شکایت شهروندان از میترخوانان برشنا؛ آورندگان روشنایی، رسما دزدی می‌کنند!

در ماه‌های گذشته، هم‌زمان با صدور ماهوار بل صرفیه‌ی برق، شکایت‌ها از عدم دقت میترخوانان شرکت برشنا، افزایش یافته است. شماری از شهروندان به ویژه باشندگان کابل، میترخوانان شرکت برق‌رسانی افغانستان (برشنا) را به دزدی متهم کرده و می‌گویند که در ماه‌های اخیر، هزینه‌ی مصرف برق در بل‌ها، بیش‌تر از رقم واقعی‌ای که مصرف شده، نوشته می‌شود. نارضایتی از شرکت برشنا نه تنها شهروندان که واکنش برخی از کارمندان این شرکت را نیز بر انگخیته است. تمنا سادات که پیش از این معاون سخن‌گوی این شرکت بود، به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید که هزینه‌ی بل برق‌ او پیش از این، هر ماه حدود ۵۰۰ افغانی می‌آمده؛ اما، تنها در ۱۵ روز ماه گذشته، میترخوانان هزینه‌ی مصرف برق او را بیش‌تر از ۵ هزار افغانی نوشته اند.
خانم سادات می‌گوید: «من خودم فعلا در این مورد عریضه دارم. پیش از این، هزینه‌ی برق ما در هر دوره‌ی میترخوانی، ۵۰۰ افغانی می‌آمد؛ اما این‌بار تنها در ۱۵ روز گذشته، پنج‌ونیم هزار افغانی آمده است.»
نوید، فرزند نوروز علی، باشنده‌ی دیگر شهر کابل است که از «اضافه‌ستانی» هزینه‌ی برق توسط برشنا، شکایت دارد. او می‌گوید، در هر دوره‌ی میترخوانی، هزینه‌ی مصرف برق او، بیش‌تر از ۱۰۰ افغانی نمی‌آمده؛ اما در یک ماه گذشته، هزینه‌ی مصرف برق او بیش‌تر از ۳ هزار افغانی آمده است.
نوید به روزنامه‌ی صبح کابل، می‌گوید: «در ماه گذشته -ماه ثور- مقدار صرفیه‌ی برق من ۱۰ کیلووات بوده است که هزینه‌ی هر کیلووات از طرف برشنا، ۲٫۵۰ افغانی تعیین شده است. اگر رقم واقعی را در نظر بگیریم، هزینه‌ی برق من که ده کیلوات است، تنها ۲۵ افغانی می‎‌شود؛ اما در بل برق ماه ثور من، نوشته شده؛ لطفا سه ‌هزار و شش‌صدو هجده افغانی را قبل از ۱۴/۳/۱۴۰۰ پرداخت نمایید تا از قطع لین جلوگیری نمایید.»
شماری دیگر از باشندگان کابل به دلیل افزایش بی‌سابقه در میزان هزینه‌ای که از سوی برشنا در بل‌های صرفیه‌ی برق‌شان نوشته می‌شود، در شبکه‌های مجازی، اعتراض‌شان را همگانی کرده اند. الیاس نواندیش، روزنامه‌نگار و باشنده‌ی کابل، با انتقاد از برشنا، در برگه‌ی فیسبوکش نوشته است که «آورنده‌ی روشنایی، رسما دزدی را شروع کرده است.» آقای نواندیش گفته است که در ماه ثور جریان برق کم‌تر بود و مصرف‌ها نیز پاکم‌تر؛ اما هزینه‌ی نوشته‌شده توسط برشنا در این ماه، چهار تا پنچ هزار افغانی است. به گفته‌ی او، در حالی که پیش از این در هر دوماه، بالاترین مصرف آن‌ها حدود ۱ هزار و ۶۰۰ افغانی بوده است. «هم همسایه حیران است و هم صاحب‌خانه. طی سه سال اخیر، هیچ‌گاه مصرف این بل به ۲ هزار افغانی نرسیده است؛ ولی در دو ماه اخیر، همیشه بالای چهار هزار افغانی می‌آید.»
غلام‌حسین الهام، از دیگر باشندگان کابل، زیر عنوان دزدی آشکار و عمومی، در برگه‌ی فیسبوکش نوشته است: «در حویلی‌ای که ما استیم، صرفیه برق ما در ماه حمل ۸۴۰ افغانی بود؛ ولی در ماه ثور ۲۷۶۰ آمده است!»
انجنیر علی حسنی، کاربر دیگر فیسبوک در کابل، شرکت برشنا را به اخاذی از مردم متهم کرده و گفته است که این شرکت، نمی‌تواند جلو تخریب پایه‌ها را توسط افراد مسلح بگیرد، در عوض هزینه‌ی ترمیم این پایه‌ها را از مردم می‌گیرد. «وقتی‌که ترمیم یک پایه‌ی تخریب‌شده صد هزار دالر هزینه بردارد و میلیاردها افغانی به نام مصارف متفرقه حیف‌ومیل گردد، طبیعی است که باید شهروندان مدنی که خود را تابع قانون می‌دانند، تاوان پول‌های حیف‌ومیل‌شده را پرداخت کنند.»
از سویی هم ،شماری از شهروندان افغانستان در برخی ولایات، در اعتراض به «اضافه‌گیری» شرکت برشنا، گفته ‌اند؛ تا زمانی که این شرکت، دست از «دزدی» بر ندارد، آن‌ها، پول برق را تحویل نمی‌دهند.
شماری از بزرگان قومی بلخ، در ناحیه‌ی هفتم شهر مزار و گذر انصاری هشتم، بل‌های صرفیه‌ی برق برشنا را از نزد مردم جمع‌آوری کرده و تصمیم گرفته اند که تا پایین‌نیامدن هزینه‌ی برق، نگذارند مردم پول صرفیه‌ی برق‌شان را تحویل دهند.

