به زودی بیش از ۷۰درصد مردم باید از گرسنگی رو به قبله بخوابند

نعمت رحیمی
به زودی بیش از ۷۰درصد مردم باید از گرسنگی رو به قبله بخوابند

در روزهای اخیر شایعه‌های دست به دست می‌شود که گویا رقابت کرونازدگی در افغانستان به راه افتاده است و ولایت‌ها تلاش دارند، خود را به صدر لیست مبتلا و فوت شدگان کرونا نزدیک کنند. این رقابت برای ۵۴۰ میلیون دالری است که جامعه‌ای جهانی برای مبارزه با ویروس کوید-۱۹ به افغانستان متعهد شده است -۱۱۵ میلیون از بانک جهانی، ۱۱۵ میلیون از اتحادیه‌ی اروپا، ۲۲۰ میلیون قرضه‌ای صندوق وجهی پول، ۵۰ میلیون از بانک توسعه‌ی آسیایی و ۲۵ میلیون دالر از امریکا-. به گفته‌ی بسیاری، این روزها پول در افغانستان، به خصوص برای کرونا بسیار است که همه تلاش دارند، راهی برای بهره‌برداری از آن را پیدا کنند. در افغانستان همیشه رقابت برای گرفتن پروژه بوده است، نه خدمت رسانی به مردم. برای همین، در این نزدیک به ۲۰ سال، هیچ کار زیر بنایی، بزرگ و ماندگار در افغانستان انجام نشده و با وجود سرازیر شدن میلیاردها دالر، ما در همه‌ی زمینه‌ها مشکل داریم و حالا به روزگاری نزدیک می‌شویم که مردم از گرسنگی بمیرند.

با شیوع ویروس کرونا در افغانستان و قرنتین شدن شهرها، افراد بسیاری منبع درآمد، کار و نظم زندگی شان را از دست دادند و بنا بر سنجش جامعه‌ی جهانی و وزارت خانه‌های مسؤول مثل وزارت اقتصاد، با افزایش ۲۳درصدی قیمت و بهای اقلام حیاتی مواد غذایی، میزان افراد فقیر به بالای ۷۰ درصد رسیده است و اگر قیمت‌ها با این سرعت افزایش یابد و به ۳۰درصد برسد، افراد فقیر از ۸۰درصد هم بالاتر خواهد رفت.

پیش از شیوع ویروس کرونا در افغانستان، در یک گزارش مشخص شد که نیمی بیشتر مردم افغانستان گرسنه هستند و بر اساس معیارهای جهانی، بیشتر مردم ما امنیت غذایی ندارند. بر اساس آمار وزارت اقتصاد، از ۳۷ میلیون جمعیت افغانستان، پیش از شیوع کرونا، ۱۷ میلیون نفر به سختی به سه وعده غذای کافی دست‌رسی داشتند که حالا با افزایش میزان بی‌کاری به بیش از ۴۰درصد، گرسنگی عمومی سراسر کشور را در نوردیده است و با این وضعیت که تمام مشاغل و کارها تعطیل است، وضعیت اقتصادی نیز سقوط منفی ۵ درصد زیر صفر خواهد داشت و کسری بودجه، ستون فقرات حکومت و کشور را خواهد شکست.

با وضعیت رو به افزایش تعداد مبتلایان به کرونا در افغانستان، رعایت نشدن قرنتین از سوی مردم مجبور و گرسنه، کشور به سمت فاجعه‌ی بهداشتی، گرسنگی مفرط، مرگ و نیستی پیش می‌رود. به تازگی بازرس ویژه‌ی امریکا برای بازسازی افغانستان –سیگار- از سیستم ضعیف بهداشتی و آسیب‌پذیری شدید افغانستان به کنگره‌ی این کشور هشدار داده و گفته است که افغانستان با یک فاجعه‌ی خطرناک بشری روبه‌رو است. بن‌بست سیاسی، بسته شدن مرزها، مختل شدن انتقال کالاهای تجاری  و کمک‌های انسان دوستانه به کشوری فقیر و در به دری که سیاست‌مداران آن برای پست‌ومقام می‌جنگند و اقتصادش وابسته به واردات و گدایی است، ماه‌های بسیار سخت و سال بسیار وحشت‌ناکی را گوشزد می‌کند. فاجعه‌ای که با وضعیت موجود، خیلی دیر نیست و در همین نزدیکی روزی را خواهیم دید که فقط پول‌دارها غذا بخورند و دیگران آماده به مرگ، منتظر حضرت عزراییل، رو به قبله بخوابند.

