سهم زنان در تامین نظم شهر؛ شغل جنسیت نمی‌شناسد

در میان هیاهوی دست‌فروشان، عابران و بوق موترها، توجهم را چند زن جوانی جلب می‌کند که با اشاره‌ی دست، بلندکردن نشانه‌ی «توقف» و اشپلاق‌زدن کوشش می‌کنند به بی‌نظمی شهر نظم بدهند.
این زنان در کنار هم‌قطاران مرد شان به تازگی از سوی شهرداری کابل استخدام شده اند که در آوردن نظم شهری و کاهش ازدحام ترافیکی، با پولیس ترافیک هم‌کار باشند.
نبیله حکیمی، دختر جوانی است که پس از گذراندن یک دوره‌ی آموزشی، موفق شده است به کارش در کمیته‌ی نظم شهری آغاز کند.
او می‌گوید که وظیفه‌ی آنان رهنمایی عابران برای استفاده از پیاده‌رو‌ها،تنظیم دست‌فروشان و کمک به پولیس ترافیک است.
در حال حاضر زنان زیادی در کنار مردان در صفوف پولیس و ارتش مصروف کار اند؛ اما این نخستین‌بار است که زنان در کمیته‌ی نظم شهر در ارتباط مستقیم با مردم قرار می‌گیرند.
نبیله می‌گوید که هر کاری در آغاز چالش‌های خودش را دارد؛ اما او با تمام چالش‌ها مبارزه خواهد کرد. « این‌که از اولین زنان استم که در آوردن نظم در جاده‌های شهر کابل کار می‌کنم، به خود می‌بالم.»
بانو حکیمی می‌افزاید که هم‌واره تلاش کرده تا کارهایی را انجام بدهد که به نظر دیگران دشوار به نظر می‌رسد. او می‌گوید: «با این کار می‌خواهم برای زنان یک الگو باشم. می‌خواهم زنان با دیدن ما انگیزه پیدا کنند، تا کاری مثل این و یا کار دیگری را آغاز کنند.»

گروه انضباط شهری
مسوولان شهرداری کابل می‌گویند که آنان گروه‌ صد‌نفری را زیر نام «انضباط شهری» برای کمک به پولیس ترافیک شکل داده اند که در آن ۱۸ بانو نیز شامل می‌باشد.
تواب احمدی، رییس کمیته‌ی نظم شهری شهرداری کابل، می‌گوید که این برنامه آزمایشی است و در صورتی ‌که از این برنامه نتیجه‌ی خوبی بگیرند، ۲۰۰ کارمند دیگر نیز برای کاهش ازدحام شهری استخدام می‌کنند.
کابل شهری با هفت میلیون جمعیت، یک میلیون موتر و هزاران دست‌فروش در خیابان‌های آن، پرازدحام‌ترین شهر افغانستان است؛ در بسیاری موارد پولیس ترافیک از کنترل این ازدحام عاجز می‌ماند. مسوولان شهرداری کابل می‌گویند که به همین دلیل، آنان گروه انضباط شهری را برای هم‌کاری با پولیس ترافیک ایجاد کرده اند.
سمیرا رسا، سخن‌گوی شهرداری کابل، می‌گوید که در حال حاضر، این کارمندان در مناطق مزدحم شهر؛ سرای شمالی، کوته‌ سنگی، ناحیه‌ی اول و دوم فعالیت دارند.
هر گاه که از خیابان‌های شلوغ کابل عبور کنید، پیوسته به گداها، کودکان کار، دست‌فروشان، معتادان، فال‌گیر و تعویض‌نویس، پزشک یونانی و آرایشگاه‌های خیابانی سر می‌خورید که تنظیم آن نه برای ترافیک ساده است و نه هم کارمندان انضباط شهری شهرداری کابل. با این حال اما مسوولان شهرداری کابل می‌گویند که شهرداری کابل، برنامه‌هایی را برای تنظیم دست‌فروشان روی دست دارد که در آینده‌ی نزدیک عملی خواهد شد.
سخن‌گوی شهرداری کابل می‌گوید که برای کاهش ازدحام ترافیکی، این اداره در نظر دارد که غرفه‌های دست‌فروشان را در مکان‌هایی که دورتر از جریان ترافیک است جابه‌جا کنند.

