شهر کابل و به ویژه غرب کابل، این روزها در حال تدارک مقدمات گرامیداشت از دههی محرم است. در سراسر جهان، مسلمانان شیعهمذهب ده روز نخست ماه محرم را به دلیل کشتهشدن حسین، نوهی پیامبر اسلام در میدان کربلا، در سوگ مینشینند. شعیههای افغانستان نیز این ده روز را به عزا مینشینند؛ شماری آیت و نوحه میخوانند و شماری هم سینهزنی و قمهزنی میکنند.
آمادگیها برای این مراسم در حالی چیده میشود که در بسیاری از ولایتها و کلانشهرهای افغانستان، جنگ به شدت جریان دارد و روزانه در اثر حملههای طالبان، شماری از شهروندان کشته و زخمی میشوند.
دشتبرچی که بیشترین شعیههای کابل را در خود جا داده، این روزها سیاهپوش مینماید و پرچمهای سرخ و سبز در دو سوی خیابان عمومی آن برافراشته شده. این در حالی است که وضعیت امنیتی در این بخشی از کابل در یک سال گذشته پیوسته آسیبپذیر بوده و هرازگاهی یا مورد حملههای انتحاری و یا ماینهای جاسازیشده قرار گرفته که از باشندگان آن صدها کشته و زخمی گرفته است. در آخرین رویداد، در حمله بر مکتب سیدالشهدا در دشتبرچی کابل، نزدیک به ۲۰۰ دانشآموز دختر این مکتب کشته شدند.
با وجود این تهدیدها اما؛ باشندگان غرب کابل، امسال نیز میخواهند ده روز ماه محرم را مثل سالهای گذشته، به عزاداری بنشینند.
عنایت، باشندهی غرب کابل، میگوید که امسال نیز مانند هر سال دیگر، ده روز محرم را گرامی خواهد داشت. با این حال، او از وضعیت بد امنیتی نگران است. «ما نگران این استیم که امسال خداینخواسته د محرم حملههای ترورستی، انفجاری و امنیتی رخ بته.»
وضعیت بد امنیتی، شمار زیاد از شهروندان را نگران کرده که مبادا امسال در زیر سایهی وضعیت بد امنیتی، نتوانند مراسم عزاداری ماه محرم را برگزار کنند.
پس از حملههای تروریستی در غرب کابل در یک سال گذشته، دولت هرچند وعدههایی سپرد و قرار شد طرح امنیتی برای غرب کابل از سوی سرور دانش، معاون دوم ریاستجمهوری، آماده شود؛ اما تا اکنون، از طرح امنیتی خبری نیست و در ظاهر، تفاوت زیادی در شمار و ساختار نیروهای امنیتی در غرب کابل ایجاد نشده است.
در این روزها، شماری از شهروندان در غرب کابل، از عملکرد دولت برای تأمین امنیت ناامید استند و میگویند که دولت در تأمین امنیت باشندگان هزارهی کابل، ناتوان بوده است. فاطمه، باشندهی دیگر کابل، میگوید؛ با وجودی که دولت توانایی تأمین امنیت را دارد؛ اما برای این که ارادهی جدی برای تأمین امنیت شهروندان هزارهی کشور ندارد، مردم خود باید برای تأمین امنیت شان دست به کار شوند.
شماری از شهروندان تصمیم دارند که در هماهنگی با نیروهای امنیتی، خود برای تأمین امنیت مراسم عزاداری عاشورا، تلاش کنند. این رویکردی همهساله از سوی باشندگان غرب کابل پیش گرفته میشود؛ آنها در کنار نیروهای امنیتی، سلاح به دست میگیرند و تلاش میکنند برای برگزاری مراسم دههی محرم، امنیت محلهای عزاداری را تأمین کنند.
