منبع: والاستریت ژورنال
نویسنده: جسیکا دوناتی
برگردان:عبدالرازق اختیاربیگ
شماری از مقامهای ارشد افغانستان و خانوادههای شان در سالهای پایانی جنگ این کشور، میلیونها دالر را برای خرید خانههای گرانبها در ایالات متحده و دیگر کشورها هزینه کردند که پس از فرار آنها از خشونتهای فزایندهی افغانستان، مبدل به زمینهای مجلل شده است.
بر اساس اسناد، مصاحبهها و برخی شواهد دیگری که والاستریت ژورنال آن را بررسی کرده، شماری از مقامهای دولت پیشین افغانستان که از شروع دورهی حکومت اشرف غنی- ۲۰۱۴میلادی-، در پستهای بلند حکومتی کار میکردند؛ اکنون در عمارتهایی در امتداد سواحل کالیفرنیای امریکا زندگی میکنند. همچنان بر اساس سوابق و مصاحبهها، گروهی از مقامها و قانونگذاران پیشین نیز، در شهرهای بزرگ اروپایی، امارات متحدهی عربی و ترکیه به سر میبرند.
والاستریت ژورنال، در جریان شناسایی، محل اختفای دهها تن از مقامهای کابینهی آقای غنی، شخصیتهای کلیدی که در اطراف او بودند و همچنان قانونگذارانی که در مسأیل امنیتی و سیاست خارجی کشور دخیل بودند، دریافت کرده که اکثر این مقامها در خارج از افغانستان به سر میبرند و اغلب در کشورهایی استند که داراییهای عمومی در دسترس و تعداد شرکتها محدود است.
بنابراین، تجربههای این افراد، به طور کامل، در تضاد با دهها هزار شهروند افغانستانی است که برای پرداخت اجارهی خانههای شان در امریکا تلاش میکنند و در اردوگاههای مهاجرین در گوشهگوشهی این جهان، شب و روز میگذرانند.
شماری از مقامهای حکومت پیشین، دارای تابعیت خارجی و سرمایهگذاری بیرونی بوده اند؛ چیزی که زمینهی خروج و جابهجایی راحتتر آنها را در املاکهای شان در بیرون از افغانستان فراهم کرده است. شماری هم، در مکانهای جدید سرمایهگذاری کرده اند و با سقوط حکومت به دست طالبان، خانوادههای شان را با شتاب از افغانستان بیرون کرده اند. طالبان، در ماه اگست سال گذشته، قدرت را به دست گرفتند. برخی از مقامهای دولت پیشین، گفته اند که به دلیل ترس از کشتهشدن شان، افغانستان را ترک کرده اند؛ در حالی که شماری از مقامهای بلند رتبه به شمول حامد کرزی، رییسجمهور پیشین، در افغانستان تنها رها شده است.
برخی از مقامهای خارجی، آقای غنی را متهم میکنند که هنگام فرار از ارگ ریاستجمهوری در روز یکشنبه- ماه آگست، قدرت را بدون کدام مخالفت به طالبان واگذار کرده و پولهای دولتی را با خود برده است؛ اما غنی این اتهامها را رد کرده است.
جیمز کومر (R., Ky.) و گلن گروتمن(R., Wis.) ، دو قانونگذار جمهوریخواه ایالات متحده، سال گذشته در نامهای به آنتونی بلینکن، وزیر خانهی امریکا، خواستار پاسخ در این مورد شدند: «بر اساس گزارشها، رییسجمهور غنی، هنگام فرار از افغانستان، آن قدر پول با خود داشت که همهی آنها در هلیکوپتر او جا نمیشد، و او مجبور شد مقداری از پولها را روی سنگفرش رها کند.»
سیگار یا بازرس ویژهی ایالات متحده برای بازسازی افغانستان که در حال بررسی ادعاهای گمشدن پول هنگام فرار غنی است، هفتهی گذشته در یک گزارشی، گفت که این احتمال وجود دارد که دهها میلیون دالر از ارگ ریاستجمهوری و ریاست امنیت ملی بیرون شده است؛ اما تا هنوز سرنوشت این پولها مشخص نشده است؛ هر چند این گمانه و شک وجود دارد که شاید انتقال این همه پول به دلیل محدودیت و وزن در هلیکوپتر ممکن نبوده باشد.