آزارهای خیابانی؛ توهین و ناسزاگویی
کار زنان به‌ عنوان کارمند نظم شهری در سرک‌های کابل خالی از درد سر نیست؛ شماری از آن‌ها می‌گویند که گاهی از سوی ره‌گذران مورد توهین و تحقیر قرار می‌گیرند و از آن‌ها دشنام می‌شنوند؛ اما با آن هم این زنان می‌گویند که از کار شان دست نخواهند کشید.
صفیه، یکی از اعضای گروه انضباط شهری، می‌گوید: «راننده‌ها، دست‌فروشان و شماری از عابران، به ‌خصوص مردان گاه‌گاهی به ما ناسزا می‌گویند؛ اما شماری از کار ما تقدیر می‌کنند.»
صفیه می‌افزاید که ممکن است او و هم‌کارانش مورد آزار و اذیت قرار گیرند؛ اما آنان این مزاحمت‌ها را نــادیده گرفته و به کار شان ادامه خواهند داد. به باور این زنان، در صورتی که آنان به کار و مسوولیت شان ادامه بدهند، چالش‌های سر راه شان حل خواهند شد و روند کاری شان حالت عادی را به خود خواهد گرفت.
در همین حال، مسوولان شهرداری کابل به این باور اند که مشکل آزار و اذیت به مرور زمان از بین خواهد رفت و کار زنان در جاده‌ها به عنوان کارمند نظم شهری، برای مردم به امر معمول تبدیل خواهد شد.
آقای احمدی، می‌گوید: «استخدام کارمندان زن در بخش تنظیف نیز در اوایل، عکس‌العمل‌های منفی مردم را به هم‌راه داشت؛ اما در حال حاضر کارکردن آنان امر معمولی در جامعه تلقی می‌شود.»‌
احمدی علاوه کرد که در ابتدا ۲۰ زن در بخش تنظیف شهرداری کابل استخدام شده بود؛ اما حالا شمار شان به ۲۴۰۰ تن می‌رسد. به اساس همین تجربه، شهرداری کابل، زنان را در بخش انضباط شهری نیز تعیین کرده است.
اکنون در افغانستان زنان کم‌وبیش در تمام بخش‌های شغلی؛ سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و امنیتی فعالیت دارند.
صفیه می‌گوید که زنان و مردان در جامعه، باید کنار هم کار کنند و هیچ‌شغلی نباید تقسیم‌بندی جنسیتی شود.

دیدگاه مردم
کارکردن زنان آن‌هم در جاده‌ها برای شماری از مردم تابو است؛ اما با آن هم، شماری از پایتخت‌نشینان، از استخدام زنان در کمیته‌ی نظم شهری و کار آنان در جاده‌های کابل حمایت می‌کنند؛ آنان می‌گویند که نخستین‌بار است، زنان در چنین موقفی کار می‌کنند.
ضیاالدین، یکی از شهروندان کابل می‌گوید که نخستین‌بار است که زنان در کنار مردان برای نظم شهر و کاهش ازدحام کار می‌کنند؛ کار آنان تابوشکنی است.
شماری از شهروندان اما با انتقاد از شهرداری کابل و کارکرد اش در راستای کاهش ازدحام ترافیکی، این اقدام را نمایشی و به‌دردنخور می‌دانند.
رحیم، یکی از شهروندان کابل، می‌گوید که در شرایط کنونی، این نوع برنامه‌های اداره‌های حکومتی، تنها می‌تواند برای شماری از افراد اشتغال‌زا باشد؛ اما در کاهش ازدحام موثر نخواهد بود؛ برای کاهش ازدحام باید، پل‌های هوایی و پیاده‌روها ساخته‌شود، برای دست‌فروش‌ها که سرک‌ها را اشغال کرده اند، جای مشخص تعیین شود و اشاره‌های ترافیکی را فعال کنند.
در همین ‌حال، مسوولان شهرداری کابل می‌گویند که برای کاهش ازدحام شهری و ایجاد نظم شهری، تشکیل گروه انضباط شهری، یکی از برنامه‌های آزمایشی این اداره است و این روند تا شش ماه ادامه دارد؛ درصورتی ‌که نتیجه‌ی آن مثبت باشد، آنان تعداد کارمندان گروه انضباط شهری را بیش‌تر خواهند کرد.