بهتاریخ ۲۱ جدی سال گذشتهی خورشیدی، چهار مسافر که بعد از ۱۵ سال زندگی در ایران، به افغانستان آمده بودند، از مسیر اسلامقلعه –هرات توسط افراد ناشناس ربوده شدند. یافتههای روزنامهی صبح کابل نشان میدهد که با گذشت نزدیک به ۹ ماه از ربودهشدن این مسافران، حکومت محلی هرات با وجود داشتن سرنخهایی از ربایندگان، برای رهایی این مسافران هیچ عملیات نظامیای را راهاندازی نکرده است.
منابع امنیتی در هرات و همچنان منابعی در میان گروه طالبان که روزنامهی صبح کابل با آنها صحبت کرده است، تأیید میکنند که این چهار مسافر توسط ربایندگان، بهشکل بیرحمانهای کشته شده اند؛ اما نزدیکان ربودهشدگان ادعا دارند که این اسیران هنوز در چنگ ربایندگان اند و مسؤولان امنیت ملی، به خاطر فرار از مسؤولیت شان، چنین ادعایی را مطرح میکنند.
این مسافران به نامهای حسینبخش ولد رمضان، همسرش کنیشا بنت سلطان، پسرش جواد (۲۴ساله) و دخترش معصومه (۱۷ساله)، باشندگان اصلی ولسوالی مالستان ولایت غزنی اند که بعد از مدت طولانی به کشور شان افغانستان بر میگردند.
این خانواده از مرز دوغارون ایران وارد اسلامقلعهی افغانستان شدند و تصمیم داشتند که به دیدار نزدیکان شان در ولایت غزنی بروند. حسینبخش و خانوادهاش، زمانی که وارد بندر اسلامقلعه در ولسوالی کهسان ولایت هرات شدند، برای یکی از اقارب شان به نام اسحاق که در هرات زندگی میکند، تماس میگیرند و میگویند که تا چند ساعت دیگر به شهر هرات میرسند؛ اما پس از آن تماس، شمارهی ارتباطی آنان خاموش میشود و تا اکنون روشن نشده است.
نزدیکان حسینبخش به روزنامهی صبح کابل میگویند که آنان از همان ابتدا، این مسأله را با ریاست امنیت ملی هرات و پولیس این ولایت در جریان میگذارند.
در نامهای که از سوی اقارب حسینبخش به عنوانی دکتر محمد اشرف غنی، رییسجمهوری افغانستان به تاریخ ۲۱/۷/۱۳۹۷ نوشته شده، آمده است: «بعد از اختطاف، اختطافگران با تماس گرفتن به اقارب و خانوادهی حسینبخش، خواستار مبلغ هنگفتی پول میشوند که بعد از توافق و در جریان بودن ریاست امنیت ملی هرات، فامیل این خانواده مبلغ یک میلیون و ۴۰۰ هزار افغانی را آماده کرده و به اختطافگران تحویل میدهند. اختطافگران گفته بودند که نیم ساعت بعد از گرفتن پول، چهار تن اختطافشده را در محلی که پول تحویل میدهند (ترپل، نزدیک اسلام قلعه) آزاد میکنند؛ اما بعد از گرفتن پول هیچیکی از اعضای این خانواده آزاد نمیشوند و تا امروز تلفنهای شان خاموش است.»
در این نامه همچنان آمده است که موضوع به والی آنوقت هرات و ریاست امنیت هرات در اولین روزهای رویداد گزارش داده شده است؛ اما تا حالا پیگیری جدیای در این مورد، صورت نگرفته است.
ربایندگان چه کسانی اند؟
اقارب حسینبخش میگویند که آنان در این قضیه، بالای کسی به نام عوض هاشمی مشکوک استند. بهگفتهی صفر برومند، یکی از اقارب فامیل ربودهشده، نخستین کسی که خبر اختطاف حسینبخش و فامیلش را به آنان میدهد، شخص به نام سید عوض هاشمی بود و همچنان زمانی که قرار بود پولی به اختطافگران داده شود، هاشمی دخالت داشت که پول به او داده شود؛ چون اختطافگران اصلی را او میشناسد.
پس از آن که پول پرداخت شدهی اول، نتیجهای نمیدهد، سید عوض هاشمی دوباره به اقارب ربودهشدهها مراجعه میکند و میگوید که ربایندگان را میشناسد و اگر پول بدهند، او میتواند گروگانها را از چنگ ربایندگان آزاد کند.