به گفتهی یکی از همکاران آقای غنی، او و همسرش، پس از فرار از افغانستان، ابتدا در یک سوئیت در هتل پنج ستارهی سنت رجیس در ابوظبی، اقامت کرد و ماهها در آنجا به سر میبرد. با این حال، همسر اشرف غنی انتخاب کرد که در یکی از ویلاهای خصوصی که توسط اماراتیها تهیه شده بود، زندگی کند. به گفتهی سخنگوی امارات متحدهی عربی، اشرف غنی و خانوادهاش همانند سایر افغانهای فراری از کشور شان به دلیل بشردوستانه، مورد استقبال قرار گرفته اند.
با این حال، اسناد عمومی ایالات متحده، پنجرهای از زندگی برخی از مقامهای دولت پیشین افغانستان، در این کشور باز میکند. یکی از این افراد، حمدالله محب، مشاور امنیت ملی رییسجمهور خلعشده افغانستان و از نزدیکترین افراد به غنی است که هنگام سقوط افغانستان با رییسجمهور یکجا فرار کرد.
حمدالله محب که همسرش یک امریکایی است، از مدتها به این طرف ارتباط نزدیکی با ایالات متحده داشته است. او، در یک مصاحبهی خود، گفت است که در جریان مأموریتش در ریاستجمهوری، همچنان تابعیت بریتانیا را داشته است.
محب، گفته است که به دلیل نگرانیای که از امنیت و سلامتی همسر باردارش داشته، خانوادهاش را پیش از سقوط کابل به هتل شانگریلا در ابوظبی؛ جایی که از طرف امارات متحدهی عربی تهیه شده بود، فرستاده است. بعدها امارات متحدهی عربی، گفته که این کار به دلایل بشردوستانه انجام شده است.
بر اساس شواهد عمومی و تأیید حمدالله محب، خانوادهاش پس از مدتی به یک خانهی چهار اتاقه در فلوریدا، در یکی از خلیجهای مجلل با درختان خرما انتقال یافته اند. خانه متعلق به مادر همسرش است.
بر اساس شواهدی که آقای محب آن را تأیید کرده، همسر او، یک سرمایهگذاری کوچک در شمال شرق واشنگتن دیسی دارد؛ اما محب، گفته که در هیچ جای دنیا، زمین و یا ملکیتی به نام خودش ندارد.
آقای محب در مصاحبهای از امارات متحدهی عربی، گفته است: «از زمانی که کابل سقوط کرده، شایعات زیادی شنیده میشود. شخصا از این موضوع ناراحت استم. من حتا فداکاریهای مالی کردم تا برای دولت خدمت کنم.»
به گفتهی او، در سفرهایش به امارت متحدهی عربی، اماراتیها به او امکان استفاده از ویلاها را فراهم کرده است.
همینگونه اسناد و شواهد املاک و شرکتهای ایالات متحده، نشان میدهد که اکلیل حکیمی، وزیر مالیه حکومت پیشین و از متحدان اشرف غنی، تنها ۱۰ جایداد را در کالیفرنیا خریداری کرده است. این خریداریها در زمان مأموریت و پس از ترک وظیفهاش در سال ۲۰۱۸ میلادی، انجام شده است.
حکیمی، پس از کنارهگیری از سمتش در دولت پیشین افغانستان، همراه با همسرش سلطانه حکیمی، هشت مورد از املاک خریداریشده را به سهم شرکتی به نام گروه زالا، به نام خودش در آدرس لاگونا نیگل، منتقل کرده است. بر اساس اسناد، سلطانه حکیمی مالک شرکت گروه زالا است.
بر اساس اسناد و شواهد، دارایی اکلیل حکیمی و همسرش شامل یک خانهی پنج اتاقه با یک استخر در محلهی مجلل لاگونا نیگوئل، در نزدیکی ساحل است؛ ارزش این خانه، ۲٫۵ میلیون دالر گفته شده است. ارزش مجموعی ۱۰ ملک خریداریشده این زوج، بیش از ۱۰ میلیون دالر است. بر اساس معلومات، املاک اورنج کانتی، آخرین خرید آنها، در شروع سال روان میلادی بود که یک آپارتمان ۱٫۱ میلیون دالری در ساحل جنوبی کوو در منطقهی مرفع کالیفرنیا بوده است.
