می‌گویند که آخرین توقف شان در ارتفاع ۴۶۰۰متری بوده و پس از چندساعت استراحت، توانستند خود را به «شاه‌فولادی»؛ بلندترین قله‌ی کوه بابا برسانند و نخستین بانوانی باشند که در تاریخ کوهنوردی زنان، دومین قله‌ی بلند افغانستان را فتح کرده اند.
تمنا جهان، نازیمه خیرزاد و شش عضو دیگر تیم کوهنوردی «پیک»، به تازگی توانستند پس از شش روز نبرد روی صخره‌ها، دومین قله‌ی مرتفع در افغانستان که در کوه بابا است را فتح کنند؛ این قله‌ی ۵۱۴۰متری که شاه‌فولادی نام دارد، در ولایت بامیان در مرکز افغانستان در بلندای کوه بابا افتاده است.
تمنا جهان که در یکی از روستاهای بلخ در شمال افغانستان به دنیا آمده، دوسال پیش تصمیم می‌گیرد که در زندگی چالشی برای خودش ایجاد کند؛ این‌گونه بود که او راه کوه‌نوری را پیش می‌گیرد. بانو تمنا در گفت‌وگو با روزنامه‌ی صبح کابل، می‌گوید که همیشه می‌شنید که؛ مردان فاتح قله‌های بلند افغانستان استند و این برایش قابل قبول نبود. او خواست به عنوان یک دخترخانم این ورزش پر از چالش را شروع کند.
تمنا می‌گوید: «معمولا فعالیت‌های کوهنوردی، توسط آقایان انجام می‌شود و فاتحین هم آقایان استند. به همین دلیل بود که علاقه‌مندی ما به این ورزش زیاد شد و خواستیم که منحیث خانم‌ها و دختران افغان قدم‌های اول شان را بمانیم.»
به گفته‌ی این بانوی جوان، خانواده اش در ابتدای کار با او مخالفت می‌کردند و مانند سایر خانواده‌های سنتی به این باور بودند که؛ دختران نمی‌توانند در کنار مردان روی صخره‌ها بدوند، از صخره آویزان شوند و برای رسیدن به قله‌ی بلندتری با زندگی شان قمار بزنند. این مخالفت‌ها اما کم‌کم جایش را با تشویق عوض می‌کند و تمنا با محبت‌های زیاد خانواده و دوستان اش، تصمیم می‌گیرد، چالش‌های این ورزش را یک‌به‌یک کنار گذاشته و فاتح بلندترین قله‌های کشورش باشد.
او گفت: «می‌خواهم با چالش‌های کوهنوردی مواجه شوم و این چالش‌ها را فرو بریزم؛ تا برای دیگران هم بفهمانم که خانم‌ها نیز توانایی آن را دارند که این ورزش را انجام بدهند.»
تمنا مانند سایر ورزش‌کاران افغانستانی، می‌گوید؛ باآن که مجبور است همه هزینه‌های ورزش اش را از جیب خود بپردازد؛ اما باآن‌هم، مصمم است به کوهنوردی ادامه بدهد. او می‌گوید که فتح قله‌ی شاه‌فولادی، نخستین گام‌های ورزشی اش است؛ تا این که فاتح قله‌های مشهور افغانستان شود. این دختر کوه‌نورد که چالش‌های فرهنگی-اجتماعی موجود در جامعه‌ی سنتی افغانستان را پشت سر گذاشته است، می‌گوید که هدف بعدی اش فتح قله‌ی نوشاخ بدخشان و میرسمیر پنجنشیر است. «بعد از فتح این قله‌ها، می‌خواهیم بلندترین قله پاکستان و قله اورست نیپال را فتح کنیم.»
این در حالی است که پیش از این، دو کوه‌نورد زن دیگر در افغانستان، توانسته بودند که نوشاخ، بلندترین قله‌ی هندوکش را فتح کنند. برای نخستن‌بار حنیفه یوسفی، در ماه اسد سال ۱۳۹۷ توانست پس از ۲۱ روز کوهنوردی، این قله را فتح کند. همین‌گونه فاطمه سلطانی، کوه‌نورد دیگر افغانستانی، در سال گذشته، پس از هفده روز کوهنوردی توانست بر فراز قله‌ی نوشاخ با ارتفاع ۷ هزار و ۹۰ متر رسیده و دومین دختر از افغانستان باشد که این قله را فتح کرده است.
زنان و دختران باید قهرمان باشند نه قربانی خواسته‌های شان
نازیمه خیرزاد دختر دیگری که در فتح قله‌ی شاه‌فولادی، تمنا جهان را هم‌راهی کرده است. نازیمه در بامیان، ولایتی در مرکز افغانستان به دنیا آمده است. به گفته‌ی خودش، یک سال است که ورزش کوهنوردی به گونه‌ی مسلکی‌اش تمرین می‌کند.
از آن‌جایی که بامیان ولایتی کوهستانی است، با کوه‌های بلندی چون کوه بابا احاطه شده، نازیمه می‌گوید که خانواده اش نه تنها که با ورزش اش مخالفت نکرده که از او حمایت نیز کرده اند.
هنگامی که از او در مورد آخرین دست‌آورد اش و این که برای فتح این قله چقدر تلاش کردند، پرسیدم، گفت: «یک سال می‌شود که کوهنوردی را به شکل مسلکی تمرین می‌‌کنم. سفر اخیر ما شش روز طول کشید که یک بار د قله‌ی شاه‌فولادی به ارتفاع ۳۶۰۰ کمپ زدیم؛ برای یک شب و صبح اش، در ارتفاع ۵۱۴۰ متر ما توانستیم این قله را فتح کنیم.»
