کابل، شهری که برای جمعیت کمتر از یک میلیون ساخته شده و اکنون نزدیک به هفت میلیون جمعیت در آن زندگی می‌کند. تمرکز بیشتر این جمعیت در مساحت کمتر از نیم کل کابل است.
این تراکم جمعیتی باعث شده تا باشندگان کابل در روزمرگی‌های شان پیوسته با مشکل‌ها و ناهنجاری‌های اجتماعی روبه‌رو باشند. یکی از این مشکل‌ها؛ نبود آدرس و پلاک‌گذاری کوچه‌ها، خانه‌ها، کم بودن سرک‌ها و کوچک بودن آن و نبود اشاره‌های ترافیکی در چهارراهی‌ها و سه‌راهی‌ها است که باعث شده؛ باشندگان کابل در زمان رفت‌وآمد در شهر، ساعت‌ها در ترافیک گیر مانده و زمان شان را بیهوده از دست دهند.
این ترافیک به خصوص حوالی ۸:۰۰ صبح و حوالی ساعت ۴:۰۰ پس از چاشت، بیش از اندازه افزایش می‌یابد و تمامی افراد ناچارند مسیر ده دقیقه‌ای را در دو ساعت طی کنند.
خالد راننده‌ی تکسی شهری است. او روزها سطح شهر کابل را طی می‌کند تا از سوار کردن مسافران و جابه‌جایی شان، لقمه نانی برای خانواده‌ی خود پیدا کند؛ اما او از افزایش ترافیک در خیابان‌های کابل شکایت دارد و می‌گوید که بارها به اثر راه‌بندان بیش از اندازه؛ مسیر چهارراهی شهید تا چهارراهی کارته‌ی پروان را در چهل دقیقه پیموده است. این در حالی است که اگر در این مسیر در چهار راه‌ها به ویژه چهار راه بره‌کی راه‌بندان نباشد، این فاصله را میشود در کمتر از ده دقیقه پیمود.
شهرداری کابل به کمک کارشناسانی که دارد برای ریشه‌یابی این معضل بررسی‌هایی کرده و دلیل مهم این راه‌بندان‌ها را شکل هندسی و ساختار چهارراه‌های شهر کابل دانسته که برای پایان دادن به معضل راه‌بندان؛ طرح تغیر شکل هندسی چهارراه‌ها را روی دست گرفته و از سال پیش به گونه‌ی عملی به تخریب و ساخت دوباره‌ی این چهار راه‌ها پرداخته است. به اساس بررسی‌های شهرداری کابل،۳۳ چهارا راه به اساس ساختار شان دلیل اصلی راه‌بندان‌ها شناخته شده است که برای ساخت‌وساز این چهار راه‌ها ۳۳ میلیون افغانی هزینه کرده است.
نرگس مومند، سخنگوی شهرداری کابل، به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید که شکل پیشین چهارراهی‌های کابل به اساس نیاز آن زمان ساخته شده است و حالا به اساس نیاز امروزی، این چهارراهی‌ها تغیر شکل یافته است تا ما بتوانیم ازدحام ترافیکی را در کابل کنترول کنیم.
از شمار ۳۳ چهارراهی‌ای که قرار است تغیر شکل پیدا کند تا حالا کار ساخت و ساز ۱۵ چهارراه آن تمام شده است. شهرداری کابل می‌گوید که کار چهاراهی‌های دیگر نیز در جریان است و آن‌ها هر چند در جریان کار با مشکل‌های تخنیکی بر می‌خورند؛ اما تلاش دارند تا به زودترین زمان ممکن کار ساخت و ساز دیگر چهارراهی‌ها نیز تمام شود.
شماری از باشندگان کابل و رانندگان تکسی‌های شهری می‌گویند که تغییر شکل چهارراهی‌ها نه تنها که راه‌بندان را کم نکرده بلکه به آن افزوده است. فهیم، راننده‌ی تاکسی شهری در کابل، می‌گوید: «دَ چهارراهی شهید ای تغیر مفید واقع شده و راه بندانه کم کده؛ اما دَ چهارراهی بره‌کی عوض فایده نقص کده و راه بندان از سابق کده زیاد شده.»
و همین گونه با شمار دیگری از رانندگان شهر که گفت‌و گو داشتم، در رابطه به چهارراهی هنگرها این طرح را موفق دانسته و از آن استقبال می‌کنند.
اما شماری از رانندگان از زیاد شدن راه‌بندان‌های چهارراه بره‌کی شکایت کرده و این طرح را طرح درستی برای کاهش راه‌بندان نمی‌دانند.
در سه راه پل‌سوخته شماری از این طرح ناراضی و شماری هم خشنود به نظر می‌رسند. ذاکرحسین که سه سال میشود در ساحه‌ی سه‌راه پل‌سوخته دکان دارد، می‌گوید: «این تغییر چهارراه بسیار فایده کده اگر خود ترافیک مشکل ایجاد نکنه ۵۰ درصد راه‌بندان ده اینجه کم شده.»
اما یکی از رانندگان شهری، اداره‌ی شهرداری را متهم به بی‌کفایتی کرده و می‌گوید که این تغییر شکل چهارراهی هیچ تفاوتی ایجاد نکرده؛ وضعیت همان است که بود.
همین طور راننده‌ی دیگری در ساحه‌ی سه راه پل سوخته می‌گوید که این طرح راه‌بندان را در دو سوی دیگر این سه‌راه کاهش داده؛ اما به راه‌بندان در مسیر برچی افزوده است. مشکل اساسی که رانندگان شهری در کابل به آن اشاره می‌کنند، نبود اشاره‌های ترافیکی است.
