیار کرده و هیچ گونه پرسشی را مطرح نکرده که چرا این مشکلات در کمیسیون وجود دارد و تا چه زمانی باقی خواهد ماند.
روند بازشماری آرا که قرار بود با پایان آن، نتیجهی ابتدایی اعلام شود نیز به دلیل اعتراضها از سوی برخی از نامزدان ریاستجمهوری متوقف شد. در حال حاضر کمیسیون انتخابات در سردرگمی قرار دارد و تلاش میکند تا تکتهای انتخاباتی را متقاعد کند که اجازه بدهند، روند بازشماری آرا دوباره آغاز شود.
نهادهای ناظر انتخابات نیز از مشکلاتی که در کمیسیون انتخابات وجود دارد، نگران اند و تأکید میکنند که ضعف کمیسیون، سبب بیباوری مردم نسبت به این روند مردمسالاری شده است.
هشدار بنبست انتخاباتی، جدیترین هشدار برای آیندهی سیاسی افغانستان است؛ گفتنی است تا زمانی که کمیسیون انتخابات نتواند یکدستگی داخلیاش را دوباره به دست بیارود، مشکل است نسبت به اعلام نتیجهی ابتدایی و نهایی امیدوار بود. پس باید مسؤولان کمیسیون و یوناما دست از نامهبازیها و کنفرانسهای خبری اتهامگونهی شان بردارند و راه حلی برای شکست بنبست انتخاباتی پیدا کنند.