با تلاشهایی که صورت گرفته، امکان تماس با اکلیل حکیمی نبوده است. همچنان، او به ایمیلی وال ستریت نیز، پاسخ نداده است. خانمی که در خانهی اکلیل حکیمی کار میکند و زنگ دروازهی او را در منطقه لاگونا نیگل پاسخ داده، گفته که حکیمی در خانه نیست. این خانم از اظهار نظر بیشتر خودداری کرده است.
خالد پاینده، آخر وزیر مالیهی حکومت پیشین، دو ملک شخصی در نزدیکی واشنگتن دیسی دارد که یکی از آنها با پول نقد خریداری شده است. معلومات «زیلو نشان»، میگوید که ارزش آن بیشتر از یک میلیون دالر است.
پاینده در پاسخ به ایمیل والاستریت جورنال، گفته است: «داشتن خانهای که “دارای اقساط” و اجاره است، لزوماً به این معنا نیست که شما با مشکلات پولی مواجه نیستید.» او، افزود که پس از ورود به ایالات متحده، به عنوان راننده اوبر، کار کرده تا مخارجاش را تأمین کند.
حنیف اتمر، وزیر خارجه پیشین افغانستان، به والاستریت جورنال گفته است؛ پس از آن که اشرف غنی پاسپورتاش را خواست، او تلاش کرده که او را از فرار منصرف کند و حتا به آقای غنی هشدار داده بود که فرار او، منجر به فروپاشی حکومت خواهد شد.
با این حال، حنیف اتمر گفته است، روز بعد با پاسپورتهای رئیسجمهور به قصر میرود و متوجه میشود که غنی رفته است. اتمر افزوده است که از فرار غنی، شوکه شده است. اتمر از وزیر خارجهی ترکیه برای خروج از افغانستان کمک خواسته است. ترکیه چندین مقام ارشد کابینهی افغانستان و بستگان آنها را به خارج از کشور منتقل کرده است. آقای اتمر، گفته که آنها به خانههایی رفتند که در بیرون از افغانستان داشتند. سفارت ترکیه در واشنگتن دیسی از ابراز نظر در این مورد خودداری کرد.
عبدالرشید دوستم، معاون پیشین اشرف غنی و شاید بلندپایهترین مقام افغانستان، اکنون در ترکیه زندگی میکند. یک روزنامهنگار محلی عکسی را در توییتر منتشر کرد که نشان میدهد او در محل سکونت خود، میزبان یک مهمانی در محله گرانقیمت Or-An در انقره است. تا هنوز مشخص نیست که آقای دوستم چه زمانی این خانه را خریداری کرده است. سخنگوی او نیز در این مورد چیزی نمیگوید.
وال ستریت ژورنال، دیتابس املاک در دبی را بررسی کرده که حاوی سوابق چندین مقام بلندپایهی پیشین دولت افغانستان است.
در این فهرست اسم مصطفا مستور، وزیر اقتصاد اشرف غنی نیز، دیده میشود که آقای مستور صاحب یک کاندو در منطقهی مرفع مارینا در دبی است. مصطفا مستور؛ اما گفته است که او این ملک را پیش از وزیرشدنش خریداری کرده بود و اکنون در آپارتمانی زندگی میکند که ماهها پیش از فروپاشی دولت افغانستان، در استانبول خریداری شده است.
مستور در پاسخ به ایمیل وال ستریت ژورنال، گفته است: «هیچ چیزی پنهانی وجود نداشت. این تنها سرمایهگذاریای است که من در دبی داشتم.»
همچنان عطامحمد نور، والی قدرتمند پیشین ولایت بلخ، اکنون در دبی به سر میبرد؛ جایی که او یک آپارتمان گرانقیمت در منطقهی معروف به «نخل» دارد. خانهی عطامحمد نور در یکی از جزایری است که به شکل درخت خرما طراحی شده است. سخنگوی عطامحمد نور، گفته که این تنها ملکی است که او در بیرون از افغانستان دارد.
ایان تالی در واشنگتن، احسانالله امیری در تورنتو و الیسا چو در نیویورک در تهیه این گزارش همکاری و نقش داشتهاند.