راه‌حل نهایی راه‌بندان؛ با چهارراهی‌های بدون اشاره‌ی ترافیکی!
در زندگی شهری به اضافه‌ی طرح درست و اثربخش چهاراه‌ها برای کاهش راه‌بندان(ترافیک)، به اشاره‌های ترافیکی نیز نیاز است و وجود اشاره‌های ترافیکی جزء جدایی‌ناپذیر خیابان‌ها و چهارراهی‌های شهری به شمار می‌رود؛ اما در شهر کابل هنوز هم اشاره‌های ترافیکی چیزی است که چهارراه‌ها و خیابان‌ها از نبود آن پیوسته رنج می‌برد.
خالد، راننده‌ی شهری می‌گوید که در میان چهارراه‌هی‌هایی که تغیر شکل یافته است، در چهارراهی بره‌کی و چهارراهی کارته‌ی پروان نه تنها که راه‌بندان کم نشده، بلکه این طرح تغیر شکل، به راه‌بندان کمک کرده و باعث ازدحام ترافیکی بیشتر از پیش در این چهارراهی‌ها شده است. به باور او زمانی که در چهارراهی بره‌کی راه‌بندان میشود، این راه بندان به گونه‌ی خودکار باعث راه‌بندان در چهارراهی کارته‌ی پروان میشود. او دلیل دیگر این راه‌بندان را نبود اشاره‌های ترافیکی می‌داند.
او می‌گوید که در چهاراراهی بره‌کی گاهی ترافیک یک سوی چهارراهی را برای ۱۵ دقیقه بسته می‌کند و گاهی یک سوی آن را برای ۱۰ دقیقه؛ او می‌گوید که در این رابطه هیچ قاعده و اصول ترافیکی وجود ندارد.
خالد می‌گوید: «بارها پیش آمده که ۲۰ دقیقه را در راه‌بندان چهارراهی بره‌کی گیر بماند.»
سخگوی شهرداری در این رابطه می‌گوید که تغیر شکل کامل این چهارراهی‌ها و کار ساخت و ساز آن دو مرحله دارد؛ مرحلهی نخست همان تغیر شکل هندسی چهارراهی و مرحلهی دوم کار نصب اشاره‌های هوش‌مند ترافیکی است.
شهرداری کابل اشاره‌های ترافیکی هوش‌مند را از بیرو ن از کشور خریداری کرده و قرار است پس از تمام شدن کار ساخت‌و ساز در شماری از این چهاراهی‌ها اشاره‌های ترافیکی نیز نصب شود.
اما این که چرا در ۱۵ چهارراهی‌ای که کار ساخت و ساز شان تمام شده، این اشاره‌ها نصب نشده است. نرگس مومند می‌گوید که تا هنوز این اشاره‌های ترافیکی از مرحلهی تدارکاتی کار شان تمام نشده است. او می‌گوید: «به مجردی که کار مرحلهی تدارکاتی اشاره‌های ترافیکی از اداره‌ی ملی تدارکات به اتمام برسد، ما اشاره‌ها را نصب می‌کنیم.»
در شهر کابل از میان ۳۳ چهارراهی‌ای که به اساس بررسی‌های کارشناسان شهرداری که عامل اصلی راه‌بندان‌ها و ازدحام بیش از اندازه‌ی ترافیکی در شهر شناخته شده است قرار نیست در همه‌ی این چهارراه‌ها اشاره‌های ترافیکی نصب شود.
نرگس مومند می‌گوید: «ما از میان ۳۳ چهارراهی نطرسنجی می‌کنیم و از میان این ۳۳ چهارراهی در هر کدام که ازدحام ترافیکی بیشتر دیده می‌شد از این اشاره‌ها نصب می‌شه.»
اما انجنیر عنایت‌الرحمن کامران، آمر بورد انجنیری شرکت ساختمانی فیض می‌گوید: «به باور من در تمام چهارراهی‌های شهر کابل نیاز است که اشاره‌های ترافیکی نصب شود.» او می‌گوید که اگر اشاره‌های ترافیکی در چهارراهی نباشد در صورت بندش یک چهارراهی، مردم از ادامه‌ی مسیر برگشته و کوشش می‌کنند از چهارراهی دیگری بروند که این باعث میشود در چهارراهی دیگر نیز راه‌بندان ایجاد شود.روی این دلیل وجود اشاره‌های ترافیکی صد درصد ضرور است.
اشاره‌های ترافیکی از یک سو باعث از میان بردن راه‌بندان‌های ترافیکی شده و از سویی هم از بروز حادثه‌های ترافیکی پیش‌گیری می‌کند. بنا بر این و جود اشاره‌های ترافیکی به خودی خود باعث ایجاد نظم در شهر شده تا باشندگان کابل زمان شان را بیهوده از دست ندهند.
اما اداره‌ی شهرداری کابل تغییر شکل این ۳۳ چهارراهی و نصب اشاره‌های ترافیکی در شماری از این چهارراه‌ها را راه حل نهایی برای از میان بردن راه‌بندان‌های ترافیکی می‌داند. نرگس مومند می‌گوید: «البته مرتبط است به مردم که مردم چه اندازه قوانین را مراعت می‌کنند؛ ولی ما مطمئن استیم پس از این که کار چهارراهی‌ها تمام شود و اشاره‌های ترافیکی نیز نصب شود، مشکل راه‌بندان حل میشود»؛ اما این که عملی شدن این طرح شهرداری آیا پایان راه‌بندان در شهر کابل خواهد بود یانه؛ این داوری را به زمان می‌گذاریم.