نزدیکان حسینبخش که به خاطر رهایی اسیران به هر دری میزدند، بالای آقای هاشمی با ضمانت نجیبالله محبی، یکی از نمایندگان شورای ولایتی هرات، اعتماد میکنند؛ ۷۰ هزار افغانی را خواهر حسینبخش و ۵۰۰ هزار افغانی را داماد حسینبخش به اقای هاشمی میدهند که او به آن طرف مرز برود و اسیران را رها کند.
بهگفتهی اقارب خانوادهی ربودهشده، پس از گذشت سه ماه، از سید عوض خبری نمیشود و امنیت ملی هرات، نجیبالله محبی، ضامن او را زیر پرسش قرار میدهد. محبی میگوید که با آقای هاشمی هیچ شناختی ندارد و او را صرف برای این که بتواند کاری برای رهایی اسیران کند، ضمانت کرده است؛ اما بر اساس گفتههای نزدیکان حسینبخش، پس از گذشت سه ماه، امنیت ملی، سید عوض هاشمی را از موتر نجیبالله محبی، وکیل شورای ولایتی هرات دستگیر میکند.
اما آقای محبی به روزنامه صبح کابل میگوید که او سیدعوض هاشمی را ضمانت نکرده است و همچنان در مورد اینکه گویا، آقای هاشمی از موتر او توسط پولیس بازداشت شده، میگوید که او خودش به پولیس اطلاع داده و سیدعوض را تسلیم آنان کرده است.
صفر برومند، پسرخالهی حسینبخش میگوید که نزدیکان فامیل ربودهشده از جمله داماد حسینبخش و پسرانش جلیل و عارف که در فنلاند استند، چندین بار توسط سید عوض هاشمی از طریق تماس تلفونی تهدید میشوند که اگر پول روان نکنند، اسیران توسط دزدان کشته میشوند.
روزنامهی صبح کابل به «شناسهی بانکی» ای دست یافته است که نشان میدهد دو بار به تاریخهای ۲۲/۱۲/۹۷ و ۲۳/۱۲/۹۷، به مبلغهای ۱۱۰میلیون ریال و ۵۰ میلیون ریال پول به گیرندهای بهنام حبیبه هاشمی، خانم سید عوض هاشمی در شهر اصفهان و مشهد ایران فرستاده شده است؛ اما بازهم سرنوشت گروگانها روشن نشده است.
اما سیدعوض هاشمی به روزنامهی صبح کابل اتهامهایی که بالای او وارد شده را بیاساس میخواند و تاکید دارد که در زمان اختطاف این فامیل، وی در کابل بوده است.
آقای هاشمی تاکید دارد: «من بیگناهم. و تمام تلاشم این بود که بتوانم اسیران را آزاد کنم. پولی که به آدرس حبیبه هاشمی خانم من آمده، توسط سید مهدی داماد حسینبخش بخاطر که خانم کاکایش است، فرستاده شده است. ارسال این پول هیچ ربطی به قضیهی اختطاف ندارد. این یک مسالهی خانوادگی است.»
چرا مقامهای محلی هرات اقدامی نکردند؟
تاکنون نزدیک به ۹ ماه از ربوده شدن این چهار مسافر هزاره در هرات میگذرد؛ اما به گفتهی نزدیکان خانوادهی ربوده شده، اقدامی که در رهایی این اسیران مؤثر واقع شده باشد، از سوی نهادهای امنیتی روی دست گرفته نشده است.
صفر برومند میگوید که آنها چندین مکتوب رسمی از ریاست دفاع و امنیت ادارهی امور افغانستان، از ریاست امور رسیدگی به شکایات، از کمیسیون مستقل حل منازعات و ارتباط مردم با دولت و از دفتر معاونیت دوم ریاستجمهوری تحت عنوانی ریاست امنیت ملی هرات و قوماندانی امینه این ولایت آورده اند؛ اما این قضیه از سوی نهادهای امنیتی هرات جدی گرفته نشده است.
با این حال فضل احمدخان، آمر مطبوعات ریاست امنیت ملی هرات، به روزنامهی صبح کابل میگوید که ادارهی آنان، چند نفر را به اتهام این قضیه دستگیر کرده است که تحقیقات هنوز از آنها جریان دارد.
آمر مطبوعات ریاست امنیت ملی هرات میگوید: «عملیات کشفی و اوپراتیفی امنیت در حال حاضر نیز ادامه دارد.»
از سویی هم مقامهای ریاست امنیت ملی افغانستان تأکید دارند؛ زمانی که ربایندگان پس از چند بار پرداخت پول، اسیران را رها نکردند، امنیت ملی دو عملیات را برای نجات ربودهشدهها و دستگیری ربایندگان در ولسوالیهای غوریان، کهستان و زندهجان انجام داد. آنان تأکید دارند که در این عملیات چهار تن دستگیر شده اند و این قضیه تاکنون تحت کار ریاست امنیت ملی هرات قرار دارد.
