افزایش بیماران کرونایی و کم‌بود اکسیجن؛ «برگرد اکسیجن نیاز نیست، مریض را از دست دادیم!»

«اول صبح، ۱۶ هزار افغانی یک بالن اکسیجن ر خریدیم، حال هم د صف ایستاده ‌ایم که نوبت برسد تا دو بالن دیگر را پر کنیم. مریض ما در یک شبانه‌روز دو-سه بالن اکسیجن نیاز دارد. اگر اکسیجن نرسد، مریض ما را از دست می‌دهیم.»
ذبیح ذکا، جوانی که از هشت صبح روز دوشنبه -۱۷ جوزا-، تا اکنون که ساعت ۲:۳۰ پس از چاشت را نشان می‌دهد، در صف طولانی‌ای ایستاده است تا بالن‌های اکسیجن‌اش را پر کرده و زندگی بیمارش را نجات دهد؛ بیماری که ادامه‌ی نفس‌هایش به اکسیجن درون این بالن‌ها بسته است.
در روزهای پسین، هم‌زمان با افزایش بیماران کوید-۱۹ در افغانستان، نگرانی‌های مسؤولان سکتور صحت و شهروندان نیازمند، از نبود اکسیجن بالاگرفته است؛ تا جایی که نزدیکان بیماران، مجبور اند خود برای زنده‌ماندن عزیزان‌شان، اکسیجن مورد نیاز را تأمین کنند.
بر اساس معلومات وزارت صحت عامه، در شهر کابل، ۵ فابریکه‌ی تولید اکسیجن وجود دارد؛ اما آن‌ها نیز به دلیل تقاضای زیاد، از تأمین اکسیجن مورد نیاز بیماران باز مانده اند.
ذبیح که ساعت‌ها منتظر مانده تا نوبتش برسد و بالن‌هایش را اکسیجن بزند، می‌گوید که از صبح زود تا اکنون، مسؤولان شرکت اکسیجن «مهین‌دوست» در منطقه‌ی سرک نو، تنها چند بالن اکسیجن را تحویل کرده اند؛ بالن‌هایی که تحویل گرفته شده نیز حدود ۳-۴ ساعت بعد به صاحبانش تحویل داده شده است.
او می‌گوید: «همین‌جا یک نفر اول صبح، خیلی وقت چند بالن آورده بود، هرقدر تلاش کرد و گفت که مریض ما عاجل است و شدید به اکسیجن نیاز دارد، هر قدر تقلا کرد، کسی به او توجه نکرد. ساعت‌های ۱۰ بجه بالن‌ان را داخل بردند؛ اما پس نیاوردن؛ تا این که ۱۲:۳۰ اینا برایش زنگ آمد و گفت: برگرد، اکسیجن نیاز نیست، مریض را از دست دادیم.»
به گفته‌ی ذبیح، در مدتی که این‌جا انتظار گرفتن اکسیجن بوده، دو-سه مورد این‌چنینی را دیده است؛ این وضعیت خودش را نیز نگران کرده که در صورت به‌دست‌نیاوردن اکسیجن، احتمال دارد که بیمارش را از دست بدهد. نه ‌تنها او؛ بل که ده‌ها و صدها شهروند دیگر نیز چنین نگرانی‌ای را با خود حمل می‌کنند.
اکنون وضعیت به جایی کشیده شده که همه‌چیز از کنترل وزارت صحت خارج است؛ متقاضیان اکسیجن، می‌گویند که شرکت‌های تولیدی و مراکز فروش اکسیجن، از وضعیت موجود استفاده‌ی سو کرده و دست به احتکار می‌زنند. در حالی که پیش از این، قیمت یک بالن خالی اکسیجن، ۸ هزار افغانی بود، اکنون بیمارداران مجبورند یک بالن خالی را ۱۴ هزار افغانی بخرند و دو هزار دیگر نیز باید بابت پرکردن اکسیجن، به شرکت‌ها بپردازند.
