
در کناری نشسته است و با پدر، مادر و خواهرانش تلویزیون نگاه میکند. در میان خبرهای نوروزی، خبری را میشنود که هفت ماه منتظر شنیدن آن است. «زنگ مکتبهای دولتی فردا چهارشنبه نواخته میشود». نازنین با شنیدن این خبر چنان خوشحال میشود که گویا زندگی فرصت دوبارهی نفسکشیدن را به او داده است.
نازنین حسینی، دانشآموز صنف دهم مکتب است. او و همصنفانش هفت ماه میشود که لحظهشماری میکنند تا دوباره به صنفهای درسیشان بنشینند؛ اما انگار مکتبرفتن او و هزاران دختر دیگر در افغانستان طلسم شده است؛ طلسمی که به این زودیها قرار نیست بشکند.
هزاران دختر به شمول نازنین، صبح روز چهارشنبه -۳ حمل-، با صد شوق و امید آماده شده و راهی مکتبهای شان میشود؛ اما ساعتی از خبر نواختهشدن زنگ مکتب نمیگذرد که طالبان، دستور میدهند، دختران بالاتر از صنف ششم مکتب تا اطلاع بعدی، مکتب را ترک کنند؛ چون شرایط آموزشی تا هنوز برای آنها فراهم نشده است.
خبری بستهماندن مکتبهای دختران، مانند بمب میان دانشآموزان دختر انفجار کرد و آرزوها و امیدهای شان را کشت. دخترانی که با لبخند و شادی راهی مکتبهای شان شده بودند، اکنون با چشمان گریان به سوی خانههای شان بر میگردند.
عزیز احمد ریان، سخنگوی وزارت معارف طالبان در یک نشست خبری، گفت که رهبری طالبان، روز سه شنبه -۲حمل-، با فرستادن نامهای به این وزارت دستور داده که تا زمان طرح لباس مناسب، مکتبهای دختران همچنان بسته بماند. او، گفت: «هر وقت که مطابق شریعت، رسم و رواج و فرهنگ افغانی لباس مکتب طراحی شد، پس از آن بر اساس حکم رهبری طالبان مکاتب دخترانه آغاز خواهد شد.»
نازنین، میگوید که یک ماه میشود برای رفتن به مکتب لحظهشماری میکند؛ اما وقتی به مکتب میرود، در دروازه مکتب با لبخند تمسخرآمیز طالب مواجه میشود که میگوید: «بروین خانه بشینین، شما درس و مکتب را چه میکنین!» او، بازهم وارد مکتب میشود.
پس از اینکه نازنین و همصنفانش به صنف دهم میرسند، مدیر مکتب که یکی از اعضای طالبان است، داخل صنف شده و به سربازان این گروه دستور میدهد که دختران بالاتر از صنف ششم را از مکتب بیرون کنند.
نازنین، پس از این رویداد، فکر میکند که آیندهای در این کشور ندارد. او میگوید: «هیچ شهروندی در اینجا آینده نداره؛ زیرا مردم تحت حاکمیت گروهی زندگی میکنند که به حقوق شهروندی هیچ اهمیت قایل نیست.»
سحر امیری، دانشآموزان صنف یازدهم، لیسه سوریا است. سحر نیز، همانند دیگر دختران دانشآموز از تصمیم رهبری طالبان برای بستهماندن مکتبهای دختران، افسرده و ناامید است. او، آمادگیهای روز نخست رفتنش به مکتب را چنین بازگو میکند: «ما برای مکتبرفتن آمادگیهای زیادی گرفته بودیم، لباس و مواد درسی را آماده کردیم. به یک امیدی دیروز طرف مکتب رفتیم؛ چون روز اول مکتب بود، بسیار با انگیزهی بالا به طرف مکتب رفتیم. صبح وقت از خواب بیدار شدم و لباسهایم را آماده کردم، با لبخند شرین از پدر و مادر خداحافظی کردم.»
سحر ادامه میدهد که پس از رفتن به مکتب برای خودش چوکی انتخاب میکند و در هماهنگی با همصنفیهایش صنف شان را تمیز میکنند؛ اما پس از دو ساعت، آموزگاران شان گفته اند که تا اطلاع بعدی طالبان، باید مکتب را ترک کنند.
به گفتهی او، از آنجایی که دانشآموزان حاضر نمیشوند مکتب را ترک کنند، افراد طالبان آنها را به زور از مکتب بیرون میکنند. «وقتی طرف لباسهای مکتب میبینم، واقعا ناامید میشوم، متأسفم که کشور ما در چنین وضعیتی قرار گرفته.»
مکتبهای دختران، در حالی همچنان بسته باقی مانده است که طالبان پیش از این بارها تعهد کرده بودند که در سال نو آموزشی، همهی دانشآموزان دختر و پسر اجازهی رفتن به مکتب را خواهند داشت. اکنون تصمیم طالبان مبنی بر قفل بودن درهای مکتبهای دختران با واکنشهای شدید روبهرو شده است.
ملینی جولی، وزیر خارجهی کانادا و جوزپ بورل، مسؤول سیاست خارجی اتحادیهی اروپا، ممنوعیت تحصیل برای دختران بالاتر از صنف ششم از سوی طالبان را محکوم کرده اند. به گفتهی آنها، این تصمیم طالبان، دختران را از داشتن زندگی بهتر محروم کرده و از رفتن به سوی افغانستان مرفه، جلوگیری میکند.
مک کری، کاردار سفارت امریکا برای افغانستان، در واکنش به این دستور طالبان، گفته که این اقدام طالبان در تناقض با تضمینها و تعهدات این گروه است.
همچنان پوتزل مارکوس، سفیر آلمان برای افغانستان، میگوید که این اقدام در تضاد کامل با اعلامیههای قبلی مقامهای طالبان است. او، تأکید کرده که این دستور تنها یک ضربه برای دخترانی نیست که میخواهند که به مکتب و دانشگاه بروند؛ بلکه در تضاد با کنوانسیونهای بینالمللیای است که افغانستان به آن پیوسته است.
در افغانستان نیز، حامد کرزی، عبدالله عبدالله، امرالله صالح، شهرزاد اکبر و دهها تن از مقامهای حکومت پیشین به دستور طالبان واکنش نشان داده و گفته اند که طالبان باید هرچه زودتر در تصمیم شان تجدید نظر کرده و به دختران دانشآموز اجازهی رفتن به مکتب را بدهند.
همزمان با این، شماری از خانوادهها، از این که نتوانسته اند برای دختران شان کاری کنند، احساس شرمندگی میکنند. پدری یکی از دانشآموزان دختر در برگهی فیسبوکش نوشته است: «در تمام عمر به خاطری آسایش، آرامی و تعلیم تربیه اولاد وطن مبارزه کردم؛ ولی امروز اشک دخترم که متعلم صنف هفتم است، سخت شرمندهام ساخت.»
مادری با نشر ویدیویی از دخترش در حالی که او گریه میکند، گفته است: «گوزل جان، دخترم شرمندهات استم، چارهای ندارم جز این که پهلویت نشسته، برایت گریه کنم.»
با این همه، تا هنوز مشخص نیست که چه زمانی رهبری طالبان طرحی برای لباس دختران دانشآموز تهیه میکنند تا مکتبها دختران بازگشایی شود.