آهسته آهسته، فصل جوشش دوباره‌ی زندگی نزدیک می‌شود، فصلی که باغرس یک نهال می‌شود گوشه‌ای از مسؤولیت شهروندی خود را به جامعه و محیط‌زیست ادا کرد.
با رسیدن فصل بهار، همه‌ساله از سوی نهادهای دولتی و غیر دولتی، برنامه‌هایی برای ترویج فرهنگ نهال‌شانی در مرکز و دیگر ولایت‌ها راه‌اندازی می‌شود تا مردم از اهمیت نهال‌شانی و فواید آن آگاه شوند.
گرمایش زمین و تغییرهای اقلیمی این اواخر، به نگرانی محیطزیستی، در سطح ملی و جهانی افزوده است؛ این نگرانی‌ها باعث شده است که تلاش‌های سازمانی و محلی در راستای تهدیدهای محیطزیستی نیز بیشتر شود.
پژوهش‌هایی که اخیرا در مرکز کوپرنیک اروپا انجام شده؛ نشان می‌دهد که زمین در ۲۰۱۹ بیشترین میزان گرمی خود را تجربه کرده است.
کاظم همایون، رییس محیط‌زیست کابل، در رابطه به اهمیت سرسبزی می‌گوید: «ساحات سبز و نهال‌شانی، ریزش باران را افزایش داده، از فرسوده شدن خاک پیش‌گیری کرده و زمین را پربارتر می‌کند.»
پژوهش‌های محیطزیستی نشان می‌دهد که یک هکتار درخت، می‌تواند در درازای عمرش، ۱۸۵ تُن ذرات مضر و ریزگرد‌ها را از هوا جذب، آن را به مواد مفید بدل کرده و خوراک درخت را تهیه کند که در نهایت غرس درخت باعث می‌شود که به میزان زیادی از آلودگی محیط‌زیست و آلودگی هوا کم شود.
یکی از چالش‌هایی که جهان امروز در کنار آلودگی هوا به آن روبه‌رو است؛ آلودگی صوتی است که هیچ‌گاهی به اندازه‌ی بسنده جدی گرفته نشده است.
میزان آلودگی صوتی، همیشه در شهرها بیشتر از روستاها است؛ روی این دلیل شماری از مردم که در شهرها، به ویژه شهرهای شلوغ زندگی می‌کنند، به دلیل میزان زیاد آلودگی صوتی، روز به روز از میزان شنوایی شان کم شده و قوه‌ی شنوایی شان به گونه‌ی جدی آسیب می‌بیند؛ این آسیب‌ها به زودی برای خود شخص قابل فهم نیست؛ اما در درازمدت، اثرش را نشان می‌دهد.
غرس نهال و نقش آن در کاهش آلودگی صوتی
سرسبزی در کنار این که از آلودگی هوا کم می‌کند؛ به اندازه‌ی زیادی میزان آلودگی صوتی را نیز پایین می‌آورد.
کاظم همایون، می‌گوید: «برای این که آلودگی صوتی به ویژه در مکان‌های مزدحم شهری کم شود؛ با غرس درخت و نهال، می‌توان این آلودگی را تا ۲۰ درصد کاهش داد؛ هر قدر درخت بیشتر در این مکان‌ها غرس شود، به همان میزان از شدت آلودگی صوتی کم می‌شود.»
در کابل به دلیل سیستم نامنظم ترانسپورت شهری و نبود کنترل کیفیت زندگی، آلودگی صوتی مهم‌ترین تهدید برای سلامت جامعه به شمار می‌رود.
از سویی هم میزان آلودگی هوا و آلودگی محیط‌زیست در کابل، به اندازه‌ی کافی نگران کننده است، به نحوی که در کابل، سالانه ۳۵۰۰ تن به دلیل آلودگی هوا جان شان را از دست می‌دهند.
روی این دلیل، نهال‌شانی و سرسبز ساختن کابل و گسترش محل‌های سبز، مهم‌ترین راه‌کار برای مبارزه با آلودگی هوا، آلودگی محیط‌زیست و رسیدن به زندگی سالم شهری است.
در شهر کابل، از دهم جدی ۱۳۹۴ به این سو، برنامه‌هایی زیر نام کمربند سبز کابل، برای گسترش محل‌های سبز و غرس نهال، از سوی دولت راه اندازی شده است.
کمر بند سبز کابل به دنبال، غرس نهال‌های پرثمر و بی‌ثمر، کشت انواع مختلف بته‌ها و علف‌ها در مساحت ۱۰٫۰۰۰ هکتار زمین، برای سرسبز ساختن کابل است؛ این برنامه قرار است در یازده سال، یعنی در ۱۴۰۵ پایان یابد.