در شرایطی که اکثر شهروندان کشور وضعیت اقتصادی مناسبی ندارند، پرداخت ۱۶ هزار افغانی برای یک بالن اکسیجن، برای‌شان بسیار سنگینی می‌کند. نزدیکان بیماران، می‌گویند، آن‌عده از بیماران که وضعیت صحی‌شان «وخیم» است، در جریان هر شش ساعت، یک بالن اکسیجن مصرف می‌کنند. اگر این رقم را در یک شبانه‌روز در نظر بگیریم، هر بیمار ۴ بالن اکسیجن در این مدت نیاز دارد.
علاوه بر کم‌بود اکسیجن، برخورد نامناسب مسؤولان شرکت‌های تولیدی اکسیجن نیز نگرانی‌ شهروندان را به هم‌راه داشته است. ذبیج می‌گوید: «برخورد مسؤولین با متقاضیان وحشت‌ناک است. اصلن جواب درست و قانع‌کننده‌ای بر ما نمی‌دهند. می‌گویند که شما منتظر باشید، اول موترهایی که ایستاده است، باید بالن‌های‌شان پر شود و هر وقت اینا تمام شد، برای‌تان اکسیجن می دهیم.»
به گفته‌ی او، پیش از آوردن بیمارش به خانه، او در یکی از شفاخانه‌های شهر کابل بستری بود؛ اما به دلیل عدم رسیدگی درست، ناچار او را به خانه برده است. اکنون در یک شبانه‌روز، مجبورند که برایش ۴ بالن اکسیجن تهیه کنند تا حداقل زنده بماند.

یکی از بیماران کرونا که شدیدا به موجودیت اکسیجن نیاز دارد.

هفته‌ی پیش وحید مجروح، سرپرست وزارت صحت عامه نیز در یک نشست خبری، گفت که آن‌ها می‌توانند همه‌ی امکانات مورد نیاز بیماران کرونایی را رفع کنند؛ یگانه مشکلی که آن‌ها شدیدا با آن‌ روبه‌رو اند، کم‌بود اکسیجن مورد نیاز بیمار است. او در ادامه، گفت که بخشی از مشکلات فعلی، نتیجه‌ی بی‌توجهی شهروندان کشور به ویژه پایتخت‌نشینان است. عدم رعایت دستورات صحی، سبب افزایش چندبرابری بیماران و فوتی‌های ناشی از کرونا شد.
در همین حال، شماری از شرکت‌هایی که به افراد نیازمند اکسیجن می‌فروشند، می‌گویند که در روزهای اخیر، به سختی می‌توانند اکسیجن تهیه کنند؛ زیرا تقاضا زیاد است و هم‌چنان شرکت‌های تولید اکسیجن با کم‌بود برق مواجه اند.
یکی از پرچون‌فروشان اکسیجن، چنین می‌گوید: «نبود اکسیجن تنها نگرانی ما نیست؛ بل که همه نگران کم‌بود اکسیجن است. بازار نیست، هرقدر که اکسیجن تولید می‌شود، شفاخانه‌ها می‌برند، برای ما پرچون‌فروشان اکسیجنی برای فروش باقی نمانده است.»
هم‌زمان با این که بیماران کرونایی در شفاخانه‌های دولتی با کم‌بود آکسیجن مواجه اند، شماری از بیماران در شفاخانه‌های خصوصی شهر کابل نیز از نبود اکسیجن انتقاد می‌کنند. روز دوشنبه -۱۷ جوزا-، ویدیویی در صفحات اجتماعی دست‌به‌دست می‌شد که در آن، نزدیکان یک بیمار چنین می‌گوید: «د شفاخانه عالمی بودیم، اکسیجن دقیقه ۲۰ روپه، در دو ساعت، ۲۴۰۰ افغانی تنها از اکسیجن می‌گرفت، غیر معاینه خون و فیس داکتر و پول تخت.»