مقامهای وزارت داخلهی افغانستان تأیید میکنند که آنان نیز روی این قضیه کار میکنند.
نصرت رحیمی، سخنگوی وزارت داخله میگوید: «ما به ادارههای مربوط در هرات و در ولایات دیگر وظیفه داده ایم که هرچه زودتر عاملان این قضیه را شناسایی و دستگیر کرده و اسیران را از چنگ ربایندگان آزاد کنند.»
اما نزدیکان فامیل ربودهشده، ادارههای امنیتی را به کمکاری و چشمپوشی در مورد حقیقتهای این قضیه، متهم کرده و تأکید میکنند که به این قضیه، سیاسی و قومی برخورد شده است.
به گفتهی نزدیکان حسینبخش، زمانی که آنها از طریق بزرگان قومی به سرنخی در مورد ربایندگان میرسند و پی میبرند که کسی بهنام حبیبالله نورزی، سرگروه این ربایندگان است، نهادهای امنیتی را در جریان میگذارند. اما بهگفتهی نزدیکان خانوادهی ربودهشده، این معلومات از سوی نهادهای امنیتی نادیده گرفته میشود.
صفر برومند، یکی از نزدیکان حسینبخش میگوید: «ما سرنخهایی که از طریق بزرگان قومی به دست آوردیم، با امنیت ملی، پولیس و والی هرات در میان گذاشتیم؛ اما شما میدانید که مسألهی قومی در هرات به اوج خود رسیده است؛ چون رباینده، والی هرات و قوماندان امنیهی این ولایت از یک قوم استند، متأسفانه در این قضیه نیز، با عینک قومی دیده شده است.»
مراجعه به طالبان
پس از آن که نزدیکان خانوادهی ربودهشده از مقامهای محلی هرات ناامید میشوند، آنها بهعنوان آخرین گزینه، برای رهایی اسیران، به طالبان مراجعه میکنند.
به گفتهی صفر برومند، پسرخالهی حسینبخش، طالبان موقعیت حبیبالله نورزی، سرگروه ربایندگان را پیدا میکنند و دوبار برایش هشدار میفرستند که ربودهشدهها را رها کند. پس از آن که آقای نورزی به هشدارهای طالبان اعتنا نمیکند، این گروه بالای خانهای که نورزی در آن زندگی میکرد، عملیات کردند. برومند میگوید که در نتیجهی این عملیات طالبان، سرگروه ربایندگان کشته و پسرش به نام خیرالله زخمی شد.
منبعی در میان گروه طالبان به روزنامهی صبح کابل میگوید که «پس از این عملیات، اختطافشدگان توسط حاجی عبدالله نورزی، به خاطر گرفتن انتقام خون برادرش، به ساحهی غیر دسترس مجاهدین؛ به طرف مرز ایران انتقال داده شد و برخی از اختطافچیان به ساحهی تحت پوشش ادارهی کابل فرار کردند.»
به گفتهی صفر برومند، حاجی عبدالله نورزی، یکی از بزرگان قوم نورزی است که این قوم در حدود ۱۰ تا ۱۲ خانه در نوار مرزی میان خاک افغانستان و ایران زندگی میکنند.
آیا اسیران هنوز زنده اند؟
یک سخنگوی طالبان به روزنامهی صبح کابل تأیید میکند که بر اساس معلومات آنها، ربایندگان، هر چهار مسافر ربودهشده را «شهید» کرده اند. او، تأکید میکند که این کار در منطقهای صورت گرفته است که طالبان در آنجا تسلطی ندارند.
از سویی هم، یک منبع امنیتی در هرات که نمیخواهد نامی از او گرفته شود، تأیید میکند که ربودهشدهها توسط حاجی عبدالله نورزی، به خاطر گرفتن انتقام خون برادرش، کشته شده اند.
اما نزدیکان خانوادهی ربودهشده، به روزنامهی صبح کابل میگویند، با منابعی که آنان در تماس اند، تنها کنیشا، همسر حسینبخش به خاطر ضعف جسمی، از بین رفته است؛ اما آنان مطمئن استند که ربودهشدههای دیگر هنوز در چنگ ربایندگان استند و نهادهای امنیتی به خاطر شانه خالیکردن از مسؤولیت شان، چنین شایعاتی را به راه انداخته اند.
ریاست امنیت ملی افغانستان؛ اما حاضر نیست که زندهبودن و یا کشتهشدن این اسیران را به خبرنگار روزنامهی صبح کابل تأیید کند.