با این حال، محمد‌هاشم سنگر نیازی، سخن‌گوی شرکت برق‌رسانی افغانستان (برشنا)، به روزنامه‌ی صبح کابل، می‌گوید که در قیمت برق در ماه‌های اخیر هیچ تفاوتی نیامده و شکایت شهروندان مبنی بر این مورد، از سوی این شرکت بررسی خواهد شد. او، تصریح کرد: «معیار محاسبه میان مشتری و برشنا، میتر است. کسانی که شاکی استند، ما حاضر استیم که بل‌های‌شان با میتر مقایسه شود. ما روند رسیدگی به شکایات مشتریان را آغاز کرده ایم و به این دلیل است که یک مرکز خدمات مشریان را نیز در شهر کابل راه‌اندازی کرده ایم. شکایت آن‌ها بررسی می‌شود هرگاه متیرخوانان اشتباه کرده باشند، اصلاح می‌شود.»

سنجش صرفیه‌ی برق به گونه‌ی تخمینی
در کنار بالاگرفتن شکایت‌های شهروندان از عدم دقت میترخوانان شرکت برشنا در بخش سنجش صرفیه‌ی برق، روزنامه‌ی صبح کابل، به نسخه‌ا‌ی از یک گزارش هیئت تفتیش دولتی دست یافته است که نشان می‌دهد؛ مأموران میترخوان شرکت برشنا، صرفیه‌ی برق برخی از مشتریان را به شکل تخمینی و بدون مراجعه به میتر، سنجش می‌کنند.
به گفته‌ی این هیئت تفتیش، سنجش تخمینی صرفیه‌ی برق توسط این مأموران، مشکلات جدی‌ای را به مشتریان برق و خود شرکت ایجاد کرده است. یافته‌های این هیئت، هم‌چنان نشان می‌دهد که اشتباهای جدی‌ای در سنجش صرفیه‌ی برق صورت گرفته، به نحوی که با برخی مشتریان «اضافه‌سنجی» و با برخی مشتریان دیگر «کم‌سنجی» صورت گرفته است.
در بخشی از این گزارش هیئت دولتی، آمده است: «سیستم محاسبه‌ی سنجش صرفیه‌ی برق «د افغانستان برشنا شرکت»، معیاری نبوده و سنجش تعرفه صرفیه‌ی برق از یک کتگوری مشتریان به کتگوری دیگر صورت گرفته و از طرف دیگر، اضافه‌سنجی و کم‌سنجی صرفیه‌ی برق، بالای برخی مشتریان صورت گرفته است.»
با همه‌ی این انتقادها، جمع‌آوری عواید برای مسؤولان شرکت برق‌رسانی افغانستان (برشنا)، یکی از موارد مهم و حیاتی این شرکت پنداشته می‌شود. این شرکت، روز دوشنبه‌ی هفته‌ی گذشته، در برگه‌ی فیسبوکش نوشته است که افسرخان خانخیل، سرپرست ریاست برشنای کابل، با میترخوانان دیدار کرده و روی «روند جمع‌آوری عواید» تأکید کرده است.
شرکت برشنا، نوشته است که «آقای خانخیل به میترخوانان جنکشن‌های مختلف تأکید نمود که از این به بعد، با توجه به آغاز روند توزیع بل صرفیه‌ی برق به صورت ماهوار، هیچ‌گونه اشتباه و بی‌تفاوتی کارمند قابل قبول نیست و کارمندی که در این راستا تعلل نماید، طبق مقررات، با وی برخورد صورت خواهد گرفت».
شرکت برق‌رسانی افغانستان در چند ماه گذشته، روند جمع‌آوری صرفیه‌ی برق را ماهانه کرده و اعلام کرده است که این تغییرات به نفع مشتریان این شرکت است.
بر اساس اعلامیه‌ی شرکت برشنا، روند صادرشدن ماهوار تعرفه‌ی مصرف برق، نخست در کابل و سپس در ولایت‌های دیگر اجرای می‌شود. تعرفه‌های مصرف برق مشتریان شرکت برشنا در کابل در ماه حمل ماهوار صادر شده است.
پس از این که پرداخت صرفیه‌ی برق در کابل ماهوار شد، شمار زیادی از شهروندان به ویژه در شبکه‌های اجتماعی، با مقایسه‌کردن هزینه‌ی برق‌شان با زمانی که صرفیه‌ی برق هر دو ماه یک بار پرداخت می‌شد، شرکت برق‌رسانی افغانستان را به اضافه‌ستانی متهم کرده اند.