پس از این که رسانههای اجتماعی در ۳۰ دسامبر، از شیوع ویروس کرونا در ووهان چین خبر دادند، این ویروس با سرعت چشمگیری، همگانی شد و تا اکنون به بیش از دوصد کشور جهان رسیده است.
از زمان شیوع ویروس کوید-۱۹ در چین، تا ۲۲ فبروری، ۲۳۰۰ نفر به اثر ابتلا به این ویروس مرده اند.
پس از این که ویروس کوید-۱۹ وارد اروپا شد، شیوع آن سرعت بیشتری یافت و در کمتر از یک ماه، شمار جانباختگان به اثر این ویروس در سطح جهان از عدد چهار رقمی به شش رقمی رسید.
همهگیری ویروس کرونا، در حال حاضر به اندازهای است که تنها ملبانهای زیردریایی و کاشفان در قطب جنوب، از ترس گرفتار شدن به آن در امان مانده اند.
امریکا در ۱۰ مارچ نخستین مرگ به اثر ویروس کرونا را در ایالت واشنگتن ثبت کرد؛ پس از آن، مقامهای امریکایی از احتمال شیوع این ویروس در شهرهای دیگر نیز هشدار داده و در ایالت واشنگتن، حالت اضطرار اعلام کردند.
در این زمان ویروس کرونا در سراسر جهان بیش از ۸۵ هزار تن را آلوده کرده و نزدیک به ۳ هزار قربانی گرفته بود که بیشتر مبتلایان و جانباختهگان شهروندان چین بودند.
سرعت شیوع کوید-۱۹، با توجه به کشورها، هرچند دچار نوسان بوده است؛ اما این ویروس پس از انتشار آن در ایتالیا، اسپاینا و پس از آن امریکا، به بزرگترین نگرانی جهانی بدل شده است.
سرعت فاجعهوار کوید-۱۹، در امریکا به اندازهای است که حتا در یک روز بیشتر از ۱۰ هزار نفر را آلوده کرده است.
به اساس گزارش دانشگاه جان هاپکِنز، تنها در ۳ اپریل، ۱۵۰۰ نفر به اثر ابتلا به ویروس کوید-۱۹، در امریکا مرده اند.
در ایتالیا که حالا روند همهگیری ویروس کرونا را، رو به کاهش گفته اند، تنها در ۱۲ آپریل (۲۴ حمل) از شهروندان این کشور۴۳۱ قربانی گرفته است.
تا دوشنبه (۲۵ حمل)، امریکا با داشتن ۵۸۰ هزار مبتلا و ۲۳ هزار قربانی، در صدر کشورهای مرگبار به اثر کوید-۱۹، قرار داشته است.
شیووع ویروس کرونا و همهگیر شدن آن در حالی که دارویی برای درمان آن وجود ندارد، در کنار سرعت انتقال آن، در همان ابتدای شیوع نگرانیهایی را برای افغانستان ایجاد کرد و زمانی که پای این ویروس تا قلمرو همسایهی غربی (ایران)، باز شد، نگرانیها از انتقال این ویروس به افغانستان بیشتر شد.
در میان همسایگان و کشورهای منطقه، ایران تنها کشوری است که بیشترین شمار مهاجران افغانستانی را در خود جا داده است و از سویی هم روزانه هزاران شهروند افغانستان به ایران آمد و شد دارند که نگرانی از انتقال ویروس کوید-۱۹ را به افغانستان نیز بیشتر کرد.
نخستین واقعهی ابتلا به ویروس کرونا در افغانستان، در ۵حوت در هرات به ثبت رسید.
فیروزالدین فیروز، وزیر صحت افغانستان، در ۵ حوت گفت، فردی که نتیجهی آزمایش آن مثبت بوده، در روزهای اخیر به شهر قم ایران سفر داشته است؛ شهری که مرکز شیوع این ویروس در ایران شناسایی شده است.
با این همه از شروع شیوع ویروس کوید-۱۹ در افغانستان که بیشتر از ۵۰ روز میگذرد، تا حال تنها ۷۲۵ نفر به این ویروس گرفتار شده که ۲۳ نفر به اثر گرفتاری به این ویروس جان باخته و ۳۴ تن بهبود یافته اند.