سازمان «برنامه‌ی جهانی غذا» برآورد کرده است که در ماه گذشته، قیمت گندم و روغن در بازارهای عمده‌ی افغانستان تا ۲۳درصد افزایش یافته است و به دلیل کندی در سیستم عرضه که جواب‌گوی تقاضا و گرسنگی مردم نیست، بازار پر نوسان شده و در حالی که قیمت گندم و روغن ۲۳درصد زیاد شده، بهای برنج، شکر و حبوبات، از ۷ تا ۱۲درصد افزایش داشته است.

بیشتر مردم افغانستان و حتا خود حکومت و زمام‌داران ما برای ادامه‌ی زندگی، وابسته به کمک‌های بیرونی استند و بر اساس تخمین سازمان ملل، ۵۶درصد افراد نیازمند در افغانستان در سال ۲۰۲۰، زیر ۱۸ سال هستند. همان گونه که گفته شد، بیش از ۵۰۰ میلیون دالر برای مبارزه با اپیدمی کرونا وارد افغانستان خواهد شد؛ اما سؤال اساسی این است که این پول چگونه و در کجا هزینه خواهد شد، به جیب چه کسانی خواهد رفت و تکلیف مردم گرسنه و بد حال با قحطی و بی‌روزگاری چه خواهد شد؟ رسانه‌ها، شرکت‌های مخابراتی، تابلوهای تبلیغاتی سر چارراهی‌ها و… همه به مردم توصیه می‌کنند که برای بالا بردن مقاومت بدن تان در برابر کرونا، مالته، کینو، کیوی، سبزی و… بخورید؛ اما وقتی یک سیر کینو یا مالته از ۱۸۰ به ۷۰۰ یا ۸۰۰ افغانی رسیده است؛ مردم فقط عکس‌های آن را در سفره‌های رنگین و شبیه آخور برخی‌ها می‌توانند ببینند و نمی‌توانند آن را خریده و به خانه ببرند.

گرسنگی وحشتناک‌ترین چیزی است که این روزها می‌توان آن را در هر کوی و برزن کشور دید. کمک‌های حکومت به مردم را هم باید در کتاب رکوردهای گینس ثبت کرد؛ چه از کمک ۴ کیلو گندم و چه از توزیع نان به مردم گرسنه. این روزها روبه‌روی نانوایی‌ها قیامتی برپا است، مردمی که برای کنترل شیوع ویروس کرونا باید در خانه باشند، در دسته‌های بزرگ و شانه به شانه، برای گرفتن چند قرص نان، از سر و کول هم‌دیگر بالا می‌روند تا به قوت لایموت، برای نمردن برسند. انگار که افغانستان صحرای محشر باشد، هیچ برنامه‌ و هیچ راه‌کاری به دلیل سوء مدیریت، سوء استفاده از منابع و فساد مؤثر نبوده است و تمام برنامه‌ریزی‌ها با اشکال و ناهنجاری‌های زیادی روبه‌رو است.

وزیر صحت عامه می‌گوید که شیوع ویروس کرونا به اوج پیک خود نرسیده است و باید منتظر روزهای بسیار بدتر از امروز هم از جهت بهداشتی، مرگ و میر ناشی از کرونا باشیم و هم وحشت از گرسنگی. با تعطیل شدن مجلس نمایندگان، بی‌ثباتی و اختلاف‌های شدید سیاسی، تشدید جنگ و عملیات‌های بهاری طالبان و کشته شدن افراد ملکی در این حمله‌ها، مشخص نیست که مردم کشور باید به کجا و چه کسی پناه ببرند؟

هرچند مسؤولان حکومت و به خصوص شهردار جدید کابل، هر روز از شفافیت برنامه‌ی کمک‌رسانی به مردم گرسنه و فقیر می‌گوید؛ اما هنوز هم دیده می‌شود که این برنامه، آن گونه که باید در دست‌رس فقرا و نیازمندان قرار نمی‌گیرد. در تمام محله‌ها، افراد متمول و دارای جای‌داد و پول‌دار، زودتر از نیازمندان به کمک‌ها می‌رسند. پول هم برای کرونا هست و مثل همیشه پرسش این است که این پول‌ها چگونه، در کجا و توسط چه کسانی مصرف می‌شود!!