اشاره: چندی پیش حکومت سرپرست طالبان، مولوی مهدی مجاهد، رییس پیشین استخبارات این گروه در بامیان را از مقامش برکنار و به جای او، قاری نقیب‌الله بلال، از فرماندهان قطعه‌ی انتحاری شان را به عنوان رییس جدید استخبارات بامیان تعیین کرد. برکناری مولوی مهدی، گمانه‌زنی‌ها را در مورد تصفیه‌ی قومی از سوی طالبان افزایش داده؛ زیرا او یگانه فرمانده ارشد طالبان است که مربوط به گروه قومی هزاره می‌شود. در این گفت‌وگو، از او در مورد علت برکناری اش، وجود تصفیه‌ی قومی در حکومت طالبان و برخی مسأیل دیگر پرسیده شده است.
صبح کابل: از خود تان بگویید؛ چه زمانی به گروه طالبان پیوستید و چه شد که با این گروه یک‌جا شوید؟
ممنون از این که تشریف آوردید؛ تقریبا ۱۳ سال است که در امارت اسلامی افغانستان خدمت می‌کنم. دلیل پیوستن ما به گروه طالبان، حضور یا بهتر بگویم، تجاوز کشورهای بیگانه یا غربی‌ها، کشورهای صلیبی که به رهبری امریکا بالای خاک ما حمله کردند؛ تجاوز این‌ها، سبب شد که ما با امارت اسلامی یک‌جا شویم.
صبح کابل: چند زن‌وفرزند دارید و اعضای خانواده شما کجا زندگی می‌کنند؟
ما دوتا همسر و سه تا فرزند داریم که فرزندان ما؛ دو تای شان دختر استند و یکی شان پسر، و فعلا هم در ولسوالی بلخاب ولایت سرپل در زادگاه پدری‌ام زندگی می‌کنند.
صبح کابل: تا پیش از این که افغانستان به دست طالبان سقوط کند در کجاها وظیفه اجرا کردید؟
ما تقریبا در کل افغانستان و به ویژه در ولایت‌های هزاره‌نشین فعالیت‌های خود را داشتیم. بیشتر فعالیت‌های ما نیز، در ولایت‌های سرپل، سمنگان، بلخ و ولایت بامیان متمرکز بوده است.
صبح کابل: پس از سقوط جمهوری اسلامی افغانستان، شما رییس استخبارات بامیان تعیین شدید و پس از مدتی چرا از آن‌جا برکنار شدید؟
خوب؛ دلیل و انگیزه‌ی برکناری‌ام، شخصا تا هنوز برای خودم واضح نیست؛ ولی برای من، بودن در کنار مردم و کار برای مردم و نظام اسلامی از هر چیزی پیش‌تر است؛ چنان که در ۱۳ سال حضورم در چوکات امارت اسلامی، هم‌واره در کنار مردم خود قرار داشتم و هم‌واره همین حمایت‌های مردم، در تحقق برنامه‌های نظامی و اجتماعی شخص خودما موثر قرار گرفته است.
صبح کابل: چندی پیش درگیری‌ای میان افراد شما و مولوی مقبل، فرمانده‌ی قطعه خاص طالبان رخ داد. در آن زمان، شما گفتید که از یک سوء قصد جان سالم به در بردید و مولوی مقبل را یک فرد قانون‌شکن معرفی کرده بودید، آیا برکناری شما ارتباطی به این موضوع ندارد؟
بلی، موضوع سوءقصد علیه ما چنان چه در گذشته گفته بودم؛ حقیقت دارد و در رابطه به عوامل سوءقصد و سازمان‌دهندگان و انگیزه‌های این موضوع نیز دیدگاهم همانی است که در گذشته گفته بودم؛ اما این که تقابل نظامی بین شخص خودم و مولوی مقبل در عزلم از مقام استخبارات ولایت بامیان، چه تأثیری داشته یا نداشته است، چیزی گفته نمی‌توانم. در هر موقفی که باشم، از حق مشروع و منافع علیا و عزت مردم خود، مال و جان و ارزش‌های شان در چهارچوب نظام امارت اسلامی، حفظ وحدت ملی حمایت می‌کنیم و برای ما از هرچیزی کرده مهم‌تر می‌باشد.
صبح کابل: بارها گزارش‌هایی در مورد این نشر شده که افراد طالبان مصروف کندن‌کاری در نزدیک مجسمه‌های تخریب‌شده بودا استند و یونسکو هم هشدار داد که آثار باستانی بامیان به تاراج می‌رود، فکر نمی‌کنید که برکناری شما به این دلیل بوده است؟
البته تا زمانی که من به عنوان رییس استخبارات بامیان حضور داشتم؛ چنین مسأیلی وجود نداشت؛ اما بعد از این که من از مقامم برکنار شدم، اگر این‌گونه قضایایی رخ داده باشد، چیزی گفته نمی‌توانم. در مورد برکناری‌ام از ریاست استخبارات بامیان تأکید می‌کنم که هنوز مشخص نیست؛ از این لحاظ با قضیه‌ی کندن‌کاری اطراف مسجمه‌ها‌ی بودای بامیان هم مرتبط دانسته نمی‌توانم.
