هم‌زمان با افزایش ناامنیها در شاهراههای افغانستان، گروه طالبان در هشتم ماه روان ده عراده تیلر که ذخایر تیل را حمل می‌کرد، در بزرگراه کابل-کندهار متوقف و کل تیل آن را به زمین ریختند.
در کنار ناامنی‌هایی که در روستاها و شهرهای افغانستان وجود دارد، بخش بزرگ نگرانی شهروندان از ناامنی شاهراههای کشور است. گروه طالبان و دیگر گروهای مسلح غیرمسئول، هرازگاهی، در شاهراههای کشور، ایست بازرسی انداخته و از تیلرهای تجاری و بس‌های مسافربری‌ای که از این شاهراهها می‌گذرند، به‌زور تفنگ پول می‌گیرند.
بیشتر بخش‌های شاهراهای شمال، غرب و جنوب افغانستان که شریان‌های اقتصادی کشور به شمار می‌رود، در کنترل طالبان است. این گروه با باج‌گیری، گروگان‌گیری، انفجار و حمله بر کاروان‌های تجارتی و امنیتی، باعث ناامنی همیشگی شاهراههای کشور شده، امنیت و اقتصاد شهروندان را به خطر انداخته و هرازگاهی از شهروندان کشور قربانی نیز می‌گیرد.
از سویی هم بخش عمده‌ی درآمد طالبان نیز از باج‌گیری و جمع‌آوری پول از موترهای باربری که کالای تجارتی را انتقال می‌دهد، تأمین میشود.
شاهراه کابل-لوگر
شاهراه کابل-لوگر از نزدیک‌ترین مسیرها به پایتخت است که گروه طالبان در بیشتر بخش‌های آن فعالیت دارند و همواره در کنار اخاذی از موترهای باربری و موترهای مسافربری، شهروندان را نیز اذیت می‌کنند.
گروه طالبان بر نیروهای امنیتی که در این مسیر رفت‌وآمد دارند یا مشغول گزمه هستند، حمله‌های غافل‌گیر کننده‌ای انجام می‌دهند. همین‌طور به تانکرهای نفت نیز حمله می‌کنند و آن را به آتش می‌کشند. از سویی هم این گروه هرچند در میان، ماین‌هایی را نیز در این مسیر منفجر می‌کنند تا نیروهای امنیتی را بکشند.
علی‌محمد شهیدی، عضو پیشین شورای ولایتی لوگر، می‌گوید که مسیر کابل-لوگر به‌شدت ناامن است و در این مسیر، از سوی گروه‌های مسلح مخالف دولت، بر نیروهای امنیتی و موترهای باربری حمله میشود. او می‌گوید: «وقتی از قلعه‌چه که به داخل لوگر شوی، دیگر امنیت نیست؛ همه‌روزه در این مسیر، پولیس کشته میشود، تانک انفجار داده میشود و بالای تانکر شخصی حمله می‌کنند.»
شاهراه تخار-بغلان
شاهراه تخار-بغلان در شمال افغانستان، یکی از ناامن‌ترین شاهراههای کشور است. گروه طالبان در بخش‌های مختلف این شاهراه حضور دارند و همواره برای کسانی که از این مسیر عبور و مرور دارند، دردسر ایجاد می‌کنند.
محمد اعظم افضلی، عضو شورای ولایتی تخار، می‌گوید: «مسیر کابل-تخار و بغلان-تخار به‌شدت زیر تهدید امنیتی است، کارمندان دولتی به‌هیچ‌عنوان سفر کرده نمی‌توانند و مسافران ملکی نیز با ترس‌ولرز در این مسیر رفت‌وآمد می‌کنند.»
بخش‌های زیادی از تالقان-تخار تا خان‌آباد کندز و حوزه‌‌ی دوم تالقان، به دلیل این‌که زیر کنترل طالبان است، بیشتر زیر تهدید قرار دارد. بیشتر بخش‌های شاهراه تالقان-تخار و تخار-کندز در دست طالبان است.
همین‌گونه به گفته‌ی آقای افضلی، گروه طالبان در مسیر دوشی و کیلگی و خنجان نیز پاسگاه ایجاد کرده‌اند و از تیلرهای تجاری باج‌گیری می‌کنند. از سویی هم فرماندهی پولیس بغلان می‌گوید؛ برای این‌که از باج‌گیری‌های طالبان از شهروندان پیش‌گیری شود، نیروهای امنیتی در این مسیر گزمه‌های سیار ایجاد کرده‌اند.
خوشحال سادات، فرمانده پولیس بغلان می‌گوید: «در مسیر شاهراه پلخمری-کابل، چالش‌های جدی امنیتی وجود ندارد؛ نیروهای امنیتی چهار مرکز گشت‌زنی را برای جلوگیری از مزاحمت طالبان در مسیر کابل – پلخمری ایجاد کرده‌اند.»
شاهراه کندهار-هرات
ناامنیها در مسیر شاهراه کندهار-هرات چالش‌های زیادی را برای شهروندان ایجاد کرده است. از سویی هم چالش‌های امنیتی در مسیر گمرک اسلام‌قلعه نیز، سبب شده است تا نیمی از درآمد گمرگ به جیب افراد غیرمسئول برود.
