در یک سال گذشته، ۱۴۶ زن در افغانستان به دلیل خشونت‌های خانوادگی و قتل‌های هدفمند کشته شده است. این دو عامل مهم کشتار زنان، نگرانی نهادهای حامی حقوق زنان را در افغانستان و بیرون از این کشور، برانگیخته است.
با این حال وزارت امور زنان افغانستان می‌گوید که نوع خشونت در برابر زنان افغانستانی در سال روان خورشیدی تغییر چشم‌گیری داشته و موارد داغ خشونت به‌شمول قتل، لت‌وکوب، قطع اعضای بدن، زخمی کردن و کار اجباری به گونه‌ی کم‌پیشینه‌ای افزایش یافته است.
این وزارت می‌گوید که در سال روان خورشیدی، ۷ هزار قضیه خشونت در برابر زنان را ثبت کرده است که در این میان، دست‌کم ۱۳۶ زن درنتیجه‌ی خشونت‌های خانوادگی در این کشور به قتل رسیده‌اند.
رویا دادرس، سخنگوی وزارت امور زنان افغانستان به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید که این رقم نسبت به سال گذشته -که موارد قتل حدود ۹۰ قضیه بوده- بیش از پنجاه‌درصد افزایش یافته است. به گفته‌ی خانم دادرس، بلندترین خشونت ثبت شده که نزدیک به ۱۳۰۰ قضیه می‌شود، موارد حاد خشونت از جمله قتل، ضرب و شتم، فرار از منزل و پرداخت نکردن نفقه بوده است.
وزارت امور زنان افغانستان، شیوع ویروس کرونا و دوران قرنطین را یکی از دلیل‌های اصلی افزایش خشونت‌های خانوادگی عنوان می‌کند. به باور این وزارت شیوع ویروس کرونا و شرایط قرنطین سبب حضور بیشتر مردان در خانه و حاد شدن خشونت‌های کوچک و پنهان شده که منجر به قتل شده است.
از مجموع ۷ هزار خشونتی که در این وزارت به ثبت رسیده، چهار هزار قضیه آن‌که بیشتر بعد جرمی دارد ، برای رسیدگی به نهادهای عدلی و قضایی سپرده شده، دو هزار قضیه از طریق مشورت‌های حقوقی و نزدیک به ۷۰۰ قضیه از راه میانجیگری حل‌وفصل شده و نزدیک به سه هزار قضیه از مجموع قضیه‌های ثبت شده، هنوز در دوران بوده و کار برای رسیدگی آن‌ها جریان دارد.
قتل‌های هدفمند و جایزه‌ی شجاعت
هم‌زمان با افزایش قتل‌های زنجیره‌ای و هدفمند در افغانستان، زنان نیز از قربانیان این قتل‌های مرموز بوده‌اند. به اساس آمار، در سال روان خورشیدی، ۱۰ زن افغانستانی که بیشتر آن‌ها فعالان مدنی و خبرنگار بودند، درنتیجه‌ی قتل‌های هدفمند کشته شده است.
در آخرین رویداد ترور فعالان رسانه‌ای زن، سه کارمند زن تلویزیون انعکاس در ولایت ننگرهار در دوم مارچ سال روان میلادی در تیراندازی افراد مسلح ناشناس در شهر جلال‌آباد کشته شد. این سه زن، کارمندان بخش دوبله این تلویزیون بودند و در راه بازگشت از دفتر به خانه هدف حمله قرار گرفتند.
سعدیه سادات، شهناز رئوفی و مرسل وحیدی سه کارمند تلویزیون خصوصی انعکاس بودند که عصر روز سه‌شنبه (۱۲) حوت در حملۀ مسلحانه در شهر جلال‌آباد کشته شدند و یک رهگذر زن زخم برداشت.
سعدیه که از دو سال به این‌سو در تلویزیون انعکاس در ننگرهار سریال‌های ترکی، هندی و دیگر سریال‌ها را به زبان پشتو دوبله می‌کرد، دختر جوانی بود که با تمام آرمان‌هایش زیر خاک شد.
زلمی لطیفی، رییس رادیو-تلویزیون انعکاس می‌گوید، هرچند سعدیه در صفحه‌ی تلویزیون ظاهر نمی‌شد، اما آوازش در درامه‌ها علاقه‌مندان زیادی داشت. سعدیه تا صنف چهاردهم تحصیل کرده بود و آرزو داشت رشته‌ی حقوق را بخواند. شهناز رئوفی و مرسل وحیدی نیز همکاران دیگر سعدیه بودند که هر دو دانش‌آموز مکتب بودند.