با این که مسؤولان شفاخانه‌ی عالمی در غرب کابل، این مسئله را رد می‌کنند و می‌گویند که آن‌ها به خاطر اعاده‌ی حیثیت‌شان، در حوزه‌ی مربوطه شکایت درج کرده اند. فرید حسینی، مسؤول اجرایی شفاخانه‌ی عالمی، به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید؛ افرادی که چنین ادعاهایی کرده اند، منافع شخصی دارند و به هدف «بدنام‌کردن» این شفاخانه، چنین حرف‌هایی را در شبکه‌های اجتماعی نشر کرده اند.
آقای حسینی می‌گوید؛ از آن‌جایی که شفاخانه‌ی آن‌ها، خصوصی است و بابت تداوی بیماران هزینه می‌کنند، در بدل هر بالن اکسیجن، از بیماران ۱۶۰۰ -۱۸۰۰ افغانی می‌گیرند. «فعلا ۱۱ مریض داریم، ۳ تای‌شان به اکسیجن نیاز ندارند، ۴ نفر دیگر خودشان اکسیجن تهیه می‌کنند و برای باقی ۴ مریض دیگر، ما اکسیجن تهیه می‌کنیم.»
او افزود که در روزهای اخیر، آن‌ها بسیار به سختی می‌توانند، اکسیجن مورد نیاز بیماران‌شان را تهیه کنند. به گفته‌ی او، در حالی که پیش از این، بابت هر بالن، آن‌ها ۴۰۰ افغانی پرداخت می‌کردند، اکنون ۱۲۰۰ تا ۱۴۰۰ افغانی پرداخت می‌کنند.
با این همه، شماری از داکتران موظف در شفاخانه‌های کوید-۱۹، می‌گویند که شهروندان کشور، باید ابتدا خود نجات‌دهنده‌ی‌شان باشند و با رعایت دستورات صحی، از خطر ابتلا به این ویروس جلوگیری کنند.
داکتر خواجه میراعظم مهربان، رییس شفاخانه‌ی قصبه، به روزنامه‌ی صبح کابل، می‌گوید که ما هنوز در افغانستان به «پیک» کرونا یا آخرین مرحله نرسیده ایم و ممکن است در هفته‌های آینده، وضعیت به مراتب بدتر شود.
در مورد کم‌بود اکسیجن که از آقای مهربان پرسیدم، گفت که آن‌ها در شفاخانه‌ی قصبه با مشکل کم‌بود اکسیجن مواجه نیستند و در روزهای آینده، با فعال‌شدن «اکسیجن پلانت» این شفاخانه، به کلی نیازمندی‌شان به اکسیجن رفع خواهد شد.
او ضمن این که از مردم خواستار هم‌کاری در امر جلوگیری از ویروس کرونا شد، از حکومت نیز می‌خواهد که محدودیت‌های رفت‌آومد را بیش‌تر کند و در صورت نیاز، برای کاهش تجمات از قوه قهریه استفاده کند.
این همه در حالی است که شمار افراد مبتلا به ویروس کرونا در کشور، با گذشت هر روز افزایش می‌یابد. بر اساس تازه‌ترین آماری که روز گذشته -دوشنبه، ۱۷ جوزا-، از سوی وزارت صحت به نشر رسیده، در جریان یک‌شبانه روز گذشته‌ی آن،  یک هزار و ۵۸۲ نفر در افغانستان به ویروس کرونا، مبتلا شده است. با ثبت موارد جدید، شمار مجموعی مبتلایان به ویروس کرونا در کشور، به ۸۲ هزار و ۳۲۶ نفر رسیده است.
هم‌چنان در جریان یک شبانه‌روز گذشته، ۵۶ بیمار کرونایی جان باخته که با این رقم، شمار مجموعی فوتی‌های ناشی از ویروس کرونا به ۳ هزار و ۲۵۱ نفر رسیده است.