این ورزش‌کار جوان که هنوز هم خستگی‌های پیمودن قله‌ی شاه‌فولادی از جانش به در نشده، می‌گوید که فتح این قله، کوچک‌ترین هدف او بود و امیدوار است که؛ روزی بتواند همه‌ی قله‌های بلند افغانستان را فتح کرده و بیرق سه‌رنگ کشور را بر فراز آن‌ها به اهتراز درآورد.
او از سایر دختران و زنان می‌خواهد که قهرمان زندگی شان باشند، نه قربانی خواسته‌های شان.
کوهنوردی از ورزش‌های نوپا در افغانستان است که به دلیل چالشی‌بودن آن و نیاز به امکانات زیاد، طرف‌داران زیادی در کشور ندارد؛ اما در چند سال اخیر، نهادهایی در کشور ایجاد شده که در بخش آموزش و تأمین امکان‌های مالی برای کوه‌نوردان فعالیت می‌کنند. یکی از این نهادها، کلب کوهنوردی «پیک» است که از سوی محمدحسین یاسا ساخته شده است. اکنون ۵۰ نفر عضویت این نهاد را دارد که در آن، ۴۰ ورزش‌کار مرد و ۱۰ ورزش‌کار زن از ولایت‌های کابل، بامیان، مزارشریف و سمنگان حضور دارند.
حسین یاسا، موسس کلب کوهنوردی پیک، به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید که آن‌ها از یک سال به این‌سو، برنامه داشتند که بانوان عضو این نهاد برای نخستین‌بار در تاریخ کوهنوردی زنان، این قله را فتح کنند.
آقای یاسا می‌گوید: «دو بار صعود ناموفق داشتیم. دفعه‌ی اول به دلیل امکانات کم در ارتفاع ۴۶۰۰ متر سفر خود را متوقف کردیم. بار دوم در زمستان بود که این بار تا ارتفاع ۴۱۰۰ متر رفتیم؛ ولی به خاطر طوفان و سرمای شدید سفر ما کامل نشد. بار سوم، تمرینات خود را بسیار شدید کردیم، وسایل و امکانات بهتر خریدیم و در نهایت بعد از دور روز فتح کردیم.»
با این حال، آقای یاسا از عدم همکاری فدراسیون کوهنوردی افغانستان انتقاد می‌کند و می‌گوید که با این که آن‌ها جواز رسمی فعالیت را از ریاست تربیت بدنی گرفته اند؛ اما تا هنوز، هیچ‌گونه همکاری‌ای از سوی فدراسیون به آن‌ها صورت نگرفته است.
بر اساس گفته‌های او، در حال حاضر بزرگ‌ترین مشکل ورزش‌کاران در بخش کوهنوردی، نبود امکانات مالی است؛ چیزی که او را ناچار کرده است، همه‌ی هزینه‌های این ورزش را خودش به دوش بکشد. «اگر راستش را بخواهید، یک فدراسیون به نام فدراسیون کوهنوردی است؛ ولی هیچ کسی در آن نیست، دروازه اش قفل است.»
ورزش‌کاران بخش کوهنوردی پیوسته از عدم همکاری و هماهنگی فدراسیون کوهنوردی با این ورزش‌کاران شکایت دارند و می‌گویند که؛ فدراسیون هیچ نقشی در تمرین و مسابقات آن‌ها ندارد. به گفته‌ی تمنا جهان، اعضای تیم شان زیر نظر سید علی‌شاه فرهنگ و محمدحسین یاسا تمرین می‌کنند.
در تماسی که با مسئولان فدراسیون کوهنوردی افغانستان داشتم؛ آن‌ها ادعای عدم همکاری با ورزش‌کاران را رد می‌کنند و می‌گویند که؛ اگر امروز مردم رشته‌ی ورزشی‌ای را زیر نام کوهنوردی می‌شناسند، نتیجه‌ی تلاش‌های این فدراسیون بوده است.
احمد رومل حیات، معاون فدرسیوان کوهنوردی، به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید که مسئولان در این فدراسیون در ذهنیت‌سازی، آگاهی‌دهی و فراهم‌کردن امکان‌ها برای ورزش‌کاران، تلاش‌های زیادی کرده اند. «وقتی امروز می‌آیند و چند تصویری از وضعیت به رسانه‌ها می‌دهند، قابل بحث است. ما بانوان بسیار قوی دیگری نیز در گذشته داشتیم؛ مثلا در سال ۲۰۱۲ بانوان ما قله‌ی نوشاخ، بلندترین قله‌ی افغانستان را فتح کردند؛ یعنی ما به مراتب افتخارات بزرگ‌تری داریم؛ اما امروز این‌ها رسانه‌های خوب‌تری را پشت سر خود دارند.»
رشته‌ی کوهنوردی در سال ۱۳۹۱ در ترتبیت بدنی افغانستان ایجاد شد که بر اساس معلومات فدراسیون کوهنوردی، حدود ۵ هزار ورزش‌کار در سراسر افغانستان در این رشته فعالیت آماتور و مسلکی دارند؛ اما به گونه‌ی رسمی، ۱۵۰۰ کوه‌نورد در این فدارسیون نام‌نویسی شده است.