این رویداد سبب شد که ترسی از حملات مسلحانه در میان خبرنگاران زنان در ننگرهار و حتا در کابل ایجاد شود. چهار روز پس از کشته شدن این سه کارمند زن تلویزیون خصوصی انعکاس، رییس این رسانه‌ی محلی به روزنامه صبح کابل تأیید کرد که پس‌ازاین تا بهتر شدن وضعیت امنیتی، دیگر نمی‌توانند در رسانه‌شان کارمندان زن استخدام کند.
مسئولان رادیو-تلویزیون خصوصی انعکاس در ننگرهار همچنین به کارمندان زن این رسانه توصیه کرده‌اند تا بهتر شدن وضعیت امنیتی، در خانه بمانند. آقای لطیف دلیل این تصمیم را کشته شدن کارمندان این رسانه و همچنین وجود تهدیدات جدی علیه خبرنگاران زن در این ولایت عنوان کرد. «این حالت تأثیرات بسیار منفی روی کار رسانه‌ها می‌گذارد. ما بسیار با مشکلات زیادی مواجه هستیم، شاید دیگر نتوانیم کارمندان زن استخدام کنیم.»
با این حال وزارت خارجه امریکا اعلام کرده که جایزه افتخاری «زنان شجاع» امسال را به هفت زن افغانستانی که در طول سال ۲۰۲۰ درنتیجه حملات هدفمند در این کشور کشته شده، اهدا می‌کند.
فاطمه خلیل، کارمند سابق کمیسیون حقوق بشر، ژنرال شرمیلا فروغ، رییس پیشین بخش جنسیت ریاست امنیت ملی، مریم نورزاد، قابله، فاطمه رجبی، افسر پیشین پلیس، فرشته، افسر پیشین پلیس در اداره امور زندان‌ها در کندهار، ملاله میوند، فعال حقوق زن و گرداننده تلویزیون خصوصی انعکاس در ننگرهار و فرشته کوهستانی، فعال حقوق زن در کاپیسا، از جمله هفت زنی است که شامل این جایزه‌ی معتبر بین‌المللی شده‌اند.
جایزه بین‌المللی «زنان شجاع» هر سال از جانب دولت آمریکا به زنانی اهدا می‌شود که خود را وقف تغییر زندگی مردم در کشورهایشان کرده‌اند. قرار است اهدای این جایزه‌ی افتخاری، به زنان افغانستانی، امروز در مراسمی که در هشتم مارچ -روز جهانی همبستگی زن- در واشنگتن برگزار می‌شود، از سوی جیل بایدن، بانوی اول آمریکا به‌صورت رسمی تقدیم شود. وزارت خارجه امریکا مراسم اهدای جایزه امسال را به علت همه‌گیری کرونا به‌گونه مجازی برگزار می‌کند.
وزارت خارجه امریکا با انتشار فهرست این هفت زن قربانی حملات هدفمند در افغانستان، اعلام کرده که آن‌ها جان‌های‌شان را در جریان کار برای بهتر ساختن افغانستان و بهبود زندگی مردم این کشور از دست داده‌اند.
فاطمه خلیل
فاطمه خلیل، مسئول ارتباط با تمویل‌کنندگان کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در ماه جون سال ۲۰۲۰ در حالی‌که در کابل به‌طرف دفتر خود می‌رفت، درنتیجه انفجار یک بمب مقناطیسی همراه با راننده‌اش کشته شد. هیچ گروهی مسئولیت این انفجار را به عهده نگرفت و مشخص نشد چه کسانی و به چه دلیلی آن‌ها را هدف قرار دادند.
فاطمه خلیل ۲۴ ساله، در سپتامبر سال گذشته و پس از فارغ‌التحصیل شدن از دانشگاه آمریکایی آسیای مرکزی در «بیشکک»، به کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان ملحق شده بود.
مریم نورزاد
مریم نورزاد، قابله‌ای که قبل از کار در بیمارستان کادر پزشکان بدون مرز، در مناطق دورافتاده در ولایات میدان‌وردک و بامیان خدمت می‌کرد. در ۱۲ مه سال ۲۰۲۰، سه فرد مسلح به زایشگاه این بیمارستان در غرب کابل حمله کردند، اما مریم حاضر نشد بیمار خود را که در حال زایمان بود، رها کند. مریم، بیمار وی و نوزاد تازه متولد شده در مجموعه زایمان کشته شدند.