این در حالی است که کیانوش جهانپور، سخنگوی ستاد ملی مبارزه با کرونا در ایران، در ۲۳ مارچ اعلام کرد: در ۲۴ ساعت گذشته هزار و ۷۶۲ مورد جدید مبتلا به کوید -۱۹ در ایران شناسایی شده است؛ در همین تاریخ در کمتر از یک شبانه روز ۱۲۲ نفر به اثر ابتلا به این ویروس در ایران جان باخته اند.
همهگیری و روند رو به رشد ویروس کرونا در کشورهای مختلف جهان و بلند رفتن لحظه به لحظهی شمار قربانیان آن، تردیدهایی را در رابطه به آمار ارائه شده از گرفتاری به ویروس کرونا و مرگ ناشی از آن در افغانستان، مطرح کرده است.
وزیر صحت عامهی افغانستان، سهشنبه (۲۷ حمل)، در یک نشست خبری گفت: «نخست این که رحمت پروردگار عالم و مهربانیهایش نسبت به ما بوده است و دوم این که، کاری را که دنیای پیشرفته بسیار در آخر آن را انجام داد، ما در اول انجام دادیم.»
او میگوید، زمانی که نخستین فرد مبتلا به ویروس کرونا در هرات شناسایی شد، تصمیم گرفته شد تا در رفتوآمد شهروندان و گردهمآییها در این شهر محدودیت ایجاد شود؛ همینگونه زمانی که چهار واقعهی ابتلا به کرونا در کابل به ثبت رسید، کابل نیز به قرنطین رفت.
با این همه هنوز هم شماری از مردم به آمار ارائه شده از سوی وزارت صحت عامه، شک دارند و میگویند این آمار با توجه به سرعت شیوع ویروس، باورکردنی نیست.
از سویی هم از چند روز به این سو جسد شماری از شهروندانی که روی سرک افتاده اند، در رسانههای اجتماعی دست به دست میشود؛ کاربران شبکههای مجازی میگویند که این شهروندان به اثر ابتلا به ویروس کوید-۱۹، مرده اند؛ اما وزیر صحت میگوید: «معتادی که شب نشه کرده و ابه اثر سرما مرد، آن را هم میگویند که به اثر کرونا مرده است.»
آنچه بیباوری شماری از شهروندان به آمار ارائه شدهی مبتلاشدگان به ویروس کرونا را بیشتر کرده است، ناتوانایی وزارت صحت در آزمایشگیری گسترده از شهروندان است.
وزیر صحت قبول میکند که ظرفیت تشخیص در افغانستان کم است و در تلاش استند که ظرفیت را بالا ببرند؛ بنا بر این، شماری از واقعهها گزارش داده نمیشود و از ثبت میماند؛ ویر صحت اما همهگیری این ویروس در افغانستان را به اندازهای نمیداند که نیاز به گورهای دستهجمعی باشد.
پس از شیوع ویروس کرونا و همهگیر شدن آن در افغانستان، بیشتر شهرهای مهم کشور مثل هرات، فراه و زرنج و اندکی پس از آن کابل به حالت قرنتین درآمده و چرخهی فعالیتهای روزانه از حرکت باز ماند.
با این همه ترس از همهگیر شدن ویروس کرونا و بلندرفتن شمار قربانیان آن، در شروع ورود این ویروس به افغانستان، مهمترین نگرانی دولت و مردم بوده است.
از سوی دیگر نگرانیها از پیامدهای شیوع ویروس کوید-۱۹، از مرزهای جغرافیایی این کشور فراتر رفته است.
در ۸ آپریل، نمایندگی اتحادیهی اروپا در کابل، با انتشار بیانیهای اعلام کرد: «بیماری همهگیر ویروس کرونای جدید همه شهروندان افغانستان؛ زنان، مردان، جوانان و سالمندان را تهدید میکند؛ بدون توقف جنگ و خشونت در افغانستان مهار این بیماری مرگبار خیلی دشوار خواهد بود. با توجه به وضعیت کنونی، ارائهی کمکهای بینالمللی مشکل است.»
در راستای همین نگرانی است که از شیوع کوید-۱۹ در افغانستان، امریکا ۱۵ میلیون و بانک جهانی ۱۰۰ میلیون دالر کمک کرده و همین گونه اتحادیهی اروپا نیز وعدهی کمک۱۱۷ میلیون یورو را به این کشور داده است.
