در نتیجه‌ی هشت دور مذاکره میان طالبان و امریکایی‌ها که در قطر صورت گرفت، مسوده‌ی توافق‌نامه‌ی امریکا و طالبان آماده شده است. در این روزها دو طرف آخرین بررسی‌های شان را انجام میدهند. روز گذشته، جلسه‌ی بررسی این توافق‌نامه در امریکا با اشتراک دونالد ترامپ، مایک پمپیو و مقام‌های ارتش و امنیت ملی این کشور برگزار شد. سخنگویان طالبان نیز به روز چهارشنبه گفته بودند که رهبران این گروه آخرین بررسی‌های شان را در مورد این توافق‌نامه با امریکا، انجام میدهند.
در همین حال، مجیب‌الرحمان رحیمی، سخنگوی ریاست اجرائیه‌ی حکومت، گفته است که متن توافق‌نامه‌ی احتمالی میان طالبان و امریکا در اختیار حکومت وحدت ملی قرار گرفته است.
بر بنیاد گزارش‌های نشرشده، قرار است توافق‌نامه‌ی امریکا با طالبان، در روزهای آینده میان امریکا و طالبان به امضا برسد. جزئیات توافق‌نامه‌ی امریکا با طالبان معلوم نیست؛ اما مطابق چهارچوب مذاکرات صلح، باید طالبان توافق کرده باشند که با دولت افغانستان مذاکره کرده و آتش‌بس می‌کنند. زلمی خلیل‌زاد، پیش از این بارها گفته بود که توافق با طالبان تکمیل نیست؛ مگر این که طالبان به مذاکره با دولت افغانستان و آتش‌بس توافق کنند.
با امضای توافق‌نامه‌ی امریکا با طالبان، سناریوی صلح وارد مذاکره‌ی بین الافغانی می‌شود. با نزدیک شدن به این مرحله، نگرانی‌های جدی در مورد صلح با طالبان و آینده‌ی افغانستان وجود دارد.
در ماه‌های گذشته که مذاکرات امریکا با طالبان صورت گرفت و در نشست‌هایی که در مسکو و قطر برگزار شد، واضح شد که طالبان به چیزی کمتر از برگرداندن حاکمیت گذشته‌ی شان قناعت ندارند و برای تحمیل آن از هر امکان استفاده می‌کنند. رهبران جهادی، قومی و جوانانی که در نشست قطر با طالبان گفت‌وگو کردند و از نزدیک افکار و دیدگاه طالبان را بررسی کرده اند، این نگرانی را مطرح می‌کنند.
از طرف دیگر، در جریان مذاکره‌ی امریکا با طالبان که محدودیت بر اعضای رهبری این گروه برداشته شد، به گروه طالبان زمینه داد که به نام صلح برای جلب حمایت برای شان، استفاده کنند. تا حالا نمایندگان این گروه به چند کشور اسلامی سفر کرده و برای رسیدن به اهدافش زمینه‌سازی کرده است.
در همین حال، دولت افغانستان از آغاز مذاکره‌ی امریکا با طالبان، در حاشیه‌ی سناریوی صلح قرار داشته است. اختلاف نظر میان حکومت و گروه‌های سیاسی در مورد صلح، بزرگترین چالشی بوده که هنوز حل نشده و دیدگاه مشترک در مورد چگونگی مذاکره با طالبان و این که چگونه به نگرانی‌ها پاسخ داده شود و طالبان نتوانند خواست‌های شان را بر مردم افغانستان تحمیل کنند و نظام سیاسی پس از توافق صلح با طالبان چگونه باشد، به این مسایل مهم توجه نمی‌شود.
وضعیت، سردرگم و آشفته است و روشن نیست که دولت افغانستان و رهبران سیاسی برای مذاکره با طالبان چه آمادگی دارند و چگونه می‌توانند اختلاف نظر شان را رفع کرده با خواست‌های طالبان چگونه برخورد می‌کنند و چطور می‌توانند دست‌آوردهای هجده‌ساله‌ی کشور را حمایت و به نگرانی‌ها پاسخ می‌هند.
با آن که حکومت، پیش از عید قربان، از پیشرفت در مورد تشکیل هیأت مذاکره با طالبان، سخن گفته بود، هنوز اعضای آن معرفی نشده و معلوم نیست این هیأت چگونه می‌تواند اختلاف نظر را حل کند.
انتخابات ریاست‌جمهوری نیز در جریان است؛ این روند از وضیعت سردرگم صلح متأثر بوده و فضای رقابت انتخاباتی را سرد کرده است. مخالفان حکومت، این ذهنیت را میدهند که انتخابات برگزار نمی‌شود و حکومت به خواست خود می‌خواهد انتخابات را برگزار کند؛ اما حکومت با قاطعیت می‌گوید انتخابات برگزار می‌شود.
محمد اشرف‌غنی، در روزهای عید تأکید کرد که انتخابات باید برگزار شود. حکومت کنونی به آخر رسیده، نمی‌تواند در مورد صلح تصمیم بگیرد. در این گیرودار، آن‌چه فراموش شده، این مسأله است که اختلاف دیدگاه در مورد صلح و انتخابات بزرگترین مشکلی است که می‌تواند هر دوی این برنامه را متأثر کند که از این اختلاف، طالبان و حامیان این گروه می‌توانند استفاده کنند.
در این میان به نظر می‌رسد راهکار بهتر این است که به انتخابات اولویت داده شود؛ نامزدان و جریان‌های سیاسی از برگزاری انتخابات نظارت کنند. تنها راهی که می‌تواند اختلاف نظر را در مورد صلح حل کند، پیروزی انتخابات به‌عنوان سازوکار قانونی تشکیل حکومت جدید است.
حکومتی که در نتیجه‌ی انتخابات به‌وجود آید، می‌تواند نمایندگی از نظام سیاسی کند. اگر انتخابات به درستی مدیریت شود و تقلب صورت نگیرد، حکومت جدید مبنای اختلاف نخواهد شد و این حکومت می‌تواند، اختلاف شکل‌گرفته در باره‌ی صلح و برخورد با طالبان را حل کند. در صورتی چنین حکومتی به‌وجود می‌آید که نامزدان و تمامی گروه‌های سیاسی، انتخابات را اولویت دهند و برای پیروزی آن به عنوان سازوکار قانونی انتقال قدرت و تشکیل حکومت جدید عمل کنند. از روند انتخابات باید نظارت شود و انتخابات به تقلب کشانده نشود. این گزینه، تنها را مطمئنی است که باقی مانده و می‌تواند وزنه‌ی مذاکرات صلح را به نفع مردم افغانستان، حمایت از نظام جمهوری و حفظ دست‌آوردهای دو دهه‌ی کشور رقم بزند.
اگر وضعیت آشفته‌ی کنونی بدون حمایت از انتخابات تداوم پیدا کند؛ یا اگر انتخابات برگزار شود، تقلب صورت گیرد و مشروعیت قانونی نداشته باشد، اختلافات تشدید شده و گسترده‌تر می‌شود؛ در آنصورت، سناریوی صلح به نفع طالبان ختم خواهد شد.