وکیل‌احمد کرخی، عضو شورای ولایتی هرات، به روزنامه‌ی صبح کابل، می‌گوید: «بیشتر مسیرهای بزرگراه هرات-کندهار و کندهار-کابل، در دست گروهای تروریستی طالبان قرار دارد. دولت در تأمین امنیت این شاهراهها جدیت به خرج نمی‌دهد.»
ناامنیها سبب شده تا گروه‌های مختلف در اطراف گمرک اسلام قلعه قد علم کنند و پول‌ها را به تاراج ببرند.
آقای کرخی گفت: «برخی از پول‌های گمرک، به جیب افراد غیرمسئول می‌رود.»
دولت افغانستان نیز می‌پذیرد که بخش زیادی از درآمد طالبان از اخاذی از شرکت‌های ترانسپورتی و همچنان شرکت‌های بارزگانی و ساختمانی در ولایتهای مختلف تأمین میشود.
طارق آرین، سخن‌گوی وزارت داخله، می‌گوید: «طالبان در بخشی از شاهراههای بزرگ کشور حضور دارند و دست به اخاذی می‌زنند.»
ناتو و برخی از نهادهای دیگر که درآمد مالی طالبان را در افغانستان تخمین زده‌اند، می‌گویند که این گروه سالانه نزدیک به ۱۶۰ میلیون دالر از راه باج‌گیری از شاهراه به دست می‌آورند.
همچنان راننده‌های موترهایی که در مسیر شاهراههای بزرگ افغانستان کالا‌ها را انتقال می‌دهند، مجبور به پرداخت پول برای طالبان هستند؛ زیرا از مناطقی عبور می‌کنند که عمدتاً در دست طالبان است. صاحبان مغازه‌ها در ساحات تحت کنترل طالبان، همچنان مجبور به پرداخت پول برای این گروه هستند.
رضوان، راننده‌ی موتر باربری در ولایتهای شمال افغانستان است که کالاهای تجارتی از گذرگاه‌های مرزی افغانستان و کشورهای آسیای میانه انتقال می‌دهد، می‌گوید: «طالبان در مناطق مختلف پاسگاه ایجاد کرده‌اند، در صورتی که پول پرداخت نکنی اجازه نمی‌دهند حرکت کنی؛ یا هم با اسلحه به مرگ تهدید می‌کنند.»
در کنار این‌که گروه طالبان از بازرگان‌ها و شهروندان در شاهراههای کشور، باج‌گیری می‌کنند، همین‌گونه شهروندان زیادی را نیز در این مسیرها می‌کشند. هرچند در این بخش خواستیم، آمار کشته‌شدگان را از سوی وزارت داخله دریافت کنیم؛ اما این وزارت حاضر به همکاری نشد.
ناامنی شاهراهها و درآمد میلیونی طالبان
در گزارشی که از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد، در ۳۰ ثور سال روان نشر شد، آمده است که بخش بزرگی از درآمد گروه طالبان از اخاذی در مسیر شاهراههای تجارتی و حلقه‌ای افغانستان تأمین میشود.
در این گزارش آمده است که گروه طالبان سالانه ۲۴۰ میلیون دالر از اخاذی کالاهای صادراتی، عشر و ذکات دریافت می‌کنند.
تجارت مواد مخدر، قاچاق منابع معدنی و باج‌گیری از موترهای باربری تجاری، به ترتیب بزرگ‌ترین منابع درآمد گروه طالبان در افغانستان است که از آن برای جنگ با دولت و انجام حمله‌های هراس‌افگنانه‌ی‌شان در برابر شهروندان کار می‌گیرند.
در گزارش سازمان ملل آمده است؛ برخی از شرکت‌های داخلی که کالاهای تجارتی را صادر و وارد می‌کنند نیز، به طالبان پول پرداخت می‌کنند؛ یکی از شرکت‌‌ها، «شرکت بین‌المللی نورزی» است که ماشین و پرزه و موتر از بیرون وارد می‌کند.
ملا یعقوب مسئول مالی گروه طالبان ماه گذشته به یک رسانه‌ی پاکستانی به نام «سما» اعتراف کرده است که درآمد آن‌ها از مالیه-اخاذی-در شاهراه‌هایی که تحت کنترل شان قرار دارد و جمع‌آوری پول مالیه و عشر و ذکات نزدیک به ۱۶۰ میلیون دالر در سال می‌رسد.
در گزارش سازمان ملل که در ماه فبروری سال روان نشر شد آمده است که طالبان در سال‌های پیش، از هر موتری که کالاهای تجارتی را انتقال می‌داد، حدود ۳۵۰۰ افغانی که معادل ۴۰ -۵۰ دالر میشود پول دریافت می‌کردند؛ اما اکنون این میزان را به ۱۰ هزار معادل ۱۳۰ دالر امریکایی افزایش داده‌اند.
بلال که یکی صادرکنندگان زغال‌سنگ است، می‌گوید که برای دولت مالیه پرداخت می‌کند و همچنان در برخی مسیرهایی که از قلمرو طالبان عبور می‌کند به آن‌ها نیز باید پول پرداخت کند.
از سویی هم به دلیل افزایش ناامنیها در شاهراههای کشور، درآمد این گروه از مسیرهای تجارتی و شاهراههای کشور از ۳۵ میلیون دالر در سال ۲۰۱۶ به ۴۶۴ میلیون در سال ۲۰۲۰ افزایش داشته است.