فاطمه رجبی
فاطمه رجبی، یک افسر پلیس ۲۳ ساله، از ولایت غزنی و عضو بخش مبارزه با مواد مخدر بود. او در جنوری سال ۲۰۲۰ با یک بس مسافربری غیرنظامی به روستای محل زندگی خود در ولسوالی جاغوری سفر می‌کرد که طالبان مینی‌بوس را متوقف و او را به اسارت گرفتند. مقامات غزنی گفتند که دو هفته بعد، طالبان او را کشتند و بقایای بدنش را که دارای زخم گلوله و علائم شکنجه بود، برای خانواده‌اش فرستادند.
ژنرال شرمیلا فروغ
ژنرال شرمیلا فروغ، رئیس واحد جنسیت اداره امنیت ملی افغانستان، یکی از افسران باسابقه این نهاد بود که قبلاً به‌عنوان رئیس بخش ضد آدم‌ربایی و مامور مخفی علیه شبکه‌های جرمی کار می‌کرد. ژنرال فروغ در مارچ ۲۰۲۰ در کابل در انفجار بمب مغناطیسی جاگذاری شده در موترش هدف قرار گرفت.
او به همراه سه نفر دیگر در این انفجار در نزدیکی «قاضی پلازای» کابل، پایتخت، زخمی شده بود، یک روز پس‌ازاین حادثه و بر اثر شدت جراحات درگذشت. هنوز هیچ گروهی مسئولیت ترور ژنرال «شرمیلا فروغ» را برعهده نگرفته است.
فرشته امیرمحمد
فرشته فرزند امیرمحمد، زندانبان ۳۵ ساله در اداره زندان قندهار بود. او در حالی که از محل زندگی خود در شهر قندهار در حال رفتن به کار خود بود، به سمت یک تاکسی می‌رفت که در ۲۵ اکتبر سال ۲۰۲۰ توسط یک فرد مسلح ناشناس به قتل رسید.
ملاله میوند
ملاله میوند، خبرنگار رادیو و تلویزیون انعکاس، در تاریخ دهم دسامبر سال ۲۰۲۰، در حمله‌ای از سوی یک فرد مسلح در جلال‌آباد، به همراه راننده‌اش کشته شد. ملاله اولین نفری در خانواده‌اش نبود که مورد هدف قرار گرفت. پنج سال قبل مادر او که یک فعال مدنی بود، نیز توسط افراد مسلح ناشناس کشته شده بود.
فرشته کوهستانی
خانم کوهستانی یک فعال حقوق زنان و دموکراسی بود که به تاریخ ۲۴ دسامبر سال ۲۰۲۰ توسط افراد مسلح ناشناس در نزدیکی خانه‌اش در ولایت کاپیسا ترور شد. کوهستانی به‌طور مرتب برنامه‌هایی را برای حمایت از حقوق زنان در افغانستان تنظیم می‌کرد و از رسانه‌های اجتماعی به‌عنوان بستری برای پیام‌رسانی استفاده می‌کرد.
افزایش این قتل‌های زنجیره‌ای و موارد حاد خشونت در برابر زنان، واکنش‌های گسترده‌ای داخلی و بین‌المللی را نیز در پی داشته است.
شهرزاد اکبر، رئیس کمیسیون مستقل حقوق‌بشر افغانستان در صفحه‌ی توییترش نوشت که از اول جنوری امسال تاکنون چندین زن مسلکی در افغانستان جان‌های‌شان را در حمله‌های هدفمند از دست داده‌اند. او گفته که در این میان چهار زن در ننگرهار کشته شدند که سه تن آن‌ها کارمند رسانه‌ها و یک‌تن آن داکتر بود. دو قاضی زن هم چندی پیش در تیراندازی افراد مسلح ناشناس در شهر کابل کشته شدند.
خانم اکبر تأکید کرده است: «این جنگ هزینه هنگفتی را بجا مانده، دست از قتل‌های هدفمند بردارید.»
از سویی هم چندی پیش، در پی ترور شدن دو قاضی زن در کابل، سفارت آمریکا در افغانستان خطاب به طالبان گفت، چنین اقداماتی که این گروه مسئولیت آن را به دوش دارد، خشم جهان را برمی‌انگیزد.
اگر چه طالبان در پیامی به رسانه‌ها، دست داشتن در این رویدادها را همواره رد می‌کنند.
اما راس ویلسون شارژدافیر، سفارت ایالات‌متحده آمریکا در کابل ضمن محکوم کردن ترور دو قاضی زن، در حالی که خواستار انجام تحقیقات سریع در مورد آن شد، طالبان را مسئول چنین حملات دانست.