احمد، باشندهی دیگر کابل، میگوید که برای تأمین بهتر امنیت دههی محرم، شهروندان باید با نیروهای امنیتی همکاری نزدیک داشته باشند؛ تا روزهای عزاداری بدون رویداد ناخوش بگذرد.
نگرانی از تهدیدهای امنیتی در باشندگان هزارهی کشور برای برگزاری از مراسم عزاداری دههی محرم، در حالی بلند گرفته است که در سالهای گذشته، گروههای تروریستی بر برخی از مراسم عزاداری در دههی محرم حمله کرده و باعث کشته و زخمیشدن شمار زیادی شده است.
در سال ۱۳۹۵ در حمله بر مراسم عزاداری شیعههای افغانستان در مسجد کارتهی سخی در شهر کابل، ۱۸ نفر کشته و ۵۸ زخمی شد. همین گونه در سال ۲۰۱۱ در حمله بر مراسم عزاداری در دهم محرم در زیارتگاه ابوالفضل در مرکز کابل، ۵۴ تن کشته و ۱۵۰ تن زخمی شد.
طبق گزارش رسانهها در طی سالها اخیر در حمله بر ۹ مسجد شعیهها، نزدیک به ۲۰۱ تن کشته و ۴۲۱ تن دیگر زخمی شده اند.
مسجد سال کشته زخمی
مسجد کارتهی سخی ۱۳۹۵ ۱۸ ۵۸
روز عاشورا در بلخ ۱۳۹۵ ۱۴ ۵۸
مسجد باقر العلوم ۱۳۹۵ ۳۲ ۶۲
مسجد امام زمان ۱۳۹۶ ۴۰ ۹۰
قلعهی نجارها
قلعهی فتحالله کابل ۱۳۹۶ ۵ ۲۰
مسجد جوادیه هرات ۱۳۹۶ ۳۲ ۷۰
مسجد الزهرا-کابل ۱۳۹۶ ۴ ۸
مسجد امام زمان- کابل ۱۳۹۶ ۵۶ ۵۵
این حملهها باعث شد که شهروندان شیعهمذهب کشور، خود دنبال چارهای برای تأمین امنیت تکیهخانهها شدند که طرح پیشنهادی شان از سوی حکومت نیز پذیرفته شد. بر این اساس، همهساله در دههی محرم، جوانان داوطلبانه در هماهنگی با نهادهای امنیتی، از تکیهخانهها محافظت میکنند.
مسؤولان دولتی، میگویند که این طرح کارساز بوده است. محمد هدایت، سخنگوی معاونت دوم ریاستجمهوری، میگوید که دولت تصمیم دارد با مشارکت مردم امنیت دههی محرم را در سال روان تأمین کند. «در تأمین امنیت، دولت صددرصد موافق است. در سالهای گذشته هم بیشترین تجربهی موفق را که طرحهای گذشته داشت؛ مشارکتدادن خود مردم در تأمین امنیت بود.»
در همین حال، فردوس فرامرز، سخنگوی پلیس کابل، به روزنامهی صبح کابل، میگوید که برای برگزاری مراسم دههی محرم، از نگاه امنیتی تدبیرهای لازم گرفته شده است. او، همچنان میافزاید که تدابیر امنیتی با هماهنگی در نهادهای مشترک میان پلیس، امنیت، اردو و کمیسون مردمی، روی دست گرفته شده است. همین گونه، برای تأمین بهتر امنیت دههی محرم، فهرست همه مسجدها و تکیهخانههایی که در آن مراسم عزارداری از محرم برگزار میشود، توسط کمیسیون مردمی، با نهادهای امنیتی شریک شده است.
فرامرز، میگوید که امسال نیز از نیرویهای مردمی برای تأمین امنیت استفاده خواهد شد. «همکار نیروهای امنیتی ما، نیروهای مردمی هم است در یک مکانیزم خاص که در سالهای گذشته هم بوده و راهکارش بسیار واضح است. ما این افراد را بایومتریک کردیم و میشناسیم.»