صبح کابل: بسیاری‌ها می‌گویند که به دلیل تعلقات قومی و تباری‌تان از بامیان برکنار شدید؛ زیرا برای مردم بامیان دادخواهی میکردید؟
در خیلی از موارد تحلیل‌ها و گمانه‌زنی‌های مردم درست از آب در می‌آید؛ اما در این مورد، شخص خودم چنین نمی‌پندارم. در این جا باید یک موضوع دیگر را نیز یادآور شوم، وقتی که ما توسط بزرگان امارت اسلامی در کابل احضار شدیم و مجلس‌هایی با آن‌ها داشتیم؛ تنها چیزی که آن‌ها برای ما گفتند، این بود که شما یگانه کسی استید که در کنار ملت و مردم خود در جهاد بودید و مردم تان از شما توقع دارند؛ مشکلات مردم در اطراف و اکناف و در کل در ولایت‌هایی که تشیع‌نشین استند، زیاد است. شما از مرکز به خوبی می‌توانید به مشکلات آن‌ها رسیدگی کنید.
صبح کابل: بسیاری‌ها به این باور اند که رهبران طالبان به شما بی‌باور شده بودند، شما چنین فکر نمی‌کنید؟
شما می‌دانید که اصولا امارت اسلامی چنان‌چه از نامش پیداست، ماهیت و وجود آن از متون اسلامی گرفته شده است؛ اگر خدای نخواسته با رویکرد و گرایش قومی، تباری و سمتی و یا پشتونیزمی که از منظر دین اسلام مردود است؛ رفتار کند، در حقیقت امارت اسلامی از مسیر جهاد و مقاومت اسلامی منحرف شده و بقا و انسجام آن خواسته و ناخواسته مخدوش و زیر سوال می‌رود؛ ولی آن‌چیزی که در رسانه‌ها نشر می‌شود و مردم گروه طالبان را یک توده‌ی پشتونیزمی و قومی محسوب می‌کند، شخص خودم چنین چیزی را به وضاحت حس نکردیم.
مولوی مهدی مجاهد.
صبح کابل: شما احتمالا تنها فرمانده‌ی ارشد طالبان استید که به گروه قومی هزاره تعلق دارید، آیا گاهی حس کرده‌اید که مسأیل قومی در امارت اسلامی بسیار جدی و غیر قابل انکار است؛ مثلا برخوردهایی که با فرماندهان ارشد اوزبیک شد؟
در سطح رسانه‌های جمعی و در میان اغلب از مردم و توده‌ها، باورها و گمانه‌زنی‌ها بر این است که اکثر عزل و نصب‌های مهم در ولایت‌های غیر پشتون، بیشتر رنگ و ماهیت قومی دارد و چنان‌چه در مورد قضیه‌ی مخدوم عالم از فرماندهان اوزبیک‌تبار بود؛ این موضوع خیلی برجسته شد. در کل شخص خودم امیدوارم که چنین چیزی نباشد و امارت اسلامی افغانستان از آرمان‌های جمعی جهاد و مبارزات مشترک اسلامی ما به وجه احسن پاسداری کند.
صبح کابل: بهار آینده را چگونه پیش‌بینی می‌کنید، فکر می‌کنید جنگ جدیدی در راه باشد؟
هرچند فعلا خودم در کدام موقف رسمی و یا اطلاعاتی قرار ندارم که احتمال و عدم احتمال جنگ را دقیق پیش‌بینی کنم؛ اما از تمام طرف‌ها و جریان‌های دخیل سیاسی می‌خواهم که بر مشکلات و اختلافات فی مابین‌شان که مرتبط به خود افغان‌ها است به جای متوسل‌شدن به جنگ، از طریق گفتمان‌های سیاسی و از راه دیالوک و با منطق شرعی و دینی این مشکلات را حل کنند.
صبح کابل: داعش چقدر تهدید جدی برای افغانستان و برای حکومت تان است؛ آیا نگران نیستید گروه‌های مختلفی که مخالف تان استند، بهار سال آینده وضعیت را تغییر بدهند؟
قطعا باید نگرانی‌ها وجود داشته باشد؛ ولی امارت اسلامی باید یک‌جا و توأم با مردم افغانستان برای استقرار ثبات و امنیت سرتاسری کشور، برای دفع حملات این گروه‌های تکفیری و دیگر گروه‌های دهشت‌افگن تدابیر لازم را اتخاذ کنند.