با این که از پروژه‌ی کمربند سبز کابل، ۵ سال می‌گذرد؛ اما این پروژه، نتوانسته است برنامه‌ی موفقی باشد. بیشتر درخت‌ها و نهال‌هایی که زیر پوشش کمربند سبز کابل، در ساحه‌ی بند قرغه در ۵کیلومتری شمال-غرب کابل، کوه شیردروازه، تنگی غارو، کوه اعراف و ساحه‌ی منشی میرغلام کشت شده؛ به دلیل عدم توجه مسؤولین و مردم، خشکیده است.
کاظم همایون، می‌گوید: «برای داشتن شهر سبز، ایجاد کمربندهای سبز شهری مهم است. کمربندهای سبز شهری کمک می‌کند تا خطر سیلاب‌ها، آلودگی و فرسودگی خاک کاهش یابد.»
ریاست محیط‌زیست کابل، برای ترویج فرهنگ نهال شانی، روز چهارشنبه، برنامه‌ی نمادینی را با غرس ۱۵۰ نهال با همکاری نمایندگان مجلس به راه انداخت؛ در این برنامه، شماری از نمایندگان طالبان نیز اشتراک داشتند، تا از اهمیت نهال‌شانی آگاه شوند و در ساحات دست داشته‌ی شان از قطع جنگل‌ها و درخت‌ها اجتناب کنند.
افغانستان تنها کشوری است که در آن نهادها و مردم، برای ایجاد ساحه‌ی دید، تأمین امنیت و نصب پایه‌های برق، درختان را قطع می‌کنند.
در سال روان به دستور وزارت داخله، ۲۴ درخت بزرگ در ساحه‌ی میدان هوایی کابل قطع شد.
ریاست محیط‌زیست کابل با داد‌خواهی علیه این کار، با همکاری شهرداری و حوزه‌ی مربوطه، هیأت مشورتی را ایجاد کرد که طی آن مطابق به قانون خدمات شهری، شهرداری ۵ میلیون و ۷۰۰ هزار افغانی برای جبران‌خساره، به خزانه‌ی شهرداری پرداخت شد.
نرگس مومند، سخن‌گوی شهرداری می‌گوید: «بی‌توجهی شهروندان و ضعف شهرداری سبب شده است تا پروژه‌ها آن‌گونه که انتظار می‌رفت، نتیجه بخش نباشد. همه ساله شهرداری کابل برنامه‌های زیادی را برای ترویج فرهنگ نهال‌شانی و مراقبت از آن به راه می‌اندازد.»
نرگس مومند می‌گوید که ما از شهروندان برای سرسبز نگهداشتن شهر می‌خواهیم که به نگهداری از نهال‌ها و درخت‌ها توجه جدی نمایند.
بر اساس گفته‌های شهرداری کابل، قرار است در سال پیش‌رو، ۴۰۰هزار اصله نهال و درخت که شامل درخت‌های میوه و درخت‌هایی که بیشتر مقاوم‌اند مانند؛ ناجو، چنار و بید در بخش‌های مختلف شهر، غرس شود.
همه‌ی دولت‌ها در دنیا، با آمدن فصل بهار برنامه‌هایی را برای نهال‌شانی، برگزاری جشن‌های فرهنگی و حمایت از دهقان‌ها راه اندازی می‌کنند تا با تشویق شدن مردم، این قشر کارگر، حمایت شوند.
قاسم رحیمی، رییس بخش اطلاعات و آگاهی عامه‌ی اداره‌ی ملی حفاظت از محیط زیست، از برنامه‌ی موسوم به «برنامه‌ی نهال شانی به مدیریت اداره‌ی محیط زیست»، می‌گوید که در این برنامه، قرار است دو میلیون اصله نهال، در مناطق مختلف کابل و ولایت‌ها غرس شود که هر کسی می‌تواند در آن اشتراک کند.
رییس محیط‌زیست، کابل اضافه می‌کند: «شهرداری کابل در امر سرسبزی شهر، عدالت محیطزیستی را رعایت نمی‌‌کند؛ چون در ساحه‌های که مردم ثروت‌مند زندگی می‌کنند، سرسبزی بیشتر و در ساحات فقیرنشین، سرسبزی کم‌تر است.» ادعایی که از سوی شهرداری کابل رد شده است.
تاثیر جغرافیا را نمی‌توان در بهبود سلامت جسمی و روانی مردم نادیده گرفت؛ انسان‌ها به هر اندازه که با محیط سبز در تماس باشند، به همان اندازه آرامش روانی بهتر دارند. در تازه‌ترین حکمی که از سوی رییس‌جمهور صادر شده است؛ ۲۰ حوت به نام روز نهال شانی نام‌گذاری شده است.
با توجه به اهمیت سرسبزی که در کاهش آلودگی هوا و آلودگی صوتی دارد؛ در کنار حکومت، شهروندان نیز مکلف اند تا برای سرسبز ساختن محیط زندگی، به شهر خود زیبایی داده و باعث شوند که هوای پاک را تنفس کرده و به میزان زیادی از افسردگی خود کم کنند.