صبح کابل: در شمال افغانستان داعش چقدر قدرت‌مند است. شمال را برای این پرسیدم که شما در آن جا خیلی خوب بلد استید و از سویی‌هم در بخش استخبارات کار کردید؟
تا جایی که معلومات دارم، داعش در هیچ یک از ولایت‌های شمال و ولسوالی‌های آن، حضور بل‌فعل ندارد؛ اما ممکن است که برخی از کشورها که حامی داعش استند، به خاطر اخلال نظم و امنیت افغانستان از این گروه استفاده کنند. امیدوارم که امارت اسلامی تدابیر خود برای جلوگیری از حرکت‌های خصمانه این گروه بگیرد؛ یعنی نمی‌توانم به کلی موجودیت داعش را رد کنم؛ اما در ولایت‌های شمال این گروه مکان مشخص ندارد که روبه‌رو با افراد طالبان مقابله کند.
صبح کابل: فکر می‌کنید با روشی که اکنون طالبان در پیش گرفته اند، میتوانند موفق شوند یا به نظر شما، باید روش حکومت‌داری طالبان تغییر کند؟
امارت اسلامی افغانستان، باید بر سر یک حکومت فراگیر، همه‌شمول و جامع که قابل قبول برای تمام مردم افغانستان باشد، بالای هم‌چین حکومتی تصمیم بگیرد تا از این طریق، بتواند هم با مردم افغانستان تعامل بکند و هم با جهان روابط جدید سیاسی کشور را رقم بزند.
صبح کابل: یعنی شما از روش حکومت‌داری فعلی طالبان ناراضی استید؟
طبعا که ما نظر خود را گفتیم؛ تا جایی‌که ما از متن و تمام بافت‌های اجتماعی مردم اگاهی داریم، برای فعلا پیشنهاد ما این است که باید روی ایجاد هم‌چون یک حکومت فراگیر ملی که قابل قبول همه‌ی اقوام باشد، تمرکز کنند. چون که ما از زمزمه‌ها، نجواها و گفت‌وگوها با مردم این طور احساس می‌کنیم که اکثر مردم اهل تشیع که ما فرزند از آن‌ها استیم و احساس می‌کنیم که این‌ها یک نوع بیگانگی و فاصله بین خود و حکومت احساس می‌کنند و فکر می‌کنند که ما در نظام اسلامی جایگاه و پایگاه نداشته باشیم؛ بنا براین، ما از بزرگان امارت اسلامی و منحیث یک مجاهد شان می‌خواهیم حکومتی بسازند که همه‌ی مردم خود را در آن احساس کنند.
صبح کابل: بازداشت‌ها و شکنجه‌هایی که صورت می‌گیرد، واقعا سیاست دولت طالبان است یا نه، این اتفاقات در نتیجه عقده‌های شخصی صورت می‌گیرد؛ اگر عقده‌های شخصی است؛ معنایش این نیست که رهبران طالبان بر افراد شان کنترل ندارند؟
امیدوارم که امارت اسلامی افغانستان، تطبیق عفو عمومی را که به عنوان نماد اسلامی و میهنی ما است، جدی بگیرد تا افراد و اشخاصی که ما آن‌ها را متمرید و قانون‌شکن تلقی می‌کنیم، دیگر از نام امارت سوءاستفاده نکنند و به منازعات شخصی خود دامن نزنند. کارهایی که در جا جایی صورت می گیرد باید از آن جلوگیری شود؛ اغلب این افراد ممکن است جاهل باشند و اصول امارت اسلامی را درک نکنند؛ اما در کل این طور نیست که طالبان کنترل بر نیروهای خود نداشته باشد. با این حال باید کنترل بیشتر شود.
صبح کابل: شما در سفر تان به ولایت سرپل گفته بودید که هیچ کس حق ندارد دختران را از رفتن به مکتب باز بدارد، حالا هم به همین فکر هستید؟
بلی؛ چیزی که ما گفته بودیم، تنها یک حرف نبود؛ بلکه بر آن چیزی که گفتیم، کاملا باورمند و معتقد استیم. به خاطر این که گفته‌های ما مطابق به قرآن و آموزه‌های دینی است. دین اسلام آموزش علم و دانش را بر زن و مرد فرض دانسته است. امارت اسلامی هم با آموزش دختران هیچ مشکلی ندارد و وعده بازشدن همه‌ی مکاتب را در سراسر افغانستان به جامعه‌ی جهانی نیز داده است.
صبح کابل: به عنوان آخرین پرسش؛ پیشنهاد تان به رهبران رده اول تان چیست که فکر می کنید ضرور است امارت اسلامی آن‌ها را برای بقایش جدی بگیرد؟
پیشنهاد ما به عنوان یک مجاهد از سران و رهبران طالبان این است، که آن‌ها آرمان شهدا و منافع علیای مملکت و ارزش‌های اسلامی‌ای که داریم را هیچ گاه تحت شعاع خواست‌های غیرمشروع غربی‌ها قرار ندهند. بازهم منحیث یک شهروند از طالبان می‌خواهم که یک حکومت جامع و فراگیر بسازند که قابل قبول همه‌ی مردم باشد.
